College aantekeningen
H17: WOI Bruno de Wever notities
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Woord voor woord wat de professor zegt. Heel handig document dus!
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 17H17: DE EERSTE WERELDOORLOG
1914-1918
Sedert het CVW 1814/1815 was één van de doelstellingen was het bewerkstellen van een
internationale stabiliteit en het CVW was daar wel in geslaagd. Uiteindelijk is dat wel gelukt,
afspraken gemaakt die tot stand zijn gebleven.
Uitzonderingen:
⁕ Krimoorlog: Rusland tegen de rest (strijd voor de Balkan).
⁕ Frans-Pruisische oorlog 1870 met een nieuwe grootmacht die aan tafel zat maar het
eengemaakte D wordt plots één van de grootste wereldmachten en is uit op het van
de troon stoten van GB als toenmalige grootste grootmacht.
⁕ Na 1870: de stabiliteit komt in gedrang MAAR het concert van de naties zal nog even
oké zijn, nog geen grote conflicten o.a. omdat Bismarck bv de rol van vredesduif
aanneemt MAAR het is ook de man die het verdragssysteem in gang zal zetten =
derde structurele oorzaak: grootmachten die zich aan elkaar gaan koppelen en zo
krijg je een tweeledigheid die uiteindelijk de kampen bepaald en Bismarck is mede
architect.
Er zijn ook wel confrontaties: Rusland die inbeukt op het OR voor ijsvrije havens.
Bismarck zal hier ook de vredesduif spelen.
Er is sprake van een gespannen vrede. Ze zijn zich aan het klaarmaken voor de confrontatie.
Op het CVW was er een comfortabel evenwicht, na 1870 is de vraag: ‘Wanneer komt de
oorlog’ hoe zien?
⁕ Er wordt op een hoog tempo bewapend: 2e IR.
⁕ Algemene dienstplicht wordt afgekondigd in veel landen: massalegers op been
brengen.
⁕ Er is een diplomatie gericht op allianties om sterker te staan bij die confrontaties die
verwacht worden.
⁕ Periode van hoogspanning en groeiende internationale anarchie.
1. Aanloop: internationale anarchie
2. Gewapende patstelling (1914-1916)
3. Ineenstorting van Rusland en VS interventie (1917-1918)
4. Ineenstorting van het Duitse en Oostenrijks-Hongaarse Rijk
5. De economische, sociale en culturele impact van de oorlog
6. De Parijse Vredesconferenties
1. AANLOOP: INTERNATIONALE ANARCHIE
Al een beetje gezien waarom de internationale spanning oploopt in de decennia voor de
wereldoorlog:
ECO CRISIS
⁕ 2e IR: er komt overproductie (markt waar heel veel spelers zitten die met elkaar gaan
concurreren zorgt voor daling van de prijzen). Zorgt voor spanning op de markt. Dit
heeft behoefte aan grondstoffen die niet in het Westen te vinden zijn en die je moet
halen over zee = oorzaak koloniale wedloop en zorgt ook voor spanning en angst (hoe
1
, Hoofdstuk 17
economie beschermen? ALLIANTIES: zodat je niet afgesneden kunt geraken +
protectionisme wat zorgt ervoor dat men eigen productie gaat beschermen).
GEOPOLITIEKE ONTWIKKELINGEN
⁕ Krimoorlog: Rusland vs. OR voor ijsvrije havens. Door conflict met Japan gaat Rusland
alles op alles zetten voor de Balkan.
⁕ Bismarck kuist zijn schop af en de jonge keizer Willem II is zeer ambitieus: ‘wij zijn de
opkomende wereldmacht’ en hij is er trots op waardoor hij komaf maakt met die
vredespolitiek van Bismarck en kiest voor een politiek van internationale allianties en
confrontaties en dat zorgt voor het opdrijven van de internationale spanning.
VERDRAGSYSTEEM
⁕ Bismarck begint met het alliantiesysteem. Die gaat met Oostenrijk-Hongarije en Italië
de Triple Alliantie vormen (= als één van hen zou worden betrokken in de oorlog
zullen de andere bijspringen) onvermijdbaarheid van die oorlog zat al voor een
stuk ingebakken in Bismarcks alliantiesysteem.
⁕ Behalve die Triple Alliantie gaat Bismarck ook een verdrag sluiten met Rusland.
Waardoor hij zichzelf beveiligd heeft in zijn Zuidelijke grens met Italië en Oostenrijk-
Hongarije en aan zijn Oostelijke grens met Rusland waardoor hij klaar is voor een
confrontatie met Frankrijk en GB.
Eerste wat Willem II doet is het verdrag met Rusland opzeggen. Dit omdat het niet
gemakkelijk was om met Rusland en Oostenrijk-Hongarije te vriend te houden aangezien zij
rivalen zijn in de Balkan en elkaar niet kunnen hebben. Willem II kiest. Dat geeft Frankrijk,
dat zich bedreigt voelt door het opkomende Duitsland en met een soort van kater zit als
gevolg van die verloren oorlog in 1870, springt in dat gat en sluit een alliantie met Rusland.
Je ziet hoe zich twee kampen vormen:
1. Duits-Oostenrijk-Hongaars-Italiaans as
2. Frans-Russische as
Positie van GB is nog onzeker. Het land was dé grootmacht van de 19 E eeuw vooral militair
gezien was GB een grootmacht te vergelijken met de VS van vandaag, vooral omdat het
beschikte over een superieure vloot.
GB lange termijn doelstelling: Balance of power (= geen van de continentale machten mag te
groot worden) & splendid isolation (= houdt zich afzijdig, gaat geen duurzame allianties aan,
dit kunnen zij handhaven door de geografische situatie, eiland, en hun superieure vloot).
Duitsland is vree bezig met zijn vloot uit te bouwen, wie weet……
Dit geldt ook voor de industriële productie: het niet hebben van kolonies is niet alleen een
nationale frustratie maar ook een economisch gegeven.
GB heeft veel redenen om D te vrezen, maar GB zit op vlak van kolonies wel in een wedloop
met Frankrijk. Het is dus helemaal niet zo duidelijk wat GB gaat doen en bij wie die zich zou
aansluiten.
Frankrijk & GB zitten in een koloniale race wat een split is tussen deze 2 landen. We hebben
gezien hoe het bijna tot oorlog komt: Fashoda Crisis. Als de legers (Oost-West as Frankrijk en
Noord-Zuid as van GB) en op elkaar bosten. Woede in FR en GB. GB zal ook verwikkeld
2
, Hoofdstuk 17
worden in Boerenoorlogen terwijl die boeren op heel veel sympathie zouden kunnen
rekenen.
GB zit dus in niet zo een gemakkelijke positie. D is geen concurrent op koloniaal vlak
waardoor een Brits-Duitse as zeker niet onmogelijk is.
Maar de vloot is doorslaggevend waardoor GB zal afstand nemen van D en ook een stukje
van zijn splendid isolation en zeer actief op zoek zal gaan naar bondgenoten op het continent
en deze ook zal vinden met Frankrijk waarmee het in 1904 de Entente Cordiale zal sluiten:
bondgenootschap (10 jaar na Fashoda Crisis).
In 1906 zal het ook zijn relaties met Rusland verbeteren en zo ontstaan de Triple Entente
(GB, FR, R).
Triple Alliantie vs. Triple Entente aan de vooravond van WOI?
Volgende stap is dat de Duitse keizer die uit is op confrontatie druk op de ketel zal proberen
steken om de Triple Entente uit elkaar te spelen.
Hiervoor zal hij twee crisissen uitlokken in Marokko.
HOE? (beetje gesch v Marokko)
⁕ Behoort tot OR tot 1800. Daarna onafhankelijk sultanaat.
⁕ Komt in 19e eeuw langzaam maar zeker onder Franse invloed te staan. Bezig met
zijn koloniaal rijk uit te bouwen (ook in Noord-Afrika). We hebben gezien hoe het
na de Krimoorlog de zijde kiest voor OR (niet belangeloos want we zien hoe FR zijn
invloed vestigt in Algerije en als gevolg van de totstandkoming van de Triple
Entente gaan GB en FR hun invloed zones afbakenen in Noord-Afrika.
Britten: Egypte
FR: Algerije, Tunesië, Marokko
1E MAROKKAANSE CRISIS
Duitse keizer gaat die status quo proberen doorbreken en dit gaat hij doen door een
grote redevoering te houden waar hij zegt dat D achter de Marokkaanse
onafhankelijkheid staat.
Duitsland slaagt erin om een internationale conferentie samen te roepen over de
toekomst van Marokko (Vredesduif Bismarck is that u? Ja nee diplomatiek minder
handig; Niemand steunt behalve Oostenrijk-Hongarije).
→ Sisser & diplomatiek niet zo gunstig voor Duitsland
2e MAROKKAANSE CRISIS
Duits oorlogsschip gaat aanmeren in de havenstad Agadir en zal een directe militaire
interventie aankondigen. Duitsland verklaard dat het alleen maar bereid zou zijn van
die interventie af zou zien als het Congo Brazzaville van de Fransen zou krijgen.
→ Eindigt met een sisser, worden een paar minieme toegevingen gedaan.
Willem II is niet zo een goede diplomaat: wat hij had willen bereiken is de Triple
Entente uit elkaar spelen. Enige gevolg is dat die twee landen sterker naar elkaar
toegroeien.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fleurdeturck. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen