JURIDISCHE BRONNEN
HOOFDSTUK 1. Wat is recht?
Samenleving = “Gemeenschap waarin mensen samenleven en regels hebben
binnen die (alles waar minstens twee personen inzitten)
gemeenschap” → “ domitius ulpianus: ubi societas, ibi ius”
- Verschillende normen en waarden
- Ze willen vredevol leven, maar dat is niet altijd mogelijk Bv. Leger in
Antwerpen
- Bv. Vakbond, chiro, boks federatie, leeftijdsgroep, religieuze, gezin
Staat = ‘’ Een land met zijn eigen onafhankelijk bestuur en politiek
machtsstructuur die gezag uitoefent op een bevolking.”
Kenmerk rechtstaat: er is een grondwet die niet helemaal correct is Bv. Israël
want Israël heeft geen geschreven grondwet. Veel staten hebben grondwet maar
niet allemaal
(verschil van die twee gaan)
Benodigdheden voor een staat
1. Grondgebied
2. Volk
3. Macht (politieke organisatie en geen democratie)
4. Erkenning door internationale gemeenschap(
goed kennen
5. Politieke organisatie(dictatuur is ook goed)
6. Scheiding der staatsmachten (de uitvoerende macht UM, rechterlijke
macht RM, wetgevende macht WM, 4de macht = media, 5de macht =
reclame)
MAAR media is geen staatsmacht maar kan dat wel worden door de
grondwetgevers. bv. Media is een macht, maar geen staatsmacht
want grondwet geeft staatsmachten aan en media staat er niet in)
Waarom scheiding der machten? → vroeger had 1 iemand alle macht; Franse
revolutie voor vrijheid, gelijkheid en broederschap. Men wil dus gelijk behandeld
worden en vrijheden hebben.
Recht = een verzameling van rechtsregels in materiele zin en wordt gecreëerd
door mensen met als doel om hun samenleving te ordenen. Het toepassen en
afdwingen van deze rechtsregels moet bijdragen tot een vreedzame en
rechtvaardige samenleving.
Geen eenvormige definitie, wel enkele belangrijke elementen
HOOFDSTUK 2. Indeling van het recht
Objectief vs. Subjectief recht
, lOMoARcPSD|1172371
Objectief recht: Een verzameling van het recht in het algemeen (bv u kan
verkozen worden voor het Belgische parlement vanaf 18 jaar of bij
huurverschillen naar de vrederechter gaan)
Subjectief recht: afdwingen van het recht/ zijn rechten en plichten die je aan
iemand toekent vb. leefloon (geven een invulling op de objectief recht bv. recht
op privacy )
Materieel recht vs. Formeel recht
Materieel recht: subjectieve rechten en plichten, wat je gaat afdwingen. Vb.
Recht op privacy of huurovereenkomst
Formeel recht: bevat spelregels (procesregels) vb. waarom alle
verkeersongevallen naar politierechtbank. Bv gerechtelijk wetboek
Recht wordt onderverdeeld in 3 domeinen
1. Volgens de activiteit die de regels ordent vb. fiscaal recht
2. Volgens de techniek waarmee de regels worden geordend vb. strafrecht
3. Volgens het niveau van totstandkoming van de regels vb. Europees
recht
Didactisch nut van de domeinen: u kan de wet vinden voor bepaalde situaties
Rechtstheoretisch nut van de domeinen: waarom is de rechtsregel tot stand
gekomen, waarom bestaat die?
Klassiek onderscheid tussen privaatrecht en publiekrecht
Privaatrecht Publiekrecht
= recht van de burger = recht van het handelen van de
overheid
- Private belangen (koop, huur) - Algemene belangen (veiligheid,
- Relatie tussen burgers onderling volksgezondheid,…):
- Overkoepelende term waartoe - Bepaald door de samenleving
burgerlijkrecht en handelsrecht - Evolueert over tijd en ruimte
toe behoren - Verschilt van staat tot staat
- Verhoudingen tussen
verschillende overheden onderlig
en verhouding tussen overheid
en burger.
Onderscheid tussen privaat- en publiekrecht achterhaald
Privépersonen kunnen worden belast met overheidstaken. (AP is een
private instelling die publieke taken uitvoert)
overheden kunnen deelnemen aan het privaatrechtelijke rechtsverkeer.
Vb. de lijn is taak van algemeen belang maar maakt ook reclame: private
taak
Vervlechting private belangen en algemeen belang
, lOMoARcPSD|1172371
- Vb. Caterpillar sluiting te Gosselies: een privaat
bedrijf maar de overheid komt zich moeien omdat het
anders tot zoveel werklozen zal leiden waardoor de
overheid meer zal moeten betalen.
Niet altijd een duidelijk onderscheid tussen privaat-en publiekrecht
- Rechtstakken (sociale zekerheid)
Verschillende categorieën van afdwingbaarheid van rechtsregels
Aanvullend recht of suppletief recht
- Aanvullend recht mag je van afwijken, kan je nooit schenden = suppletief
recht
- Legislatieve indicatie
- Wetgever geeft indicatie, maar je kan ervan afwijken (bv. Burgers kunnen
onderling iets anders afspreken als dat wat de wetgever regelt, indien iets
niks anders afgesproken, dan is het wat de wetgever bepaalt van
toepassing
- Voorbeeld een huurovereenkomst, koop-verkoop
Dwingend recht of imperatief recht
- Bescherming van private belangen van economische zwakkere partijen
(mag men in het begin niet van afwijken maar later wel). Vb. huurrecht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentaphogeschool. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,89. Je zit daarna nergens aan vast.