Kunstwetenschappen en archeologie van
de Grieken en Romeinen
INHOUD:
1. NEOLITHICUM (7000-3000 V.CHR.)
2. MINOÏSCHE PERIODE (3000-1100 V.CHR.)
3. MYCEENSE PERIODE (1600-1100 V.CHR.)
4. DARK AGES/ GEOMETRISCHE PERIODE (1100-700 V.CHR.)
5. ARCHAÏSCHE PERIODE (700-480 V.CHR.)
6. KLASSIEKE PERIODE (480-336 V.CHR.)
7. HELLENISTISCHE PERIODE (336-31 V.CHR.)
8. ITALISCHE BRONSTIJD (2500-900 V.CHR.)
9. ETRUSKISCHE PERIODE (900-262 V.CHR.)
10. ROMEINSE REPUBLIEK (509-31 V.CHR.)
11. ROMEINSE KEIZERTIJD (31 V.CHR.-284 N.CHR.)
12. LATE OUDHEID (284-527 N.CHR.)
NEOLITHICUM: EGEÏSCHE WERELD
Neolithisatie: verspreiding van de neolithische levensstijl
→ Vanuit het kerngebied: ZO-Turkije, Levant en vruchtbare sikkel
→ Gaat niet in een stap
Snelle verspreiding: Hacilar (ZW-Anatolië) en Knossos (Egeïsch gebied) → > 7000 v.Chr.
Bottlenecks (=waar het stunt): Centraal Anatolië → 500 jaar later
Begin:
7000 v.Chr. sporen van voedselvoorzienend en sedentaire gemeenschappen
→ Hacilar (ZW-Turkije)
→ Knossos (Kreta)
→ Franchthi grot (Z-Gr.)
Echte neolithisatie gebeurt >7000-6700 v.Chr.
→ 2 bottlenecks: Peloponnesos (7000-660 v.Chr.); NW-Griekenland (6500-6000 v.Chr.)
→ Dankzij migrerende boeren (geen voorlopers van gedomesticeerde plantensoorten in Griekenland
MAAR hints dat er selectieve adaptatie uit het mesolithicum zijn overgenomen
→ vb. Youragrot (N Egeïsch) vindt men wilde geiten (8000-7500 v.Chr.) en gedomesticeerde
(7500-6500 v.Chr.) in de economie van het mesolithicum
→ LET OP.: niet op het Grieks vasteland, maar ideeën en praktijken gingen wel rond bij de
mesolithische interactie netwerken
Chronologie van het neolithicum:
Jaren Naam van de periode Key site
ca. 7de mil v.Chr. Aceramische fase /
6500-5800 v.Chr. Vroege neolithische fase Nea Nicodemeia (Macedonië)
Thessalië
5800- 5300 v.Chr. Midden neolithische fase Sesklo A & B
5300-4500 v.Chr. Late neolithische fase Sesklo A & B
Dispilio
Levensonderhoud:
Vee: varken, schaap, geit en koe
Bonen en linzen
Vis, olijven, hert en vijgen
Overgang van LN → FN: secundaire dierlijke producten en gebruik van de ploeg
Nederzettingsvoorkeur:
1. Geografische factoren
Vruchtbaar Gebied
Open vlaktes
Toegang tot water
2. Waar?
Laaglanden van Macedonië, Thessalië en Thracië
Vasteland van Griekenland en Cycladen: heel laat occupatie
Type sites:
1. Woonheuvels (=toumba)
Lange occupatie
1-3 ha groot (max. 300 man; face to face community)
Korte afstand van elkaar
2. Vlakke nederzettingen
Kortstondig (mobiel
6-20 ha
Intensieve veldkartering
3. Grotsites
Niet zeker als het een nederzetting was? Mss rituele functie; begraving?
Nederzettingspatroon:
Case study Thessalië (VN)
→ 120 sites op max. 2,5 km van elkaar
→ Waterrijke locatie
→ Dorpen: 450 ha veld (200 man voeden)
,Nederzettingen:
VN MN LN
vb. Nea Nicodemeia vb. Sesklo vb. Sesklo
(Macedonië) → sesklo A: acropolis → Sesklo B bouwt uit
→ Huis= rechthoekige een a. Huizen op afstand +
kamer woning scheidingsmuren → Megaron en ringwallen
→ Georganiseerd rond ruimtes b. Zelfde locatie vb. Dimini
→ Binnen de huizen haard, c. Substantieler dan B Ringwallen worden ook
afvalput en opslagplaats d. Ringwallen teruggevonden bij gehuchten
→ Eén groter huis (12x12 m) Megaron en Tsangli-type in Z-Gr., Cycladen en Athene
met uitheemse voorwerpen aanwezig
(=uitheemse bijlen, ongebruikte → sesklo B: lager gelegen
lithische messen, figurines) nederzetting
→ Functie niet zeker: dorps a. Huizen in dichte
ouderen, hoofdman, ritueel clusters
b. Veranderende locatie
vb. Dispilio → Verdere verspreiding van
→ Huizen op volledige houten Neolithische sites (Binnenland
constructie en Cycladen)
→ Organische resten op → Ploeg en secundaire
DISPILIO TABLET dierlijke producten
→ Levensonderhoud op → Megaron dominant huistype;
visvangst FN absidiale woningen
Megaron:
→ Rechthoekig gebouw met grote centrale ruimte en langs een kant van het portaal een afscheiding
(anten) met een ingang. In die kleine ruimte twee stutten.
→ Variatie mogelijk; voorraadkamer
→ Gebruik van het MN tot in de Bronstijd
→ Verschillende interpretaties
Huis van de heer
Tempel
Elite bijeenkomst
Ringwallen:
→ Verschillende interpretaties
Symbolische functie
Markering van woonruimte
Dierenomheining
Ruimtelijke organisatie van de nederzetting
Tsangli-Type:
→ Rechthoekig gebouw met naast de hoeken pijlers of buttresses
Functie?
Dragende functie van teruglopend verdiep (bereikbaar door een andere ingang)
Afbaken van verschillende zones in een huis
→ Rechthoekige/ trapeziumvormige kamer
, Ruimtelijke organisatie:
VN-MN LN FN-EBA
Open Nederzettingen met Open koeren waarin men kon Kookplaats in interne keuken of
interne/ externe kookplaatsen koken afgescheiden door afgesloten koer
muren
Funeraire praktijken:
→ Weinig data door lage archeologie visibiliteit (geen duidelijke begraafplaats of monumenten; weinig
tot geen grafgiften)
→ Inhumatie onder de huis vloer of grotten, maar niet weten waarom?
→ Extramurale begraafplaatsen bekend; Souphli
→ In greppels van nederzetting; Makriyalos
Materiële cultuur:
1. Keramiek
→ Kant en klaar techniek aanwezig
→ Beperkte rol (aanvankelijk)
Eenvoudige vorm
Opdien- en comptiewaar (kleine kommen)
Bijna geen voorraadpotten?
→ Handgemaakt en lokaal
Goede selectie van kleisoorten
Vanaf MN grotere circulatie
→ Sliblaag, burnished, painted
→ 700 °C (=vuur)
Goede kwaliteit
VN MN LN
2. Figurines
→ Antropomorfe figuren uit klei
Naturalistisch/ schematisch
Voornamelijk vrouwen met benadrukte heupen, borsten en buik
Gevonden gebroken in afvalputten → einde levenscyclus?
Interpretaties:
→ Godin
→ Voorouders
→ Symbolisch; vruchtbaarheid
→ Speelgoed/ educatief object
→ Dierlijke figurines: vooral gedomesticeerde
→ Huismodellen
MN
Schematische voorstelling van beschilderd huis ≢ bestaande architectuur
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilierijckaert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.