In dit document vind je ALLE theorie stukken die moeten worden gekend om het examen 'sociale grondrechten activeren' op een succesvolle manier te kunnen. Het is op een eenvoudige manier uitgelegd
Kennen
Sleutelbegrippen, begrippenkaders en actoren uit arbeidsrecht,
socialezekerheidsrecht en sociale bijstand
Organisatie sociale bescherming in België
Functie en werking van RR uit domein sociale wetgeving
Kunnen
Juridische onderbouwde informatie hanteren in belang van cliënt
Toepassingen maken
Juridische taal beheersen en respecteren
Actualiteit in verband brengen met leerinhouden
Vaardigheden
Relevantie van sociaal recht onderkennen (in het bijzonder in de context van
het sociaal werk)
Mening vormen
Professionele deskundigheid verder ontwikkelen
TIPS
- Aandacht voor taal
- Belang inhoudstafel
- Geen ‘blokvak’
- Actualiteit volgen
- Herhalen en verbanden zoeken
UITGANGSPUNT
Recht op menswaardig leven
Menselijke waardigheid veronderstelt bestaanszekerheid
Bestaanszekerheid via:
recht op arbeid
recht op sociale zekerheid
recht op sociale bijstand
Arbeidsrecht = geheel van RR dat verhoudingen regelt tussen WN en WG, zowel
individueel als collectief
,Socialezekerheidsrecht = maatregelen om – door middel van ‘verzekering’ – in
alle omstandigheden in het levensonderhoud te voorzien van werknemers,
overheidspersoneel en zelfstandigen
Sociale bijstand = minimuminkomen garanderen aan ganse bevolking
INLEIDING
Historische groei
Stakingsverbod – werkmansboekje
Cijnkiesrecht
Arbeidsverhoudingen beheerst door contractuele vrijheid
1886: grote onlusten, ontstaan eerste sociale wetgeving
Toepassingsgebied
Wat betreft personen: WN’s particuliere sector en contractanten
overheidssector (soms ook statutairen, zie bijv. Arbeidsregelmentenwet)
Wat betreft ‘inhoud’:
individueel arbeidsrecht
collectief arbeidsrecht
arbeidsreglementering
sociaal handhavingsrecht
Wat betreft plaats: beginsel: tewerkgesteld op Belgisch grondgebied,
ongeacht nationaliteit
Andere vormen van tewerkstelling
1) Zelfstandige arbeid
- Aannemingsovereenkomst
- Ondernemingsrecht en burgerlijk recht van toepassing
- Geen gezag, contractsvrijheid en gelijkheid
2) Ambtenaren
- Ondergeschiktheid het gevolg van statutaire eenzijdige aanstelling
- Bestuursrecht
- Opgelet! Ook contractanten mogelijk bij overheid: wel onderworpen aan
arbeidsrecht
- Toekomst: in beginsel geen statutaire aanstellingen meer
3) Onbelast bijverdienen
Diensten van burger aan burger
- Occasionele, betaalde (en toegelaten) diensten van privé-persoon aan privé-
persoon
Vereningswerk
- Betaalde (en toegelaten) diensten aan vzw’s, feitelijke verenigingen en
openbare besturen
- Niet gelijk aan vrijwilligerswerk
Vernietigd door GwH nr. 53/2020 van 23 april 2020 met ingang van 11/2021
,Thans tijdelijke regeling voor 1 jaar wat betreft verenigingswerk in sportsector (met
10% solidariteitsbijdragen voor organisatie en 10% belastingen voor
vereningswerker)
4) Handhaving van het sociaal recht
Moeilijke handhaving
- Individuele WN niet sterk genoeg tgo WG
- Wel rol voor organen zoals OR en VA, maar geen beslissingsbevoegdheid bij
geschillen
Arbeidsgerechten
- Eerste aanleg: arbeidsrechtbank, o.m bevoegd voor
geschillen ivm aovk
geschillen ivm SZ
- Territoriale bevoegdheid arbeidsrechtbank: rechter van plaats waar
onderneming is gevestigd
- Beroep: arbeidshof
- Bijzonderheid: lekenrechters en afgevaardigden van repres WN’sorg mogen
leden vertegenwoordigen
Arbeidsauditoraten
- Arbeidsauditoraat onder leiding van arbeidsauditeur
- Auditoraat-generaal onder leiding van procureur-generaal
- Belast met vervolgen sociale misdrijven, adviseren in kwesties van openbare
orde, rol bij samenstellen van dossiers in geschillen van sociale zekerheid
Arbeidsinspectie
- Toezicht op arbeidsrechtelijke normen door
AD toezicht op sociale wetten
AD toezicht welzijn op het werk
Daarnaast =
- Inspectie van RSZ
- Inspectie van RVA
- Inspectie van RIZIV
Sociaal strafrecht
- Naleving sommige regels via strafsancties
- Bevoegdheid correctionele rechtbank, SV door arbeidsauditoraat
- Strafrechtelijke procedures veeleer uitzondering, eerder sanctionering via
administratieve geldboete
- Toepassing sociaal strafrecht problematisch: oplossing door Sociaal
Strafwetboek
- Naast coherentie zorgt Sociaal Strafwetboek ook voor:
verbeteren rechten van verdediging en rechten van de mens
, depenalisering lichte inbreuken en afschaffen gevangenisstraffen
instellen van 4 sanctieniveaus op vlak van bestraffing
….
5) Bronnen
Internationale bronnen
- Verdragen VN, IAO, OESO, Raad van Europa (EVRM en ESH)
- Verdragen, verorderingen en richtlijnen EU
- Verdragen gesloten buiten internationale organisatie
Nationale bronnen
- GW: klassieke grondrechten en (sinds 1994) sociale grondrechten
- Wetgeving: federaal, beperkt regionaal (o.m. taalgebruik en
arbeidsbemiddeling)
- Rechtspraak en rechtsleer
- Eigen rechtsvorming: via collectief overleg: arbeidsreglement en collectieve
arbeidsovereenkomst
Hiërarchie van de rechtsbronnen
1) De dwingende bepalingen van de wet
2) De avv cao’s
3) De niet avv cao’s met principiële binding
4) De geschreven individuele aovk
5) De cao met suppletieve binding
6) Het arbeidsreglement
7) De aanvullende bepalingen van de wet
8) De mondelinge aovk
9) Het gebruik
!! Opgelet, opsomming is niet volledig
Principe: hoogste bron primeert igv strijdigheid (geen strijdigheid igv verschillend
voorwerp of regelmatige wijziging van ene norm door andere)
Als hogere rechtsbron
Minimumnorm oplegt, dan zal rechtsbron die het minimum niet eerbiedigt
daarmee strijdig zijn
Maximumnorm oplegt, dan zal de lagere rechtsbron die het maximum niet
eerbiedigt, daarmee strijdig zijn
Een vaste regel oplegt, dan zal een lagere rechtsbron die deze norm niet
eerbiedigt daarmee strijdig zijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jasmijnvliebergh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.
