Celbiologie
Hoofdstuk 1: Inleiding Verschil tussen anatomie en fysiologie
tot de anatomie en
Anatomen bestuderen:
fysiologie Interne en externe structuren.
Introductie Fysieke relaties tussen
lichaamsdelen.
Alle levende organismen hebben de
volgende kenmerken: Fysiologen bestuderen:
Reactievermogen Hoe organismen vitale functies
Groei uitvoeren.
Reproductie
Beweging Wat is microscopische anatomie?
Metabolisme
Microscopische anatomie is belangrijk
Het reactievermogen is het vermogen voor de cursus celbiologie met de studie
om te reageren op prikkels van buitenaf. van cellen en de studie van weefsels
Bv hand op een hete plaat: hand direct
terugtrekken. Cytologie: bestuderen van
Bv hond blaft indien hij iemand vreemd individuele cellen.
ziet. Histologie: bestuderen van weefsels.
Groei is de toename van een organisme De fysiologie van de mens:
door opeenvolgende celdelingen, waardoor
het aantal cellen toeneemt. Bestuderen van de functies van het
Verder is er ook differentiatie van cellen menselijk lichaam:
tijdens het groeiproces waardoor alle Celfysiologie: processen die
verschillende cellen in het lichaam kunnen doorgaan in cellen of tussen cellen
gevormd worden. onderling.
Eicel en zaadcel versmelten met elkaar Orgaanfysiologie: bestuderen van
en vormen een bevruchte eicel. Door de fysiologie van de verschillende
opeenvolgende miljarden celdelingen wordt organen in het lichaam.
vervolgens een nieuw organisme gevormd. Bv. Hartfysiologie, de nierfysiologie.
Dit is dan ook het principe van Pathologische fysiologie: het
voortplanting of reproductie. bestuderen van effecten van ziekten
op functioneren van de organen.
Beweging: onderscheid tussen:
Inwendige beweging: transport van Menselijk lichaam bestuderen:
bloed, voedingsstoffen,
afvalstoffen… doorheen het lichaam Om het menselijk lichaam te kunnen
Uitwendige beweging: bestuderen moeten we kijken op
voortbeweging van een individu. verschillende niveaus met toenemende
complexiteit:
Metabolisme of stofwisseling zijn alle - Chemisch niveau: niveau van atomen en
chemische reacties die zich in het lichaam moleculen.
Bv troponine eiwitten
voordoen.
1
,- Celniveau: cellen zijn de kleinste levende Het endocrien stelsel of
eenheden binnen het lichaam. hormoonstelsel: reguleert wijzigingen in
Bv hartspiercel de werking van andere orgaanstelsels dmv
- Weefselniveau: een weefsel is een hormonen.
organisatie van identieke cellen met een
specifieke functie. Het cardiovasculair stelsel:
Bv hartspierweefsel (opgebouwd uit transporteert cellen, opgeloste
hartspiercellen) componenten, voedingsstoffen, afvalstoffen
- Orgaanniveau: een orgaan is opgebouwd en gassen doorheen het lichaam.
uit 2 of meer verschillende weefsels die
samen een specifieke functie vervullen. Het lymfestelsel: verdedigt ons lichaam
Bv hart (opgebouwd uit tegen infecties en ziekten en zorgt voor de
hartspiercellen, bindweefselcellen..) terugkeer van weefselvocht naar de
- Orgaanstelsel niveau: verschillende bloedsomloop.
organen vormen samen een orgaanstelsel.
Bv hart- en bloedvatenstelsel (het Het ademhalingsstelsel: transporteert
hart samen met de bloedvaten en lucht naar plaatsen waar gasuitwisseling
het bloed) kan doorgaan: transport van O2 van buiten
- Organisme niveau: alle 11 orgaanstelsels het lichaam naar de longen (inademen) en
werken samen als 1 geheel. eveneens ook transport van CO2 vanuit de
longen naar buiten het lichaam
De 11 orgaanstelsel: (uitademen).
Zorgt ook voor productie van geluid.
- Huidlaag
- Beenderstelsel Het spijsverteringsstelsel: verwerkt
- Spierstelsel voedsel, neemt voedingsstoffen op en
- Zenuwstelsel verwijdert afvalstoffen.
- Hormoonstelsel
- Hart en bloedvatenstelsel Het urinair stelsel: verwijdert overtollig
- Lymfestelsel water, zouten en afvalstoffen.
- Ademhalingstelsel
- Spijsverteringstelsel Het mannelijk voortplantingsstelsel:
- Urinaire stelsel produceert geslachtscellen (zaadcellen) en
- Voortplantingstelsel hormonen.
Het vrouwelijk voortplantingsstelsel:
Het spierstelsel: staat in voor beweging, produceert geslachtscellen (eicellen) en
stevigheid van het lichaam en produceert hormonen, ondersteunt de embryonale en
warmte. foetale ontwikkeling van bevruchting tot
geboorte.
Het zenuwstelsel (ZS): is opgebouwd uit
2 delen: De huid: beschermt ons lichaam tegen
Centraal ZS: hersenen en gevaren van buitenaf, is ook belangrijk bij
ruggenmerg regulatie van de lichaamstemperatuur.
Perifeer ZS: perifere zenuwen
Maakt reactie op prikkels mogelijk. Zorgt Het skelet: biedt ondersteuning,
voor de coördinatie van de activiteiten van beschermt weefsels, is de opslagplaats
andere orgaanstelsels. voor mineralen en vormt bloedcellen.
Belangrijk punt:
2
, werking van de prikkel wordt
Het lichaam kan in 11 orgaanstelsels tegengegaan (negatieve feedback)
worden verdeeld, maar deze werken of versterkt (positieve feedback).
allemaal same en de grenzen ertussen zijn Sensoren
lichaams-
niet absoluut. Voorbeeld van een negatieve feedbacktemperatuur
Controle
Tussen de verschillende orgaanstelsels is er (buiten het lichaam): -
Bloedvaten
mechanis
een voortdurende interactie. en zweet
me in
als
klieren
Bv. Bij inspanning zal het hormoonstelsel Regulatie van de kamertemperatuur: lichaams-
huid
temperat
en het zenuwstelsel zorgen dat het uur
Lichaamstemper
Meer bloed
cardiovasculair stelsel, het Normale Receptor Informatie atuur hoger
stroomt naardan
ademhalingstelsel en het spierstelsel in toestand Thermomet beïnvloedt 37,2°
huid.
Negatieve
verstoord er Receptor
Effector Meer zweet
activiteiten toenemen. Reactie feedback
Stimulus
verwijderd
STIMULUS: Homeostase
Kamertemper hersteld
Regulering door homeostase: atuur wordt
hoger
HOMEASTASE CONTROLECENTRUM
Binnen elk levend organisme moet Normale (Thermostaat)
kamer- Stimulus
homeostase worden behouden, er moet temperatuur REACTIE:
een stabiel intern milieu heersen. Kamertemper
atuur wordt 20° 30°
lager 40°
Wat is een stabiel intern milieu?
Effector
Het binnen bepaalde grenzen constant Airconditio
Normale Stuurt
houden van belangrijke parameters: toestand ning gaat
signaal naar
aan
hersteld
Fysische parameters: We hebben hier duidelijk te maken met
o Temperatuur, bloeddruk, pH negatieve feedback: de verstoring
van het bloed en de (verhoging van de kamertemperatuur)
lichaamsvloeistoffen… zorgt voor een corrigerende reactie
waardoor de verstoring teniet wordt
Chemische parameters:
gedaan.
o Specifieke ionenconcentraties De effector zorgt voor een effect dat
bv Na+, K+ Ca2+… tegengesteld is aan de oorspronkelijke
o Bloedsuikerspiegel: verstoring.
hoeveelheid glucose in het
bloed Voorbeeld van een negatieve feedback
(binnen in het licaam):
De meeste mechanismen om homeostase
te handhaven werken via negatieve Lichaamstemper
Minder bloed
atuur lager dan
feedbackmechanismen, positieve stroomt
37,2°
huid.
naar
feedbackmechanismen komen minder vaak Minder zweet
Rillen
voor. Negatieve
Stimulus
verwijderd
feedback
Homeostase
hersteld
Homeostatische regulering omvat: Stimulus Sensoren
Reactie lichaams-
Een receptor die gevoelig is voor een temperatuur
prikkel of stimulus. Controle
Bloedvaten en
zweet- klieren
- in
Een besturingssysteem of huid mechanis
Skeletspieren
me als
integratiecentrum dat de info van de Informatie lichaams-
beïnvloedt temperat
receptor ontvangt en verwerkt. Receptor Effector uur daalt
Een effector (cel of orgaan) die
reageert op de signalen van het Controle- Stuurt
centrum signaal
besturingssysteem en waardoor de naar
3 Informatie Stuurt
beïnvloedt signaal
naar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper logostudentambi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.