4 materiaalfamilies:
- De metalen
- De macromoleculaire materialen of polymeren
- De keramische materialen
- De composieten
De metalen
Onderverdeling:
- Ferro-metalen: metaallegeringen waarvan het basismetaal ijzer is
o Staal en gietijzer: legeringen van ijzer en een kleine procent koolstof (C)
- Non-ferro metalen: alle metalen en hun legeringen die niet gebaseerd zijn op ijzer
o Lichte non-ferro metalen: alle metalen en hun legeringen met een dichtheid
lager dan 4500 kg/m3
o Zware non-ferro metalen: alle metalen en hun legeringen met een dichtheid
hoger dan 4500 kg/m3
§ Edele metalen: metalen die in zuivere toestand niet worden aangetast
door zuivere lucht of door zuren
Legeringen: een combinatie van 2 of meer metalen, of 1 of meer metalen met een niet-
metaal
- Doel: eigenschappen van het basismetaal verbeteren
o Basismetaal: atoomsoort de legering waarvan de concentratie het hoogst is
o Legeringselementen: overige atoomsoorten of molecuulsoorten
Voorbeelden:
- Staal: legering van ijzer en koolstof met een laag C-gehalte ( < 1,7%)
- Gietijzer: legering van ijzer en koolstof met een hoog C-gehalte (tussen 1,7% en
6,7%)
- Brons: legering van koper en tin (Sn)
- Messing: legering van koper en zink (ZN)
Kenmerken en eigenschappen van de metalen
- Chemisch gezien meestal 1-, 2-, of 3-waardig
- Goede geleiders voor warmte en elektriciteit
- Plastisch vervormbaar
- Ondoorzichtig (geen enkel metaal is lichtdoorlatend)
- Worden harder (verstevigen) bij koude vervorming
- Bezitten een glans, vooral na polijsten
o MAAR: veel metalen bedekken zich met een oxidelaag in aanraking met lucht,
waardoor ze dof lijken
o Edele metalen behouden hun glans
1
, - Meestal onbrandbaar
- Voelen meestal koud aan
- Corrosiegevoelig
o Algemeen: corrosievastheid van de non-ferro metalen is beter dan die van de
ferro-metalen
o Corrosie: de natuurlijke chemische aantasting van materialen doordat de
omgeving op de inwerkt
- Hoge smelttemperatuur
- Bezitten hoge stijfheid en hoge sterkte
o Stijfheid ¹ sterkte
§ Stijfheid: grote kracht nodig om te vervormen
§ Sterkte: grote kracht nodig om te breken
- Zwaar: daardoor relatief lage specifieke sterkte en specifieke stijfheid
o Specifieke stijfheid: stijfheid gedeeld door de dichtheid
§ Goede maat voor gewichtsefficiëntie van een constructiemateriaal
o Specifieke sterkte: sterkte gedeeld door de dichtheid
o Hoe hoger de specifieke sterkte en de specifieke stijfheid, hoe lichter men
een product of constructie kan maken
De macromoleculaire materialen of polymeren
Onderverdeling:
- Natuurlijke polymeren
- Synthetische polymeren of kunststoffen
Polymeer: stof opgebouwd uit macromoleculen, deze macromoleculen ontstaan door een
aaneenrijging van een groot aantal kleinere eenheden (monomeren) tot lange ketens of tot
een ruimtelijk netwerk
De natuurlijke macromoleculaire materialen
- Afkomstig uit de levende natuur
- Hernieuwbare materialen dus in principe onuitputtelijk
- Hun invloed op onze leefomgeving en het ecologisch evenwicht is heel groot
- Onderscheid tussen natuurlijke materialen met een lange of korte groeicyclus
- CO2 – neutrale materialen: leggen co2 vast tijdens hun groeiproces, hetzelfde CO2 dat
eventueel uitgestoten wordt tijdens hun verwerking tot en/of gebruik als natuurlijke
plastics
De synthetische macromoleculaire materialen of kunststoffen
Synthetische materialen opgebouwd m.b.v. chemische processen: dus geen
natuurproducten maar industriële producten afkomstig uit de chemische industrie
De keramische materialen inclusief de glasachtige materialen
Algemeenheden
- Soort restcategorie
- Samengesteld uit metalen en niet-metalen
- Hebben meestal duidelijke herkenbare geologische afkomst
- Het zijn de aan de aardkorst onttrokken anorganische verbindingen
Kenmerken en eigenschappen van keramische materialen
- Druksterk en hebben stabiele verbindingen
- Bestand tegen hoge temperaturen
- Corrosiebestendig
- Slecht geleidend, zowel voor warmte als elektriciteit
- Breekbaar en broos
- Niet bestand tegen schokken
- Niet bruikbaar onder trek- en drukspanning
De composieten
Composiet bestaat uit een matrix en een wapeningsmateriaal
Compositiemateriaal: combinatie van een of meerdere materialen
Doel: de interessante eigenschappen van de samenstellende materialen te verenigen in 1
materiaal
- Additieve effect: het geheel is niets anders dan de som van de goede eigenschappen
van de componenten
Voorbeeld: gewapend beton
- Beton heeft een goede druksterkte, maar verdraagt geen trekkrachten
o Versterken met staardraden of staalstaven (hebben hoge treksterkte)
§ Gewapend beton: zowel trek- als druksterk
Modern composiet is tot meer in staat
- Bestaat uit 2 of meerdere materialen waarvan de eigenschappen meer presteren
dan de som van de eigenschappen van de afzonderlijke componenten = synergetisch
effect
3
, Voorbeeld: koolstofvezelversterkt epoxy
- Koolstofvezel is broos
- Onversterkt epoxy breekt snel
o Koolstofvezel met epoxy impregneren
§ 2 brosse materialen vormen 1 van de sterkste en meest
impactbestendige nieuwe materialen
Niet elk composiet is kunstmatig: bv. Hout
- Cellulosevezels die bijeen worden gehouden door een matrix van lignine
Interessante ontwikkeling van het laatste decennium: bio-composieten
- Combineren van goede mechanische eigenschappen met interessante ecologische
voordelen
- Biodegradeerbaar en CO2- neutraal
- Pas als ze gecombineerd worden met een biopolymeer als matrix bekomt men een
volledig bio-composiet
Wat zijn kunststoffen?
Kunststoffen: materialen die NIET in min of meer gebruiksklare toestand in de natuur
worden aangetroffen, maar die langs ‘kunstmatige’ weg verkregen worden
Definitie: ‘kunststoffen’ of ‘plastics’ zijn synthetische macromoleculaire stoffen, die
overwegend van organische aard zijn en die door plastische vormgeving hun
materiaalfunctie verkrijgen
4 essentiële aspecten
- Macromoleculair karakter
o Kunststoffen zijn opgebouwd uit macromoleculen
o Min. Grens: +- 1000 atomen
o Deze macromoleculaire structuur is bepalend voor de eigenschappen van de
kunststoffen
- Overwegend van organische aard
o Kunststoffen zijn koolstofverbindingen, dus organisch
o 1 grote uitzondering: groep van de siliconen
§ Hoofdstructuur is niet van organische aard, maar bestaat uit silicium
(Si) en zuurstof (O)
- Ondergaan een fase van plastische vormgeving
o Grote verscheidenheid van technieken
- Synthetische materialen
o Producten opgebouwd m.b.v. chemische processen
o DUS: industriële producten afkomstig uit de chemische industrie
Naargelang de herkomst van de grondstoffen die men gebruikt om de uiteindelijke
macromoleculen te vormen kan men de kunststoffen indelen in 2 groepen:
- HALF synthetische kunststoffen
- VOL synthetische kunststoffen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper evasneyers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.