Samenvatting
samenvatting recht en onderneming deel I
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van recht & onderneming deel I.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
Voorbeeld 4 van de 31 pagina's
In winkelwagen2 beoordelingen
Door: omersurmeli38 • 2 jaar geleden
Door: lowievergoosen • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Recht & ondernemingInleiding tot het recht deel I
Deel 1: Inleiding
H1: Wat is recht?
1 Definitie van recht
Recht = geheel van bindende regels tot ordening van de samenleving in beginsel opgelegd, minstens
bekrachtigd door de maatschappij en als zodanig afdwingbaar.
Veel confrontatie met recht
vb: openbaar vervoer → ticket kopen voor de trein is vorm van overeenkomst
3 componenten terug te vinden:
- Ordening
- Afdwingbaar
- Wijziging/afschaffen → rechtsregels moeten op tijd gewijzigd worden
Rechtsregels = regels die afdwingbaar zijn met maatschappelijk geweld m.a.w. politionele macht
→ onvermijdelijk & fundamenteel
→ zorgen voor een geïnstitutionaliseerde ordening
Niet elke sanctie bij iedere overtreding is gelijk:
- beperkt tot burgerlijke gevolgen
- kleine strafsancties
Geheel van rechtsregels = objectief recht
→ concretisering of individualisering v.h objectief recht = subjectief recht
Objectief recht bepaalt subjectieve rechten
H2: Indeling van het nationaal recht
1. Het onderscheid privaat-publiek recht
1 Belang van het onderscheid
Privaatrecht: relaties tussen burgers onderling
→ traditie & vrijheid
Publiekrecht: relaties tussen burgers en de overheden OF tussen overheden onderling
→ eenzijdige dwingende overheidsbeslissingen
2 Het privaatrecht
1 Het burgerlijk recht
= fundamentele regels voor iedere burger
vb: familie, gezin, huwelijkscontracten, erfrecht,…
Burgerlijk Wetboek (1804) + bijzondere wetten
→ nu NBW (nieuw burgerlijk wetboek) vervangt in de loop v.d jaren het huidige
vb: Bewijsrecht is hervormd en staat in NBW
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
,2 Het ondernemingsrecht
- moet soepeler gaan dan bij burgers
- identiek hetzelfde als burgerlijk recht
- WER (wetboek economisch recht)
3 Privaatrechtelijk procesrecht:
= gerechtelijk recht, voorziet regels waardoor je je rechten kan afdwingen
Gerechtelijk Wetboek (GW) regelt inrichting en bevoegdheid van privaatrechtelijke rechtscolleges en
verloop van procedures. + bijzondere wetten
3 Publiekrecht
1 Grondwettelijk recht
→ Grondwet: staatsstructuur + basisprincipes voor maatschappij + rechten & vrijheden (vb: recht op
privacy)
2 Het bestuursrecht
→ regelt de inrichting en werking van de uitvoerende macht
vb: werking van ministeries, gemeenten & provincies, …
3 Het fiscaal recht
→ regelt de staatsinkomsten
vb: inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, …
4 Het strafrecht
→ geheel van normen die behoren tot het behoud van openbare orde & de veiligheid
→ bepaalt de misdrijven en straffen
5 Het strafprocesrecht
→ stelt de dader tegenover de gemeenschap
→ strafrecht zegt wat er niet mag en strafrechtproces zegt wat de straf is
vb: betrapt op cocaïne. Hoelang aangehouden? Wanneer voor onderzoeksrechter verschijnen? …
Allemaal bepaalt door het strafprocesrecht.
2. Het onderscheid + relativering
1 Relevantie van het onderscheid
Privaatrecht: aanvullend, burgers mogen zelf van deze regels afwijken en andere regels bepalen
vb: huwelijksvermogensstelsel
Echtgenoten kunnen kiezen voor gemeenschap van aanwinsten. Alles wat zij samen verwerven
tijdens het huwelijk komt aan beiden toe.
MAAR
Echtgenoten kunnen ook kiezen voor scheiding van goederen. Moet wel vastgelegd worden in een
huwelijkscontract.
Publiekrecht: meestal dwingend of van openbare orde
vb: Echtgenoten kunnen zelf hun beroep kiezen, kan niet worden beperkt.
Van regels van openbare orde (belangen v.d overheid voorop) kan niet afgeweken worden
vb: vele regels van het strafrecht, regels inzake het huwelijk, faillissement
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
,2 Relativiteit
Onderscheid publiek- en privaatrecht is relatief & wordt versterkt door actieve rol v.d overheid en
meervoudige lagen in het recht
1 Het economisch recht
= ondernemingsrecht + marktrecht
vb: prijscontrole, mededingingsrecht, vestigingsrecht, …
→ economisch recht hoort in die zin eerder tot publiek recht
2 Sociaal recht
→ moeilijk te plaatsen, bestaat uit 3 delen:
- individueel arbeidsrecht: verhouding individuele werknemer met werkgever
- collectief arbeidsrecht: relaties tussen werknemers als groep & de werkgever
- socialezekerheidsrecht: relatie tussen de verzekerden en de instellingen van de sociale zekerheid
3 Overlapping in concrete praktische problemen
1 Praktijk laat zich niet altijd indelen
→ problemen die zich interdisciplinair stellen kunnen moeilijk in stukjes worden geknipt
vb: familievennootschap raakt meerdere aspecten
- vennootschapsrecht
- fiscaal recht
- sociaal recht
- erfrecht
- zakenrecht
- verbintenissen
2 Europees recht maakt het onderscheid vaak niet
→ focust meer op de reële situatie en hecht weinig belang aan de formele indeling
4 Privaatrechtelijke technieken
Overheid wilt vrije markt zo weinig mogelijk verstoren
vb: - niet alleen onteigenen, maar ook onderhands kopen van particulieren
- geen overheidsonderneming oprichten, maar aandelen nemen
- geen ambtenaren aanstellen, maar beroep doen op aanneming
H3: Het internationaal recht
1 Het internationaal privaatrecht
Doel: uitmaken welke nationale wetgeving van toepassing is op een rechtsverhouding, waarin
buitenlandse elementen voorkomen
vb: polygamie → is voor Belgen verboden, maar kan door het nationaal recht dat wel toelaten voor
inwoners van België
In België is vooral het wetboek IPR een belangrijke bron van rechtsregels
Op Europees vlak verdragen afgesloten om eenheid te creëren
Hoe komen die verdragen tot stand?
- onderhandelen
- ondertekenen
- nationaal parlement keurt verdrag goed
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
, 2 Het internationaal publiek recht of volkerenrecht
Verdragen → beheersen de relaties tussen landen & tussen internationale organisaties onderling
2 soorten verdragen:
- verdragen die publiekrechtelijke aangelegenheden betreffen
vb: defensie, dubbelbelastingverdragen …
- verdragen die privaatrechtelijke aangelegenheden betreffen
vb: IPR-regeling, handelsverdragen
3 Het Europees recht
2 belangrijke kenmerken:
- De primauteit of de voorrang van het Europees recht
Bij conflict tussen een regel van nationaal recht en een regel van Europees recht, heeft het
Europese recht voorrang
- De rechtstreekse werking
Het Europese recht creëert rechtstreeks rechten & plichten voor burgers.
!!! Europees recht zorgt ervoor dat de nationale bevoegdheden op diepgaande en blijvende wijze
overgedragen worden aan supra-nationale instellingen, die zelf rechtsregels creëren naast de
oorspronkelijke verdragen tot oprichting of tot bevoegdheidsuitbreiding van de instellingen !!!
vb: zelfs de Grondwet wordt gewijzigd als ze niet overeenkomt met een Europees recht
vb: België heft invoerrechten op smeltkaas. De invoerrechten zijn strijdig met het Europees recht. De
regering laat evenwel een wet stemmen die stelt dat alle betaalde invoerrechten verworven zijn.
Deel 2: Publiek recht
H1: Grondprincipes van de staatsorde
2 De rechtsstaat
= de overheid is er in de eerste plaats niet voor zichzelf, om zichzelf te versterken, maar voor de
belangen en rechten van zijn burgers veilig te stellen.
Functie?
- fundamentele rechten van de burger beschermen, deze rechten moeten zowel beschermd worden
tegen buitenlandse inmenging als tegen onwettige inbreuken van andere burgers of
overheidsinstellingen
vb: recht op leven, persoonlijke vrijheid, eigendom, vrije meningsuiting …
3 De wetstaat
Vroeger: burgerlijke vrijheden alleen de gegoede burgers bereikten deze, mensen zonder stemrecht
konden geen gebruik maken van de liberale vrijheden
Nu: steeds meer regels van dwingend recht uitgevaardigd om de zwakke partij bij contracten te
beschermen, veel rechtstakken uitgebouwd zoals
- arbeidsrecht
- woninghuurrecht
- consumentenrecht
- onderwijsrecht
Rechtsstaat zou in verdrukking geraken door een overvloed aan wetten (=wetstaat)
Dore Blockx Sociaal-economische wetenschappen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper blockxdore. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49160 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen