Geïntegreerd metabolisme
Inleiding
Multicellulaire organismen kennen gespecialiseerde weefsels waarin ze de verschillende
pathways kunnen uitvoeren = organen
o Belangrijk dat er coördinatie is tussen deze pathways
→ interconnectiviteit tussen organen via neuronale circuits en hormonale regulatie
Lever is metabool actiefste orgaan
o In staat om alle verschillende pathways uit te gaan voeren, maar is zelf niet in staat
om keton bodies om te zetten naar acetyl-CoA
Orgaan specificiteit
Hersenen
Kunnen vetzuren en eiwitten niet gebruiken als energiebron, maar enkel glucose
o Weinig tot geen glycogeen aanwezig in de hersenen
→Constante toevoer van glucose nodig naar de hersenen
o Keton bodies kunnen eventueel als alternatief indien [bloedglucose] laag is
Energie nodig om natrium en kalium actief te transporteren
→ vereist om de membraanpotentiaal te onderhouden
o Indien te weinig glucose aanwezig is, zal er niet genoeg transport kunnen gebeuren
en kan er hersendysfunctie optreden → geeft coma, hersenschade en dood
Spieren
Gebruiken zowel glucose, vetzuren, eiwitten en keton bodies als brandstofmolecule
o Grote glycogeen voorraad aanwezig in de spieren: 1 à 2% van de massa
Kunnen zelf geen glucose synthetiseren, maar halen dit uit het bloed, eigen
opslag of eigen eiwitten → geen gluconeogenese
o Eiwitafbraak mogelijk indien er snel energie nodig is
→ afbraak naar aminozuren en koolstofskeletten worden intermediairen van CZC
Spieren verbruiken ATP bij mechanische activiteit
o Indien afwezigheid van O2 → energie uit de glycolyse gehaald
o Indien voldoende O2 aanwezig → pyruvaat wordt via acetyl-CoA CO2
Vetweefsel
Stockage van energie onder de vorm van vetzuren: triacylgrlycerol
o Zeer efficiënte energievoorraad met energie voor 3 maanden
Enorm contrast met glycogeen welke energie levert voor 24u
Metabole hormonen signaliseren de vetzuren en geven mobilisatie van deze
→ afgifte in de bloedbaan en transport naar weefsels waar energie nodig is
o Bv: spieren kunnen vetzuren gaan gebruiken als energiebron, hersenen niet
Kennen ook endocriene functie door aanmaak van hormoon adipokine
o Betrokken bij regulatie van energiehomeostase
, Lever
Metabool actiefste orgaan en hierdoor de draaischijf van het metabolisme
Staat in voor het onderhoud van de juiste levels aan brandstofmoleculen in het bloed
o Efficiënte verdeling van nutriënten over het gehele lichaam of opslag
Nutriënten uit voedsel via de leverpoortader rechtstreeks in de lever
Geldt voor alle nutriënten behalve vetzuren
o Beslissingen afhankelijk van de metabole situatie in het lichaam
Lever neemt glucose op uit het bloed indien concentratie hoog is
o Wordt omgezet naar glucose-6-P wat verder wordt omgevormd naar glycogeen of
acetyl-CoA → vorming van vetzuren, fosfolipiden, cholesterol, energie…
Indien [bloedglucose] laag is wordt glucose-6-P omgezet naar glucose en afgegeven in de
bloedbaan
o Glucose-6-P is afkomstig van glycogeen afbraak of gluconeogenese
Gluconeogenese indien glycogeenvoorraad opgebruikt is
Gebruik makend van verschillende precursoren: pyruvaat, lactaat of glycerol
Indien vetzuurverbranding en metabole vraag aan energie hoog zijn, zal de lever keton
bodies aanmaken uit acetyl-CoA
o Worden getransporteerd naar extra-hepatische weefsels
In de lever zelf kunnen deze niet gebruikt worden als energiebron
Indien metabole vraag aan energie laag is zullen vetzuren worden omgezet naar triglyceriden
o Worden verpakt in VLDL partikels en getransporteerd naar vetcellen
→ opslag van vetzuren
Aminozuren worden uit het dieet gehaald en zijn belangrijke brandstofmolecule
o Koolstofskelet van aminozuren kan worden omgezet naar glucose of ketonbodies
Verwijdering van stikstofatoom en de ureumcyclus vinden in de lever plaats
Overschot van moleculen worden pyruvaat en acetyl-CoA
Nieren
Voeren schadelijke stoffen af en kunnen via actief transport nog recupereren wat nodig is
o Afvoeren van ureum uit het bloed en recupereren van nuttige metabolieten
Zorgen voor onderhoud van de bloed pH
o Overmaat aan protonen wordt verwijdert via een NH 4+-molecule
Glutamine wordt getransporteerd naar de nieren
→ NH4+ wordt onttrokken en koolstofskelet blijft over
Het overgebleven koolstofskelet = α-ketoglutaraat
→ wordt via gluconeogenese omgezet naar glucose en afgegeven in
de bloedbaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauraheyndrickx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.