Hoofdstuk 4: Het spijsverteringsstelsel
Inhoud
1. Inleiding ........................................................................................................................ 3
1.1 De onderdelen van het spijsverteringskanaal + functies ........................................... 3
1.2 Functies van het spijsverteringsstelsel ..................................................................... 3
1.3 Histologische organisatie vh spijsverteringsstelsel ................................................... 4
1.3.1 Universele opbouw vd wand vh maagdarmstelsel ............................................. 4
1.3.2 Opbouw van het spijsverteringsstelsel .............................................................. 4
2. Mond, keel en slokdarm ................................................................................................ 5
2.1 De mondholte ......................................................................................................... 5
2.1.1 Begrenzing van de mondholte .......................................................................... 5
2.1.2 Het keelgat (fauces) ......................................................................................... 6
2.1.3 De speekselklieren ........................................................................................... 7
2.1.4 De tong (lingua) ............................................................................................... 8
2.1.5 De mondholte: functies .................................................................................... 8
2.2 De keelholte (pharynx) ............................................................................................ 9
2.2.1 De keelholte tijdens het slikken en ademen ...................................................... 9
2.2.2 Het slikproces ................................................................................................ 10
2.3 Slokdarm (oesophagus): ligging ............................................................................ 11
3. Maag (gaster, venter) ................................................................................................... 12
3.1 Delen van de maag (gaster) ................................................................................... 12
3.2 Opbouw van de maagwand ................................................................................... 13
3.3.1 Opbouw van de maagwand met de maagsapklieren ........................................ 14
3.4 Functies van de maag ............................................................................................ 16
4. Dunne darm................................................................................................................. 17
4.1 Delen van de dunne darm ...................................................................................... 17
4.2 Duodenum ............................................................................................................ 17
4.3 Jejunum (nuchterdarm) & ileum (kronkeldarm)..................................................... 17
4.4 Bloedsvoorziening van dunne en dikke darm via de aa. Mesentericae superior &
inferior ............................................................................................................................ 18
4.5 Functies van de dunne darm .................................................................................. 18
4.6 Darmsap................................................................................................................ 19
4.6.1 Koolhydraatvertering: vertering v zetmeel, maltose, sucrose en lactose .......... 19
4.7 Dundarmwand & mesenterium .............................................................................. 22
1
, 4.7.1 Opbouw van de wand van de dunne darm ...................................................... 22
4.7.2 Absorptie van voedingstoffen......................................................................... 22
4. Dikke darm (colon) & anus ......................................................................................... 24
4.1 Opbouw wand van het colon ................................................................................. 25
4.2 Defecatiereflex & continentie................................................................................ 26
5. Aanhangsels van het maagdarmstelsel: pancreas & lever ............................................. 26
5.1 De pancreas (alvleesklier) + afvoergangen ............................................................ 26
5.1.1 Pancreasligging + omringende organen op dwarsdoorsnede ........................... 27
5.1.2 Pancreas: eilandjes van Langerhans................................................................ 27
5.1.3 Regeling van de werking van de exocriene pancreas ...................................... 28
5.2 De lever (hepar) .................................................................................................... 30
5.2.1 Leverdoorbloeding: dubbele aanvoer.............................................................. 30
5.2.2 Ultrastructuur van de lever ............................................................................. 31
5.2.3 Galafvoerwegen ............................................................................................. 32
5.2.4 Functies van de lever...................................................................................... 32
6. Buikholte met buikvlies (peritoneum) .......................................................................... 35
6.1 Situering buikorganen (gekleurd: onderdelen maag-darmkanaal)........................... 36
2
, 1. Inleiding
1.1 De onderdelen van het spijsverteringskanaal + functies
Indeling abdomen ifv klinisch onderzoek:
1.2 Functies van het spijsverteringsstelsel
Ingestie Voedsel opnemen via de mond
Mechanische verwerking Kneden vh voedsel & vermengen m
verteringssappen
Vertering Chemische afbraak v voedsel
Secretie Afgifte water, zuren, enzymes en buffers
3
, Opname Verplaatsing v organische moleculen,
electrolyten, water & vitamines nr de
interstitiële vloeistof rond het SV stelsel
Uitscheiding De vrewijdering v afvalstoffen uit het
lichaam
Niet specifieke afweer tegen chemische &
biologische bedreigingen
1.3 Histologische organisatie vh
spijsverteringsstelsel
4 lagen:
1. Mucose / slijmvlies
2. Submucosa: bloed-, lymfevaten
& zenuwen
3. Muscularis: glad spierweefsel m
kring- & lengtespieren
4. Adventitita / serosa: Buitenste
bindweefsellaag
a. = Viscerale peritoneum
+ pariëtaal peritoneum:
Buikvlies
1.3.1 Universele opbouw vd wand vh maagdarmstelsel
1. Mucosa:
a. Epitheellaag (Lamina epithelialis)
b. Lamina propria m kliertjes: rijkelijk doorbloed vo absorptie
c. Muscularis mucosae: glad spierlaagje → lediging klieren
2. Submucosa
a. Rijkelijk doorbloed
b. Bevat zenuwplexussen vd darm
3. Muscularis Externa: gladde spierlaag → Peristaltiek
4. Buitense bindweefsellaag
a. Buiten buikholte: Adventitia
b. Binnen buikholte: Serosa
1.3.2 Opbouw van het spijsverteringsstelsel
• Mondholte (cavum oris), keel (pharynx); slokdarm (oesophagus)
• Maag (gaster, venter)
• Dunne darm (intestinum)
o Duodenum
o Jejunum
o Ileum
• Dikke darm (colon) & anus
• Accessoire organen
o Alvleesklier
o Lever + galblaas
• Buikholte +peritoneum
4
, 2. Mond, keel en slokdarm
2.1 De mondholte
2.1.1 Begrenzing van de mondholte
Vooraan (proximal): mondopening (os) omgeven do lippen (labia)
Lateraal: wangen ((buccae)
Bovenaan (craniaal): gehemelte (palatum)
- Vooraan: hard
- Achteraan: zacht
Achteraan (distaal): keelgat (fauces) begrensd do voorste & achterste gehelemtebogen
Onderaan (caudaal): tong (lingua) & mondbodemspieren
5
, 2.1.2 Het keelgat (fauces)
Tonsilla palatina: keelamandel, tonsil
2 tandenbogen van een volwasssen gebit:
• 4x2 snijtanden (dens incisivus)
• 4x1 hoektand (Dens caninus)
• 4x2 voorkiezen (premolaren)
• 4x 2-3 ware kiezen (Molaren)
Doorsnede door tand en tandkas
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xanneserre. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.