1. Regulatie van waterbalans en osmolariteit (focus op ADH)
− Waterbalans in het lichaam = het constant afwegen van waterverlies (zweet, diarree,
urineren,..) en wateropname (drinken, waterrijk voedsel)
− Mogelijke oorzaken van een negatieve waterbalans:
1) Braken
▪ Bij negatieve waterbalans en continu braken zal het bloed door verlies van
maagzuur (met zure pH van 2) veel verlies van zuur naar de buitenwereld hebben.
Hierdoor verwacht men een metabole alcalose
▪ Bij chronisch braken gaan perifere weefsels overgaan naar anaerobe glycolyse en
krijgt men productie van melkzuur (dus na lange periode een metabole acidose)
▪ Een paard kan echter niet braken:
• Paard met koliek gaat thv de S-bocht van duodenum (waar pancreas uitmond)
gaat het secreet van de pancreas in de maag terecht komen ipv verder naar
duodenum
• 15L is normale inhoud 30L is maximale uitzetting
• Paard met ilius gaat de maag vollopen met inhoud van dunne darm en
pancreasvocht
o Men gaat om de 4u 25L vocht moeten uitpompen
o Paard van 500 kg heeft 50L bloed en onttrek zo ieder halfuur een
bloedvolume van zichzelf, dus paard geraakt uitgedroogd
2) Diarree (zeker bij jonge dieren)
▪ Door diarree kan de resorptie verminderd zijn
▪ Alle systemen die zouden zorgen om het terug in evenwicht te brengen van het
watertekort zijn minder matuur waardoor ze minder performant zijn
3) Bij negatieve waterbalans kan men water tot 40x concentreren (mens)
▪ Kip kan dit minder (2,5x) => kan minder goed omgaan met negatieve waterbalans
4) Als hond teveel urineert (polyurie) is zorgwekkend
▪ Oorzaken van polyurie
• Nierfalen
• Osmotische diurese door diabetes type 2
• Let op : psychogene polydipsie waarbij de honden heel veel drinken uit stress
dat baasje weggaat wat zorgt voor meer urine betekend geen polyurie
5) Zweten is andere manier om vocht te verliezen (15l zweet per uur bij racende paarden,
liter zweet per dag en meer bij hijgende honden)
6) Hond die heel veel hijgt kan ook uitdrogen
▪ 1u hijgen = 1L vocht verlies
− We bestaan van 60-70% uit water => waterhuishouding is zeer belangrijk
→ Wij gaan zeer spaarzaam om met water
→ Aarde zit in gesloten systeem dieren zitten in open systeem
▪ Gelijkenis is wel dat men tot extremen kan gaan om het evenwicht te proberen
behalen
▪ 70% water is er aanwezig op de aarde, 30% is land
▪ Van het water is 97% zeewater en 3-5% zoetwater (grotendeels zit in de ijskappen)
1
, − Waterhuishouding van dieren
→ 1/3e zit extracellulair (in circulatie, interstitium) 2/3 zit intercellulair
→ Dierenartsen werken enkel in extracellulaire compartiment
→ Survival regel van 3
▪ Zoogdieren kunnen 3min zonder zuurstof
▪ 3dagen zonder water
▪ 3weken zonder voeding
→ Setpoint waarrond alle homeostatische processen werken = 300 mOsm/L
▪ Extra en intercellulair ligt dicht tegen elkaar en gaan via water op passieve wijze
een balans zoeken (water gaan van lage naar hoge osmolaritaire waarde)
1.1. Wat doet het Anti-Diuretisch hormoon (ADH)
− Remt het plassen af en regelt osmoloariteit
− Een andere manier om waterbalans in controle te houden is dorst
− Uitholling op schedelbasis = sella turcica
→ Hierin bevind de hypofyse zich
→ Schade heeft sterke invloed op levenskwaliteit
− ADH wordt gevormd in de supra optische en paraventriculaire kernen
→ Welk ander hormoon nog? Oxytocine
− Het ADH wordt gevormd door osmosensoren (liggen in hypothalamus in
het extracellulaire vochtcompartiment)
→ Als de osmosensoren ‘proeven’ dat bloed osmotisch wordt motiveren ze ADH
▪ Vergelijking: eenmaal je veel drinkt moet je veel meer naar de WC
• Alcohol bevat veel suikers
• Door deze suikers doe je een osmotische diurese en ga je veel plassen
• Je ziet dat je urine glucosurie bevat
• Onder normale omstandigheden zeggen de osmosensoren dat je ADH moet
activeren maar door alcohol worden deze niet gealarmeerd en zal je meer
uitdrogen (want er is geen reactie op al het urineverlies)
• De toxines van de lever vanuit alcohol worden minder gehydrateerd en zijn
schadelijker
• Kater herstellen door drinken van isotone dranken
▪ Opname thv darm is beter als de osmostiteit dichter bij die van bloed..
− Bijna alle dieren hebben een setpoint van 300 mOsm/L
▪ Zeewater heeft osmolariteit van 1100
=> Haaien hebben gelijkaardige setpoint als
zeewater
- Daarom zie je bijna nooit haaien in zoet
water want deze kunnen daar net mee
omgaan (zoet water zit thv 100)
- Haai zou opzwellen en ontploffen
▪ Hypo-osmolaire dieren zoals slakken hebben
Daardoor zo effect en verschrompelen
2
, 1.2. Infuus toedienen
− Redenen om infuus toe te dienen:
→ Waterbalans herstellen na bv uitdroging
→ Ionaire balans terug inbalans zetten
▪ Uit balans geraakt door bv hyperkalemie (=kan hartstilstand veroorzaken door
blaasruptuur)
→ Energiebalens willen herstellen
− Soorten infusen
→ Hartmann’s fluid
▪ Aanwezige ionen: Na, K, CL en melkzuur (natriumlactaat)
• Natriumlactaat bij uiteenvallen gaat zich gedragen als lactaat- (base) en
Na+ (zuur)
• Lactaat gaat alle protonen capteren en zo het zuurbase-evenwicht
herstellen
▪ pH = 6.5, dus voor lang aan infuus te houden is deze ideaal
→ 0.9% saline / NaCl oplossing
= Fysiologische zoutoplossing
▪ Aanwezige ionen: Na en Cl
▪ Isotone oplossing (is goed)
▪ Interessant als patiënt hyperkalemie heeft (K)
▪ pH = 5, dus niet goed voor langdurig gebruik (niet om acidose te herstellen)
▪ ziet men vaak in ziekenhuis om medicatie in op te lossen
→ 5% dextrose
▪ Niet glucose
▪ Hypertonische infuus
• Dextrose gaat het suiker metaboliseren en krijgt men een hypotoon milieu
• Op termijn is dit gevaarlijk voor de hersenen: je maakt bloed hypotoon en
je krijgt te hoge bloeddruk in de hersenen => hersenen gaan ontploffen
(in hypotoon bad gaan de hersenen vocht aanzuigen) ➔ mens gaat in
coma door hersenoedeem
• Voorbeeld : Pup met Parvo-virus
o Parvo-virus is zeer resistent
o Pup is slechts zelden gevaccineerd
o Maar is eerste weken veilig door de antigenen in melk van moeder
o Symptomen: braken en bloederige diarree
o Patiënt gaat dehydreren in speedtempo
o Je zal tekenen van hypovolemische schok : weinig vocht + bloeddruk
daalt + dehydratatie
o Je kan een van deze 3 infusen harder zetten OF een ander infuus
kiezen (+truc dat er meer water vanuit bloedbaan wordt getrokken)
o Daarvoor gebruikt men een hypertoon infuus : gaat zorgen dat dier
gereanimeerd wordt (terug druk in buizensysteem)
▪ Intra cellulair-compartiment gaat wel vocht verliezen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meribanvanrenterghem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.