Volledige en duidelijke samenvatting van het vak Mens, Samenleving en Economie gedeelte Sociologie gegeven door L. De Lathouwer. De samenvatting bevat alle slides uit de les aangevuld met eigen notities.
Table of Contents
INLEIDING IN DE BELGISCHE SOCIALE ZEKERHEID........................................................................................... 2
HISTORISCH PERSPECTIEF ......................................................................................................................................... 2
ONDERSCHEID SOCIALE VERZEKERINGEN VERSUS BIJSTAND .............................................................................................. 3
KENMERKEN VAN SOCIALE VERZEKERINGEN .................................................................................................................. 3
Bieden een inkomen bij het zich voordoen van een erkend sociaal risico (erkende sociale risico’s) ............. 3
Band met het arbeidsverleden ...................................................................................................................... 4
Sociale verzekeringen bieden vervangingsinkomens en inkomensaanvullende uitkeringen (onderscheid) .. 4
Professionele opbouw van de sociale verzekeringen .................................................................................... 6
HET VERZEKERINGSPRINCIPE: RELATIE TUSSEN RISICO, PREMIE EN PRESTATIE ....................................................................... 7
DE SOLIDARITEITSPRINCIPES ...................................................................................................................................... 8
DE SOCIALE ZEKERHEIDSBIJDRAGEN: ALGEMENE PRINCIPES .............................................................................................. 9
DE SOCIALE ZEKERHEIDSUITKERINGEN ....................................................................................................................... 11
ORGANISATIE VAN DE SOCIALE ZEKERHEID VOOR WERKNEMERS ...................................................................................... 17
ORGANISATIE VAN DE SOCIALE ZEKERHEID VOOR ZELFSTANDIGEN ................................................................................... 17
ORGANISATIE VAN DE SOCIALE ZEKERHEID VOOR OVERHEIDSPERSONEEL........................................................................... 18
ORGANISATIE VAN DE SOCIALE ZEKERHEID VOOR OVERHEIDSPERSONEEL........................................................................... 18
SOCIALE BIJSTAND................................................................................................................................................. 18
DE DRIE PIJLERS VAN SOCIALE BESCHERMING .............................................................................................................. 19
BELEIDSDISCUSSIE - TOEKOMST VAN ONZE SOCIALE ZEKERHEID.................................................................. 19
METEN VAN DOELMATIGHEID VAN DE SOCIALE ZEKERHEID VANUIT PERSPECTIEF ARMOEDEBESTRIJDING .................................. 20
BLIJVENDE ARMOEDE ............................................................................................................................................ 21
Armoederisico ............................................................................................................................................. 22
DOELMATIGHEID VAN DE SOCIALE ZEKERHEID: REMMEN DE UITKERINGEN HET ARBEIDSAANBOD?.......................................... 24
SAMENVATTING EN CONCLUSIES .............................................................................................................................. 24
Het nieuwe beleidsparadigma van de actieve welvaartsstaat .................................................................... 25
De EU2020 strategie: een strategie voor groei in de EU ............................................................................. 25
,De Sociale Zekerheid (“back to basics”)
Inleiding in de Belgische Sociale Zekerheid
Historisch perspectief
Bismarck versus Beveridge
Bismarck (1862 tot 1890) Beveridge (20e)
Wie is de Contributie Burgerschap (alle burgers)
verzekerde Link met arbeidscontract
(sociale bijdrage)
Wie is de Professionele opbouw: De overheid
verzekeraar a) Werknemersstelsel
b) Zelfstandige stelsel
c) Overheidspersoneel
d) Specifieke stelsels
Financiering Werkgevers en Uniforme premies, algemene
werknemersbijdragen op de belastingen
lonen
Uitkeringen Loongerelateerd Uniforme uitkeringen (flat-rate)
(% verloren loon) dikwijls afhankelijk van het
gezinsinkomen
Doel: vervanging verworven Doel: minimuminkomens
levenstandaard bescherming
Rol sociale bijstand Beperkt, laatste vangnet Zeer groot
Oprichters van de sociale zekerheid: Bismarck en Beveridge
Bismark heeft een aantal West Europese sociale zekerheidstelsel beïnvloedt (België en
Duitsland.
- Heeft de nationale en verplichte sociaal verzekeringen in het leven geroepen
- Hij zocht naar een manier op sociale bescherming te organiseren door in te breken in
het arbeidscontract è hij deed dit omdat de armenzorg niet voldeed aan redenen
o Arbeidscontract: de arbeiders verhuurd zijn arbeid aan de ondernemer è
economisch afhankelijk van de ondernemer è als de werknemer niet meer
kan werken (ziek, te oud, ongeval …) en het arbeidsinkomen valt weg dan is
het sociaal risico te groot è Bismarck wil de onzekerheid wegnemen
o Mensen gaan zich verplicht moeten verzekeren tegen het wegvallen van het
arbeidsinkomen bij het voorkomen van een arbeidsrisico è idee komt uit
privaatverzekering en koppelt dit aan het arbeidscontract è de kost van de
verplichte sociale zekerheid verzekering wordt verdeeld onder de werknemer
en werkgever
- Primair doel: sociale vrede waarborgen: er brak sociale onrust uit in
geïndustrialiseerde landen è dit leidde tot onrust è systeem gaat onzekerheid
wegnemen en de sociale vrede gaat zo goedkomen è wil de werkende klasse
binden aan de staat en de relatie tussen werkgever en werknemer in goede banen
lijden via de vorming van sociale stelsel van verzekeringen
è Filosofie: verworven levenstandaard via de bescherming van loon gekoppelde
uitkeringen
Beveridge had niets te maken met het arbeidscontract en sociale bijdrage, maar focuste
eerder op alle burgers è universele bescherming è alle burgers moet rechten kunnen
opbouwen in de sociale verzekeringen è overheid brengt de verzekering tot stand
è Filosofie: minimale inkomstwaarboring voor alle burgers
, De Sociale Zekerheid (“back to basics”)
Onderscheid sociale verzekeringen versus bijstand
Sociale verzekeringen Bijstandsregelingen
Verzekeringsprincipes:
Uitkeringsbasis=betaalde bijdrage en risico
Financiering uit bijdragen
Waarborg van een verworven
levensstandaard
Solidariteitsprincipes: Solidariteitsprincipes:
1) Horizontale solidariteit Uitkeringsbasis=behoefte (onderzoek naar
de bestaansmiddelen)
2) Verticale solidariteit Financiering uit belastingen
3) Intergenerationele solidariteit Waarborg van een minimuminkomen
4) Beroepensolidariteit
5) Nationale solidariteit
Dit is de inleiding van sociale zekerheid van België die Bismarkiaans is è korte
samenvatting van de principes van sociale verzekeringen
Solidariteitsprincipe: vertrekt uit behoefte en waar sterke groepen solidair zijn met zwakke
groepen è vinden we terug in de sociale bijstand
Sociale zekerheid bestaat uit sociale bijstand stelsels en sociale verzekeringen (= essentie)
Kenmerken van sociale verzekeringen
Bieden een inkomen bij het zich voordoen van een erkend sociaal risico (erkende sociale risico’s)
a) Het verlies van het arbeidsinkomen
o Bij ouderdom = pensioenverzekering (rustpensioenen)
o Bij arbeidsongeschiktheid
§ Niet beroepsgebonden= ziekte en invaliditeitsverzekering
§ Wél beroepsgebonden= arbeidsongevallen en beroepsziekten
o Bij werkloosheid = werkloosheidsverzekering
b) Het overlijden van de persoon die voor het levensonderhoud van het gezin instaat
(de kostwinner) = pensioenverzekering (overlevingspensioenen)
c) Reduceren van welbepaalde kosten (kinderen; geneeskundige verzorging)
o Kinderbijslag
o Geneeskunidge verzorging tussenkomsten
Opmerking: sociale risico’s zijn in verandering cfr. nieuwe risico’s cfr. “nieuwe sociale
kwesties”: bv. combinatie arbeid en gezin; laaggeschooldheid
Sociale risico: een gebeurtenis waar je zelf niets aan kan doen
Ziekte: vervangingsuitkering voorde periode dat men ziek is
Invaliditeit: vanaf 1 jaar ziekte è je moet meermaals bij de arbeidsgeneesheer en
mutualiteitsgeneesheer verschijnen è beslissen of je op invaliditeit valt
Werkloosheid: onvrijwillig werkloosheid è wordt gecontroleerd op regionaal niveau
Overlevingspensioen: echtgenote of partner heeft recht op het overlevingspensioen wanneer
de broodwinner overlijdt è er is ook iets zoals het tweewinnersmodel
- Nieuwe voorzieningen: kinder opvang, verlof, dienstencheques
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yentevdb1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
