Natuurwetenschappen
Thema 1: Radioactiviteit
Het atoom: bouw van de kern
Een atoom is neutraal
Atoom (neutraal)
Kern (positief) Elektronen (negatief)
Protonen (positief) Neutronen (neutraal) - Negatief
- Positief - Neutraal - Geen massa
- Massa - massa - Evenveel als p+
- Evenveel als e-
- Atoomnummer Z
kerndeeltjes of nucleonen: massagetal (A) of nucleonengetal (A)
A
EZ
Wat is radioactiviteit?
- Een natuurverschijnsel
- Natuurlijk proces waarbij instabiele atoomkernen stabiel willen worden
- Ze geven energie of deeltjes af om stabiel te worden
- De uitgezonden energie = ioniserende of radioactive straling
- Komt voor in grote (röntgenapparaat) en kleine (bodem) hoeveelheden
- Komt uit het heelal en de aarde
- Henry Becquerel heeft het ontdekt
Goed of slecht?
slecht
besmetting bestraling
Extern als er radioactieve deeltjes op de huid of Als de bestralingsbron zich buiten het
op de kleding komen, kan je soms nog lichaam bevindt, het lichaam wordt
afspoelen blootgesteld aan de straling. De energie
afkomstig van de ioniserende straling kan
door het lichaam worden opgenomen en
atomen ioniseren.
intern als je radioactieve deeltjes hebt ingeslikt
of ingeademd, is gevaarlijker want de
deeltjes zullen straling blijven geven en
cellen vernietigen.
Besmetting is gevaarlijker omdat de Tegen bestraling kan je je beschermen.
persoon de radioactieve stof in zich
draagt en niet kan uitzetten.
Goed:
Inwendige straling is door de mens ingebracht, om bv kanker te bestrijden.
Bij uitwendige straling kan men röntgenfoto’s maken of elektriciteit mee opwekken.
Kunstmatige vs natuurlijke radioactiviteit
Natuurlijk:
Is afkomstig van de aardbodem of de big bang.
, Uitwendig:
Is door de mens ontdekt en vervolgens ontwikkeld voor medische en industriële toepassingen.
Begrippen
Isotopen: atomen van hetzelfde chemische element en dus met hetzelfde aantal protonen, maar
waarin het aantal neutronen in de atoomkern verschillend is (massagetal A verschilt, atoomnummer
Z is hetzelfde).
Activiteit: het aantal deeltjes dat er per persoon vervallen (een maat voor de radioactiviteit van een
voorwerp)
Symbool = A, eenheid = becquerel (Bq)
Dosisequivalent: een maat voor de geabsorbeerde hoeveelheid ioniserende straling en het
biologisch effect of schadelijkheid voor weefsels.
Symbool = H, eenheid = Sievert (Sv)
Geabsorbeerde dosis: een maat van energie die straling achterlaat per eenheid massa.
Symbool = D, eenheid = gray (Gy)
Alfastraling
- Bestaat uit alfadeeltjes: 2 protonen en 2 neutronen en is identiek aan de kern van een
heliumatoom
- Er worden alfadeeltjes uitgezonden
- Bv uranium en plutonium komen vrij bij alfaverval
- Vorm van deeltjesstraling en ioniserende straling
- Alfadeeltjes bevatten veel energie
- Meest voorkomende vorm van ioniserende straling
Bescherming: tegenhouden door papier (grotere deeltjes, meer energie).
Ioniserend vermogen: hoogst bij alfastraling kan het meeste schade aanrichten.
gevaarlijk als het ingeslikt of ingeademd wordt.
Bèta-straling
- Een vorm van deeltjesstraling en ioniserende straling
- Er wordt een elektron of positron uitgezonden
- Twee soorten bèta-straling (ß+ en ß-)
Bescherming: tegenhouden door een aluminiumplaat (elektronen en protonen kleiner).
Ioniserend vermogen: zit tussenin bij bèta-straling.
gevaarlijk als het ingeslikt of ingeademd wordt.
Gammastraling
= onzichtbare elektromagnetische straling met een hogere energie dan ultraviolet licht en
röntgenstraling. Y-straling zijn fotonen (energiepakketjes).
Het ioniserende vermogen is lager dan dat van de alfastraling en bèta-straling. Alfastraling heeft een
hogere ioniserende energie, maar dat zorgt ervoor dat de straling minder doordringend is doordat
onderweg alle moleculen geïoniseerd worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bmax. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.