,Inhoud
1. Inleiding: het endocrien stelsel ....................................................................................... 3
1.1 Hormonen ............................................................................................................... 3
2. Alvleesklier (pancreas) ................................................................................................... 6
3. Schildklier...................................................................................................................... 7
3.1 Synthese van schildklierhormoon ............................................................................ 7
3.2 Effecten vd hormone afgescheiden door de schildklier ............................................ 8
4. Bijschildklieren .............................................................................................................. 8
5. Bijnieren ........................................................................................................................ 9
5.1 Effecten van de hormonen afgescheiden door het bijniermerg ................................. 9
5.2 Effecten van de hormonen afgescheiden door de bijnierschors ................................ 9
6. Hypothalamus .............................................................................................................. 11
6.1 Neuro-endocriene cellen vd hypothalamus / neurohypofyse .................................. 11
7. Hypofyse ..................................................................................................................... 12
7.1 Prolactine & oxytocine regelen lactatie ................................................................. 12
7.2 Oxytocine regelt de baring .................................................................................... 13
7.3 Hypathalamo – hypofysaire as............................................................................... 13
7.3.1 Hypothalamo-glandulaire as ........................................................................... 14
7.3.2 Hypothalamo – thyroïdale as .......................................................................... 14
7.3.3 Hypothalamo – adrenale as ............................................................................ 14
7.3.4 Hypothalamo – gonadale as (man) ................................................................. 15
7.3.5 Hypothalamo – gonadale as (vrouw) .............................................................. 15
8. Epifyse (pijnappelklier) ............................................................................................... 15
9. Organen m secundaire endocriene functie .................................................................... 16
2
, 1. Inleiding: het endocrien stelsel
= Homeostase & regulatie v/h lichaam
Exocriene klieren: Klieren die product afscheiden aan het extern milieu adhv afvoergang
Endocriene klieren: Klieren die product afscheiden aan het bloed, zonder afvoergang
1.1 Hormonen
Hormonen: 3 groepen
Derivaten v AZ Peptidehormonen Derivaten v vetten
= Lijken qua structuur op = Ketens van AZ - Lijken op
AZ cholesterol: steroïden
Vb. ADH, oxytocine, Vb. Oestrogeen, cortisol
Vb. Adrenaline, dopamine, groeihormoon - Lijken op vetzuren:
melatonine eicosanoïden
Vb. Prostaglandines
Hormoon: Boodschappermolecule
dat aangemaakt w do endocriene
klieren oiv adequate stimulus, dat
wordt vrijgegeven ih bloed
- Werken op afstand vd klier
in op doelwitcellen
- Brengen respons weer thv
target cells
- Respons heft stimulus op (=
negatieve feedback)
- Nood aan een receptor,
anders geen invloed
Verwijdering adhv receptor, nieren
& lever
Functie:
1. Regulering eetlust + spijsvertering
2. Regulering stofwisseling
a. Katabolisme
b. Anabolisme
3. Regulatie v membraantransport & v utischeiding
a. pH-waarde
b. Water & elektrolytenhuishouding
4. Regulering groei & maturatie
5. Regulering vruchtbaarheid & voortplantingsdrift
6. Ism. ZS: acute stress respons
3
,Algemene werking
Insuline Glucagon
ADH
4
, Verschil zenuwstelsel & endocrien stelsel
Zenuwstelsel Endocrien stelsel
- Snelle signalering - Langzame, chronische
- Gebruikt zenuwbanen signaaloverdracht
- Boodschap tss cellen w doorgegeven - Gebruikt bloedsomloop om grotere
door neurotransmitters afstanden te overbruggen
- Boodschapperstoffen zijn hormonen
Hormonen beïnvloeden elkaar
Antagonisme: Hormonen werken elkaar
tegen (heffen elkaar op, neutraliseren
elkaar)
Vb. insuline <-> Glucagon
Synergisme: Hormonen versterken
elkaars effect
Vb. Steroïdhormonen
Permissief: het ene hormoon moet
aanwezig zijn zodat tweede effect
aanwezig is
Vb. Adrenaline: gn effect op
energieverbruik; tenzij
schildklierhormonen ook
aanwezig zijn
Integratief: Hormonen h vss maar
complementaire effecten
Vb. Calcitriol &
parathyroïdhormoon: beiden betrokken
bij calciumstofwisseling
5
, 2. Alvleesklier (pancreas)
2 delen
- Exocrien gedeelte: Verteringsenzyemen
& buffers via twaalfvingere darm nr papil
v Vater (GROOTSTE GEDEELTE)
- Endocrien gedeelte: eilandjes van
Langerhans
o Alfacellen: glucagon →
Vrijzetting cellen glucose uit
glycogeenreserve, zetten z om in
glucose → ↑ Glycemie
o Beta-cellen: insuline: Cellen
glucose opnemen uit bloed &
opslaan als glycogeen → ↓ Glycemie
Diabetes mellitus: suikerziekte
Hyperglycemie: Extreem hoge glucose concentraties ih bloed (>180 mg/dl)
1. Type 1: insulineafhankelijk
o Te weinig insuline synthese
o Jeugd diabetes: ontstaat in jeugd
o Behandeling: insuline
2. Type 2: niet-insulineafhankelijk
o Insulineresistentie: ongevoelig lichaam
o Ouderdom diabetes: >40j → Icm obesitas
o Behandeling: afvallen, aanegpast dieet & medicatie
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xanneserre. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.