Samenvatting
Samenvatting productie 3: print en web
- Instelling
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
In dit document zijn alle lessen van productie 3 samengevat. Kennisclips niet inbegrepen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 28 pagina's
Voorbeeld 4 van de 28 pagina's
In winkelwagenVoorbeeld van de inhoud
Ellen Boxstael 2COMB2Kennisclips productie 3
1. Kennisclip: Typografie 1 (p. 39-60)
Leesbaarheid gaat over goeie typografie en goeie lay-out om ervoor te zorgen dat je lezer geboeid
blijft om te blijven lezen.
1.1. Typografie (Stanley Morison, 1929)
“Typografie zou men kunnen definiëren als de kunst drukmateriaal zodanig te schikken, dat dit in
overeenstemming is met een specifiek doel:
De letters onderling te schikken, het wit te verdelen en het zetsel te ordenen om de lezer in de
hoogst mogelijke mate behulpzaam te zijn bij het begrijpen van de tekst”.
1.2. Typografie en layout (opmaak)
Typografie gaat over het bevorderen van de leesbaarheid, om er voor te zorgen dat de lezer
uitgenodigd wordt om te blijven lezen.
Leesbaar betekend niet uitnodigen tot lezen (bv een bijsluiter is ook leesbaar maar die nodigt niet
echt uit tot lezen.)
1.3. Typografie gaat over lezen
- We lezen niet letter voor letter maar wel woord per woord.
- Na elk fixatiepunt van het oog, maakt het oog een sprong naar een ander fixatiepunt:
o De saccadensprong
- Niet alles wordt echt “gelezen”, het brein raadt/herkent ook woorden/woordgroepen.
- Hoeveel letter per “sprong”?
o Foveal acuity: netvliesscherpte
o Dus afhankelijk van leesafstand
▪ Hoe dichterbij, hoe kleiner de scherpe lettergroep
o Maar een deel van het “onscherpe” wordt ook gelezen door onze hersenen
- Het bovenste stuk van de tekst vult sneller aan dan het onderste stuk.
- Zolang de 1ste en de laatste letter van een woord op de juiste plaats staan maakt de volgorde
van de letters niet uit.
1.4. Manieren van lezen
- Verkennend lezen (vb. artikel ‘het park in’ zie pwp)
- Verdiepend (bv. roman)
- Selectief (vb. kookboek)
- Consulterend → ergens een stukje uithalen
1.5. Letter parameters: kapitaal-onderkast
- Kapitaal → drukletters
- Onderkast → gewone letters
o Leest vlotter dan kapitaal → nodigt meer uit
▪ Leesbaarheidsonderzoek (C. Wheildon)
- Gebruik kleinkapitalen waar nodig
o Voor data en jaartallen
o Voor afkortingen zoals IBM, FNAC
1
,Ellen Boxstael 2COMB2
o Voor eigennamen
- Initialen of lettrines
o Grote eerste letter van een hoofdstuk
▪ Komt uit de handgeschreven boeken van vroeger
▪ Nu ook nog in sommige teksten
▪ Trekt de aandacht
1.6. Schreefletters (schreven – serif)
- Geschreefde letter heeft streepjes (serif) → H
o Om lang aan een tekst te kunnen lezen zijn geschreefde letters goed
▪ Schreven verbinden elkaar
▪ Schreven zorgen onderaan de ladder voor optische lijn, leiden het oog
• NIET voor scherm, online publicaties en koppen!
▪ Vermijd de combinatie vet + geschreefd
- Schreefloos (sans-serif) → H
1.7. Gelijkledig – ongelijkledig
- Ongelijkledigen
o De benen van de letters hebben verschillende dikten
- Gelijkledigen
o De benen van de letters hebben dezelfde dikten
1.8. Soorten letters
- Ongelijkledige letters
o Oude boekletter (Romeinse letters)
▪ Schreef = driehoekje
o Moderne boekletter (Bodoni letters)
▪ Schreef = streepje
- Gelijkledige letters
o Schreefloze
o Geschreefde (Egyptienne)
- Scripten
o Lijken op handgeschreven
o Moeilijk leesbaar → gebruik alleen als het moet
- Fantasieletters
o Moeilijk leesbaar
- Cursieve tekst
o Leest minder vlot → niet voor lange teks
- Slanten
o Letter een klein beetje doen hellen
▪ Is niet goed!
Onderstreepte tekst leest minder vlot. Negatieve tekst leest minder vlot (wit op zwart, geel op
blauw…)
2
,Ellen Boxstael 2COMB2
Heb je toch een onweerstaanbare drang?
- Gebruik geen fantasiefonts
o Leesbaarheid is meestal heel slecht
- Gebruik geen scripts
o En zeker niet in ALL CAPITALS
- Zet tekst nooit in kapitalen
- Gebruik geen schaduwen
- Maak van je tekst geen beeld (wordart)
o Beeld nodig? Zoek dan een goed beeld
1.9. Lettergewicht
- Regular (tekst die je moet lezen op papier)
o Gewone tekst van dikte
- Semibold
o Beetje dikker
- Bold (beter voor een affiche of signalisatiebord)
o Nog wat dikker
Als er ‘sans’ bij staat is het een ‘ongeschreven’ letter.
1.10. Twee lettertypes volstaan
- Twee lettertypes volstaan voor gewone publicaties
o Brochures, folders…
- Drie lettertypes voor gecompliceerde en uitgebreide publicaties
o Kranten, tijdschriften, tabellen…
- Tip:
o Zelfde lettertype met en zonder schreven
▪ Stone, Rotis, Scala
o Duidelijk onderscheid absoluut noodzakelijk
1.11. Verander nooit de vorm van een letter
- NOOIT
- Ondanks de 40 000 bestaande lettertypes, wil men toch letters ‘bijwerken’
o Versmallen (condensing)
o Verbreden (extending)
o Verticaal rekken (stretching)
o Wordart
2. Kennisclip typografie 2 (p.61-81)
2.1. Letterhoogte
- Corps of lettergrootte
- Uitgedrukt in punten Didot
3
, Ellen Boxstael 2COMB2
- Corpswit zorgt ervoor dat wanneer er onder de letter p een d staat deze niet aan elkaar gaan
vastplakken
- Afkomstig van letters in lood Je ging het lood meten.
2.2. Optische corpsgrootte
- Als je letter combineert
o Pas de corpsgrootte aan zodat ze optisch even groot lijken
▪ want ons meetsysteem (punten) is geen optische maatstaf
o Kies duidelijk verschillende lettertypes
o Bv een 42 punt Garamond lijkt kleiner dan een 42 punt Helvetica
2.3. Enkele begrippen
- X-hoogte hoe hoog de letter x is
- Stokletters letters d & h die naar boven uitsteken
- Staartletters letters p en q die naar benden uitsteken
- X-hoogte ≠ O-hoogte (o is groter)
o Vanwege optische correctie
- Letterbreedte
o Smal- of breedlopend
- Letteroog
o Bepalend voor de leesbaarheid (witruimte in de letter e)
2.4. Letters
- Groepen
o Consulteergroep (4-8 punt) (woordenboeken, bijsluiter,…)
o Leesgroep (9-12 punt)
▪ Platte tekst = broodletters
o Titelgroep (14 tot … punt)
- Corpskeuze
o Leesafstand
o Leestempo en leesvaardigheid
o Doel
o Regellengte
▪ 55-65 tekens (om in 2 oogbogen te lezen)
▪ 35 tekens / kolom
- Te kleine teksten: niemand leest ze
o Gebruik dus voldoende grote lettercorpsen
o Tegenwoordig veel typografische anorexie
2.5. Cijfers in teksten
- Meestal gaan we tot negen
- Vanaf 10 gebruiken we cijfers
- Dat leest voor grote getallen zoals 465 veel makkelijker
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellenboxstael. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen