Hoofdstuk 2: Individuele variabelen die taalleersucces beïnvloeden
2.1. Inleiding
- Hoofdstuk 1: rol Lk, methode, aard lesmateriaal
- Veel andere factoren bepalen taalleersucces
- Vaststelling: niet iedere leerder bereikt hetzelfde vaardigheidsniveau
- Verklaring: leerder-interne factoren (= individuele kenmerken)
Terminologie
- « Individual difference variables » of « Individual learner differences » ID-
variabelen
- Drie categorieën:
o (1) Cognitieve variabelen
o (2) Affectieve variabelen
o (3) Persoonlijkheidsvariabelen
Hiernaast ook 2 demografische variabelen: leeftijd en gender
2.2. leeftijd
Beïnvloedt alle andere ID-variabelen
- Lenneberg (1967):
kritieke periode bij L1-verwerving: 2j en begin puberteit
bij L2 verwerving: hoe jonger, hoe beter
Toch: volwassenen beter geheugen voor woordenschat, meer leercapaciteit, scherpere
analytische vaardigheden
2.3. gender
Verschillen vastgesteld in aantal studies
Taalverwerving:
- Vrouwen beter in verbale vlotheid en correctheid (Ellis 1994)
- Mannen betere luistervaardigheid (Boyle 1987)
ID-variabelen:
- Vrouwen positievere attitude en grotere motivatie (Gardner & Lambert 1972)
- Mannen en vrouw hanteren verschillende leerstrategieën (Gass & Varonis 1986)
o Mannen gebruiken interacties met andere sprekers om zelf output te
genereren
o Vrouwen gebruiken interacties om input uit te halen
Conclusie Leeftijd en Gender
Veel onderzoek maar
- geen definitieve gevolgtrekkingen
- zowel mannen als vrouwen leren talen succesvol
- je kan een vreemde taal leren op elke leeftijd
,Vreemdetaalverwerving en vreemdetaaldidactiek 2
2.4. cognitieve variabelen
2.4.1. taalaanleg
Language Aptitude
Aanleg voor taal= wnnr je snel/gemakkelijk een nieuwe taal leert
- Hoe taalaanleg in kaart brengen?
Modern Language Aptitude Test (MLAT, Carroll & Sapon 1959)
Pimsleur Language Aptitude Badery (PLAB, Pimsleur 1966)
Modern Language Aptitude Test
- 4 vaardigheden worden gerelateerd aan taalaanleg:
o Herkennen & onthouden van klanken (phonetic coding ability):
vaardigheid om vreemde klanken op een dergelijke manier te
onderscheiden en te coderen zodat ze later gemakkelijk opnieuw
opgeroepen kunnen worden
o Grammaticale gevoeligheid (grammatical sensitivity)
Het inzicht dat je hebt in je moedertaal, meer bepaald dat je begrijpt
welke functie een woord heeft in de zin
o Inductief taalleervermogen (inductive language learning ability)
Zelf taalregels afleiden d.m.v. het leermateriaal
o Uit het hoofd leren (rote learning ability)
Van belang bij woordenschatverwerving
voorspelt het taalleersucces van een individu
Pimsleur Language Aptitude Badery
- Rekening houden met motivatie v/d leerder
- 3 vaardigheden
o Verbale intelligentie
Kennis van woorden en het vermogen om bij het gebruik van verbaal
materiaal analytisch te kunnen redeneren
o Motivatie
o Auditief vermogen
vaardigheid om fonetisch onderscheid te kunnen maken ts klanken en
deze te herkennen in verschillende contexten
Taalaanleg
Een aantal decennia weinig interesse opgewekt (jaren ’80, ‘90)
Hernieuwde interesse door ontwikkelingen in cognitieve psychologie
aandacht voor geheugencomponent in taalaanleg, meerbepaald: het werkgeheugen
Werkgeheugen
- =tijdelijke opslag en verwerking van informatie die noodzakelijk is voor complexe
cognitieve activiteiten
- Centrale component in taalaanleg
- Passieve opslagplaats vooraleer de informatie naar het langetermijngeheugen gaat
, Vreemdetaalverwerving en vreemdetaaldidactiek 3
- Capaciteit v/h werkgeheugen verschilt van mens tot mens = reikwijdte v/h
werkgeheugen = working memory span
- Werkgeheugen: uniek voor de mens? Het element dat menselijke cognitie
onderscheidt van dierlijke cognitie?
- 4 componenten in het werkgeheugen
o Central executive
bepaald hoeveel aandacht er naar de impulsen van 2 andere
componenten gaat (fonologische lus en visuospatieel kladblok)
staat in verbinding met het langetermijngeheugen
o Fonologische lus
auditieve informatie tijdelijk opslaan
o Visuospatieel kladblok
visuele, ruimtelijke en kinesthetische informatie opslaan
o Episodische buffer
opslagplaats v/d centrale executive waarin de info van ≠ delen v/h
werkgeheugen samengebracht wordt tot 1 veelzijdige episode
2.4.2. cognitieve stijlen en leerstijlen
- Cognitieve stijl: manier waarop je info bij voorkeur waarneemt, onthoudt,
organiseert en verwerkt continuüm
- Leerstijl: binnen een onderwijskundige context
- Je leert met elke leerstijl maar je leert beter als de taalleermethode inspeelt op je
dominante stijl
- Imagers: mensen die voornamelijk in beelden denken, hebben meer baat bij
achtergrondinfo, beter mentaal beeld maken
Meest onderzochte cognitieve stijl= veldafhankelijkheid/veldonafhankelijkheid
- Aandacht voor het geheel vs het detail (waarneming)
- Figuur van de achtergrond kunnen onderscheiden, Embedded Figures Test
- Culturele verschillen: Amerikanen minder veldafhankelijk dan Aziaten (Ji, Peng &
Nisbed 2000)
- VO-leerders
betere analyse van taalmateriaal
meer concentratie bij oefeningen (meer aandacht voor detail)
2.4.3. leerstrategieën
- = bepaalde handelingen of technieken die leerders gebruiken om hun taalproces
gunstiger te laten verlopen (bewust)
- Kan aangeleerd worden (>< leerstijl)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HanneloreDeGroot. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.