Glycolyse en gluconeogenese
Inleiding
Glycolyse is opeenvolging van reacties
o 1 molecule glucose wordt omgezet naar twee moleculen pyruvaat en vormt om deze
manier ook twee moleculen ATP
Gluconeogenese is omgekeerde opeenvolging van reacties dan de glycolyse
o Glucose wordt gevormd startende van een noncarbohydrate precursor
Start vanuit pyruvaat of lactaat
Glucose werkt als een brandstof molecule
o Kan in open vorm en ringvorm voorkomen, maar neigt naar de ringstructuur
Kan op deze manier minder reacties aangaan met naburige eiwitten en zal zo
als ideale brandstofmolecule dienen
o Enige brandstofmolecule in de hersenen en in RBC
In hersenen enkel indien voldoende voeding aanwezig
Glucose kan gevormd worden onder pre-biotische voorwaarden (fermentatie)
o Fermentatie is het proces waarbij geen zuurstof aan te pas komt
o Er zijn vele micro-organismen die aan fermentatie kunnen doen
Geven verschillende eindproducten: ethanol, acetaat, CO 2…
Sommigen kunnen enkel anaeroob leven → enkel fermentatie
Andere zijn facultatief anaeroob en kunnen kiezen om (indien er
voldoende O2 is) aerobe mechanismen te gebruiken
Figuur: één glucosemolecule vormt 2 pyruvaatmoleculen. Deze pyruvaatmoleculen zullen verder evolueren afhankelijk van
de omgevingsfactoren. Zonder zuurstof zien we een fermentatiereactie naar ethanol, of vorming van lactaat door de
spieren. Indien er wel zuurstof aanwezig is zal ons pyruvaat oxideren naar CO 2 en H2O, wat een veel efficiëntere methode is
om energie te vormen.
, Lot glucose in verschillende weefsels
In rode bloedcellen is glucose de enigste brandstofmolecule
o Wordt omgezet naar glucose 6-fosfaat en kent dan 2 opties
Naar een pentose fosfaat pathway
In glycolyse verder gevormd naar lactaat
Geen mitochondria, dus geen verdere oxidatie mogelijk
Wordt naar buiten de cel getransporteerd
→ verdere metabolisering in ander orgaan
In de hersenen is glucose een primaire brandstofmolecule
o Glucose 6-fosfaat wordt pyruvaat of gaat verder in pentose fosfaat pathway
Orgaan kent wel mitochondria → gevormd pyruvaat wordt omgevormd naar
acetyl co-enzyme A
→ verder in de citroenzuurcyclus geoxideerd naar CO 2
Produceert zo veel meer ATP
In spierweefsel en hartweefsel zien we nog een andere situatie
o Glucose 6-fosfaat kan 3 verschillende verderzettingen kennen
Kan verder gaan in een pentose fosfaat pathway
Kan opgeslagen worden in de vorm van glycogeen
Kan pyruvaat vormen welke ook 2 verschillende vervolgen kent
Indien voldoende zuurstof → lactaat gevormd
o Wordt naar buiten de spier getransporteerd
Indien onvoldoende zuurstof → acetyl CoA gevormd
o Wordt in de citroenzuurcyclus gebruikt → vorming CO2
In vetcellen zien we mogelijkheid tot omvormen van glucose naar vet
o Enkel indien glucose in overmaat aanwezig is en niet meer gebruikt wordt om
energie te produceren
Acetyl CoA kan niet meer in de citroenzuurcyclus komen en vormt vet
Glucose 6-fosfaat kent dezelfde omvormingen als bij spier en hartweefsel
Lever is een belangrijk orgaan in de energiemetabolisme
→ we zien veel verschillende pathways in het leverparanchym
o Glucose vormt nog steeds glucose 6-fosfaat maar deze kent nog meer opties
Kan verder in een pentose fosfaat pathway
Kan opgeslagen worden in de vorm van glycogeen
Kan omgezet worden naar een glucuronide
Kan omgezet worden naar pyruvaat
Kan omgevormd worden naar lactaat en de cel verlaten
Kan acetyl CoA vormen en zo CO2 afgeven
o Zal in citroenzuurcyclus terechtkomen en zo meer CO 2
afgeven of kan omgevormd worden naar vet
Kan terugreactie uitvoeren en terug glucose 6-fosfaat maken
o Reguleert op deze manier bloedglucosespiegel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraheyndrickx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.