Aangezien dokter Rummens enkel over slides beschikt als cursusmateriaal, een zelf volledig uitgeschreven cursus over de leerstof omtrent witte bloedcellen. De cursus omvat de leerstof omschreven in zijn slides alsook notities uit zijn lessen. Het studeren van enkel dit document leverde 15/20 op.
, Anne van der Schagt
Inleidende begrippen
Hematologie is de studie van alle bestanddelen waaruit het bloed is opgebouwd.
Dit onderzoek berust op twee basisprincipes:
- De kwantificatie of de bepaling van het aantal van elk cellulair element; volledig
automatisch.
- Het microscopisch onderzoek of de beoordeling van de celmorfologie; kan ook automatisch
gebeuren. Automatische microscopen kunnen bijvoorbeeld beter de 5 verschillende klassen
van WBC herkennen.
Doel hematologisch onderzoek:
- De diagnose van bepaalde hematologische ziekten stellen;
- Bijkomende informatie bekomen bij andere ziektebeelden;
- Het effect van de behandeling opvolgen.
Immunologie is de studie van de immuniteit of het afweersysteem van het lichaam.
Immunologie is een onderdeel van de hematologie als men specifiek rekening houdt met de
witte bloedcellen.
Het OPO ‘Hematologie 2’ bestaat enerzijds uit een deel hematologie waarin uitgebreid de
pathologie van witte bloedcellen en bloedplaatjes wordt besproken en anderzijds uit een
deel immunologie, waarin de afweersysteem en dus de functie van de witte bloedcellen
wordt aangehaald.
Hoofdstuk 5: Fysiologie van de witte bloedcellen
5.1 Indeling en nomenclatuur
Witte bloedcellen stammen af van een multipotente stamcel. Ze kunnen ingedeeld worden
volgens:
- Oorsprong en ontwikkeling; zie hematopoësis
- De functie;
- De morfologie.
Om die reden is het mogelijk dat één dezelfde witte bloedcel verschillende benamingen kan
krijgen.
5.1.1. Oorsprong en ontwikkeling
Onder hematopoïesis of bloedaanmaak verstaan we de vorming van het bloed op 3
verschillende lijnen, d.w.z. de ontwikkeling en de differentiatie van de erytroïde reeks of
rode reeks, de myeloïde reeks of witte reeks en de megakaryocytaire reeks of
bloedplaatjesreeks, uitgaande van de multipotente stamcel.
Bij de ontwikkeling en de differentiatie van de witte reeks kan er een onderscheid gemaakt
worden tussen de myelomonocytaire reeks enerzijds en de lymfocytaire reeks anderzijds.
2 Hematologie 2
,De myelomonocytaire houdt in:
- De myeloïde of granulocytaire reeks; voor de rijping van granulocyten
- De monocytaire reeks; voor de rijping van monocyten
De lymfocytaire reeks is verantwoordelijk voor de vorming van B-lymfocyten en T-
lymfocyten.
Verschillende soorten hematologische stamcellen
Er worden twee types van hematologische stamcellen van elkaar onderscheiden, de
multipotente stamcellen en de commited progenitor cells. Multi-potente stamcellen zijn
zeer primitieve, onrijpe cellen die instaan voor de volledige hematopoïestische functie,
aangezien deze cellen nog op de 3 lijnen terecht kunnen komen. Deze cellen houden
enerzijds zichzelf in stand door zelfvernieuwing en proliferen en differentiëren anderzijds uit
tot meer rijpere voorlopercellen (= commited progenitor cells). Ze staan in voor de
langdurige herstel van het bloed.
De zogenaamde ‘commited progenitor cells’ zijn de meer rijpere voorlopercellen. Deze zijn
dus al gedeeltelijk ontwikkeld in myeloïde, erytroïde, lymfoïde of megakoaryocytaire
richting, ze zijn al voorgeprogrammeerd. Deze bevinden zich al iets dieper in de lijnen
waardoor al vaststaat tot welke bloedcel ze zich gaan differentiëren. Ze staan in voor de
snelle herstelling van het bloed. De eigenschap van zelfvernieuwing is ondertussen
verdwenen.
Op basis van hun differentiatie kunnen de bloedcellen aldus in drie rijpingsstadia ingedeeld
worden:
- Het onrijpe stadia: de primitieve multipotente stamcellen;
- Het tussenstadia: de committed voorlopercellen;
- Het eindstadia: de rijpe, volledig gedifferentieerde cellen.
De committed progenitor cells kunnen verder onderverdeeld worden in ‘meerlijnse
stamcellen’ of ‘éénlijnse stamcellen’. Een meerlijnse stamcel gaat uiteindelijk over in een
éénlijnse stamcel in de verdere verloop van de ontwikkeling. Een éénlijnse stamcel is
rechtstreeks in een éénlijnse ontwikkeling terechtgekomen naar een bloedcel.
De pathologieën van de witte bloedcel 3
, In deze grafiek wordt de relatieve bijdrage tot rijpe cellen (%) in functie van de tijd
beschreven. Hiermee wordt duidelijk hoe een bepaalde stamcel bijdraagt in het ontstaan
van rijpe cellen in het perifere bloed.
Eénlijnse stamcellen zullen na aplasie in enkele weken tijd rijpe bloedcellen doen ontstaan in
het perifere bloed. Ze spelen dus een belangrijke rol in de snelle herstelling van het bloed.
Eénlijnse stamcellen kunnen dit niet lang volhouden, slechts enkele maanden. Want deze
cellen hebben de eigenschap van zelfvernieuwing verloren.
Meerlijnse stamcellen hebben iets meer tijd nodig voordat er nieuwe bloedcellen in het
perifeer bloed ontstaan. Na ongeveer 6-7 maanden zullen de meerlijnse stamcellen de
functie van de éénlijnse stamcellen overnemen. Ook deze cellen kunnen zichzelf niet
vernieuwen.
Multipotente stamcellen zijn zeer traag. Eer dat een multipotente stamcel een rijpe bloedcel
ontwikkelt heeft gaat daar ongeveer 12 tot 15 maanden over. Er moeten namelijk nog veel
stadia doorkruist worden in zijn ontwikkeling/differentiatie. Deze multipotentestamcellen
kunnen zichzelf vernieuwen en zijn dus verantwoordelijk voor een continue aanmaak van
bloedcellen. Ze staan in voor de langdurige herstel van het bloed na aplasie.
Hematopoësis
De multipotente stamcel (MPSC) deelt in een multipotente lymfoïde stamcel (LSC) en in een
multipotente myeloïde stamcel (MSC), ook ‘niet-lymfoïde MPSC’ genoemd.
De multipotente lymfoïde stamcel (LSC) deelt en differentieert zich in ‘committed
voorlopercellen’ die kunnen terechtkomen in één van de 3 lijnen:
De eerste lymfoïde cellijn is T-lijn: ‘T’ van ‘Thymus = zwezerik’. In deze lijn zullen de cellen
delen en differentiëren tot rijpe T-lymfocyten. De thymus is enkel ontwikkeld bij jonge dieren
4 Hematologie 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneschagt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,99. Je zit daarna nergens aan vast.
