Goede samenvatting strafrecht gegeven in het 1e bachelor rechtspraktijk te Vives Brugge. Alle delen van de cursus werden heel duidelijk besproken. Geen boek meer nodig tijdens het studeren, enkel Codex. Extra notities uit de les ook toegevoegd en mogelijke examenvragen.
Hoofdstuk 1: belangrijke
begrippen
1 Wat is strafrecht?
= tak van publiekrecht = verhouding tussen overheid en burgers.
= geheel van rechtsregels die bepalen welke gedragingen misdrijf zijn, onder welke voorwaarden en
welke sancties en/of maatregel er bestaat.
1.1 Belangrijke elementen in deze definitie
Het strafrecht is publiekrecht (eis van het slachtoffer blijft dus privaatrechtelijk)
Welke gedragingen strafbaar zijn
o Menselijke gedraging (zowel actief als passief)
Passieve gedragen: iets niet doen wat je normaal verplicht bent (bv.
onderhoudsgeld die je moet betalen, die je niet betaald)
Actieve gedragen: bv. diefstal (kan in verschillende omstandigheden bv.
flesje water van vriendin stelen of diefstal met geweld.
o Gevolg kan strafbaar zijn.
Materieel strafrecht: welke straffen
Formeel strafrecht: hoe komt het voor de rechter
o Ook gedraging van een rechtspersoon zowel privaat als publieke rechtspersoon)
Publieke rechtspersoon: bv. gemeentebestuur, OCMW
Privaatrechtelijke rechtspersoon: bv. vennootschappen, VZW
Onder welke voorwaarden: wet somt voorwaarden op. (Al de elementen die inde wet opgesomd
staan moeten aanwezig zijn opdat er van een misdrijf sprake kan zijn.
In welke omstandigheden: vooral bij bepalen van sanctie spelen omstandigheden een
belangrijke rol.
Tegenover welke personen
o De hoedanigheid van de dader en het slachtoffer maken dikwijls een verschil uit in
het strafrecht. vb. verwantschapbanden of affectieve banden tussen dader en
slachtoffer zijn soms belangrijk.
o Slagen en verwondingen worden op een andere manier bestraft naargelang van het
slachtoffer; zie daarvoor slagen en verwondingen aan de Koning, aan een bedienaar
van de eredienst, aan een openbaar ambtenaar, aan anderen en aan ‘speciale
anderen (vb. arts)
o Zedenfeiten zullen dus zwaarder zijn voor stiefvader, priester, leerkracht, …
Sancties en/of maatregelen
Opmerking:
Strafrecht in brede zin= strafrecht en strafprocesrecht
Materieel strafrecht = misdrijven = straffen (alles wat te maken heeft met misdrijven en straffen op die
misdrijven)
Strafprocesrecht = procedures om strafrecht toe te passen (hoe komt een zaak voor de rechtbank met
het bestaan van de persoon er rond)
1
,Deel 1: Algemeen strafrecht
1.2 Het legaliteitsbeginsel
Heeft 2 elementen
o Nullum crimen sine lege = geen misdrijf zonder wet: gedraging is maar strafbaar als
ze als dusdanig in de wet beschreven staat.
o Nulla poena sine lege = geen straf zonder wet: de strafwet voorziet bepaalde
sancties voor die gedragingen, het zijn deze sancties die de rechter moet toepassen
en hij moet binnen de door de strafrecht opgelegde grenzen blijven. (bv. kan geen
straf geven aan pedofiel met als opdracht zet een plakaat in uw voorhof met daarop
opgepast hier woont een pedofiel)
Rechter mag niet strenger zijn dan in de wet voorzien + geen alternatieve straffen toepassen
Gevolgen van het legaliteitsbeginsel
o De bronnen van het strafrecht zijn enkel terug te vinden in de wet, niet in de
gewoonte
o De strafwet moet strikt geïnterpreteerd worden, er is geen ruimte voor analoge of
vrije interpretatie
o De strafwet kan niet terugwerken in de tijd: men kan niet na de feiten een wet
maken om sommige gedragingen alsnog te bestraffen
o De strafwet is van toepassingen op het Belgisch grondgebied en soms op Belgen in
het buitenland.
=> DOEL: bescherming van het individu, de rechtsonderhorige, tegenover de willekeur van de
overheid
Casussen p114
1. Het feit dat hij pastoor is, speelt hier geen rol want op het moment van de feiten van hij een
buurman en geen pastoor.
2. Het is niet strafbaar. Niet betalen van huur is geen misdrijf, het is dus ook niet strafbaar. Geld
toch krijgen? Naar de vrederechter gaan, het is een verplichte verzoening bij de
vrederechter. Als de vrederechter merkt dat er geen verzoening is dan kan de rechter de
huurders dagvaardigen om de huur te betalen, doen ze dit nog altijd niet dan kan de rechter
de huurders uit het huis laten vertrekken.
3. Je kunt geen straf uitgeschreven dat niet voorzien is in de strafrecht
4. Een diefstal met geweld dat in de nacht gepleegd wordt kan een verschil maken in de straf.
In het strafwetboek staat wanneer de “nacht”. Nacht is 1u voor zonsopgang en 1u na
zonsondergang.
5. Hij heeft geen geweld gebruikt. Wagen is geen geweld.
6. Niet juist: tussen familieleden zou het niet strafbaar zijn dat is niet juist want die
verschoning.. bestaat enkel maar voor diefstal maar niet voor afpersing. Diefstal tussen
familieleden is niet strafbaar. Afpersing is een ander misdrijf dan diefstal. De moeder zou
kunnen vervolg worden voor afpersing ten opzichte van de dochter.
2
,Deel 1: Algemeen strafrecht
2 De bronnen van het strafrecht
2.1 Wetgeving
Internationale bronnen:
o EVRM: het Europees verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de
Fundamentele Vrijheden
o BUPO: het Internationaal verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten
bv. dwangarbeid is afgeschaft
Nationale bronnen:
o GW: grondwet
o Sw: strafwet van 8 juni 1867
o Complementaire wetten die Sw aanvullen
o Bijzondere strafwetten: buiten Sw met specifieke strafwetten
o Decreten en ordonnanties (wetgeving gemaakt door gemeenschappen en gewesten)
o Provinciale en gemeentelijke reglementen en verordeningen (besproeiingsverbod)
o Gemeentelijke reglementen en verordeningen (speciale inrichting van het verkeer bij
koers)
2.2 Rechtspraak
Vonnissen en arresten: geen bindende bron van recht, maar wel gezaghebbend. In specifieke zaken
zal de uitspraak het Hof van Cassatie soms bindend zijn.
2.3 Rechtsleer
Addendum: men moet zich aan de meest strikte interpretatie houden, er is geen plaats voor
vrije rechtsvinding
Analoge interpretatie van het strafrecht kan eigenlijk niet volgens de regels van de strikte
interpretatie want dan zou men de leemtes opvullen in de wet en zou men het
toepassingsgebied verruimen. Uitzondering: indien het in het voordeel is van de
rechtsonderhorige.
Tijdsgebonden interpretatie mag wel bepaalde begrippen in het strafrecht zijn aan aangepaste
interpretatie onderhevig naar gelang de wijziging van de tijdsgeest.
3
, Deel 1: Algemeen strafrecht
3 De strafgerechten: organigram
Zie organogram: de strafrechten pagina 22
Hof van Cassatie (1) ( Brussel) spreekt enkel uit over procedures
Strafzaken
Arbeidshof (3)
Hof van beroep (5)
strafzaken
Hof van assisen (10) zware misdrijven per provincie
Arbeidsrechtbank (9) Rechtbank van
koophandel (9) Rechtbank van eerste aanleg (13)
correctionele rechtbank
strafzaken
Vredegerecht (187)
Politierechtbank (15) vooral verkeer
De cijfers verwijzen naar het aantal betrokken rechterlijke instanties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper selinavancanneyt1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,98. Je zit daarna nergens aan vast.
