Projectadministratie en werfopvolging 5
1. INLEIDING
Voor men aan de werken gaat beginnen zal er een haalbaarheidsstudie moeten worden gemaakt, dit
is gebaseerd op het kostenplaatje van het project. De vraag is nu, hoe kan men de kost van zo een
project bepalen? Men zal dit doen aan de hand van de meetstaat1.
Het bouwproces bestaat uit 8 fases, namelijk:
1.1 BOUWINITATIE
De bouwheer gaat iets starten, dit kan zowel een projectontwikkelaar zijn als een natuurlijk persoon.
Hij zal de grond/pand aankopen + een programma van eisen2 opmaken. Vooraleer de bouwheer naar
een architect zal gaan moet hij eerst een programma van eisen hebben gemaakt!
1.2 ONTWERP- EN VERGUNNINGSFASE
De bouwheer heeft een architect aangesteld, deze gaat plannen maken en aan de hand van deze
plannen gaat hij een vergunning aanvragen. Hij zal eerst een voorlopig ontwerp maken a.d.h.v. het
programma van eisen, hierna maakt hij het definitief ontwerp. Op basis van het definitief ontwerp zal
hij de omgevingsvergunning aanvragen.
1.3 PRIJSVRAAG + CONTRACTVORMING
De bouwheer gaat op basis van uitvoeringsplannen, lastenboeken en bestekken die opgemaakt zijn
door de architect een prijsvraag doen bij verschillende aannemers . Als er een overeenkomst is tussen
de prijs zal er een contract kunnen worden afgesloten tussen bouwheer en aannemer.
1.4 WERKVOORBEREIDINGSFASE
De aannemer gaat materialen aankopen
1.5 UITVOERINGSFASE
De aannemer zal de afgesproken werken gaan uitvoeren in verschillende fases, namelijk:
1. Ruwbouwfase (= grondwerken, fundering, dakconstructie,)
2. Wind- en waterdicht maken van het gebouw (= Buitenschrijnwerk, gevelbekleding, dak… )
3. Technische installaties3 (= Verluchting, water, elektriciteit, … )
4. Afwerkingsfase (= Binnen schrijnwerk, vloeren, muren, …)
5. Plaatsen van de toestellen (= Wc, lampen, sensoren, camera’s, …)
6. Oplevering
1
Een lijst met alle activiteiten met daarnaast de vermelding van de hoeveelheden
2
Programma dat omschrijft hoeveel slaapkamers je wilt, hoe het dak eruit moet zien, hoe groot de keuken
moet zijn…
3
Nutsvoorzieningen worden geplaatst door de nutsvoorziening maatschappij zoals bv. Engie voor de
elektrische aansluiting en de technische installaties worden geplaatst door de aannemer zoals bv. bedrading
voor de lampen
Pagina 1 van 40
, 1.6 OPLEVERINGSFASE
Kantelmoment in de uitvoering, de aannemer zal het pand overdragen aan de bouwheer. De bouwheer
heeft de keuze om het werk te accepteren en te betalen of om het niet te aanvaarden.
1.7 ONDERHOUD- EN BEHEERFASE
Het pand is nu van de bouwheer, hij kan er mee doen wat hij wil!
2. DE BOUWPARTNERS
Het opstarten van een project gebeurt door een bouwheer. Geen bouwheer, geen project. Een
bouwheer kan verschillende vormen aannemen. In de samenvatting worden alle taken van het
bouwproces uiteengezet en zal de bevoegde persoon hiervoor worden aangeduid, het is immers
mogelijk dat één persoon meerdere taken kan uitvoeren als hij hiervoor bevoegd is.
2.1 DE BOUWHEER (OPDRACHTGEVER)
Dit is de opdrachtgever, in andere woorden is hij de persoon die het project wil starten. Het kan zowel
gaan over een particuliere persoon als over een zelfstandige. De bouwheer moet niet noodzakelijk de
eigenaar zijn van de grond/en of het goed dat gebouwd/gerenoveerd wordt, als dit niet het geval is
moet hij wel toestemming hebben van de eigenaar!
De bouwheer is eigenlijk de persoon die het contract met de architect en de aannemer aangaat, hij zal
ook het aanspreekpunt zijn voor bv. de gemeente.
Eerst zal de bouwheer een architect aanstellen, hierna de aannemer. Deze 2 bouwpartners kunnen
niet ontbreken in een normaal bouwproces. Er zijn ook nog andere bouwpartners die rechtstreeks
door de bouwheer worden aangesteld maar deze worden verder besproken.
Een bouwheer wordt gezien als een leek, in principe weet hij niets. De architect zal zijn belangen
moeten beschermen!
Wanneer de werken zijn gestart heeft de bouwheer 3 belangrijke taken, namelijk:
− Het werk bevorderen;
− De prijs betalen;
− Het werk aanvaarden.
Pagina 2 van 40
, 2.1.1 Het werk bevorderen
De opdrachtgever zal er alles aan moeten doen om het werk van de aannemer zo vlot mogelijk te laten
verlopen. Denk hierbij aan de toegankelijkheid van de werf, …
2.1.2 De prijs betalen
Op een overeengekomen tijdstip moet er een prijs betaald worden, als de werken echter niet naar de
zin van de opdrachtgever werden uitgevoerd is er een mogelijkheid om een deel van de betaling op te
schorten.
In de bouwwereld wordt vaak gewerkt met prijzen ZONDER BTW op de werken die te maken hebben
met de bouw van een nieuwe woning. In principe betaalt de bouwheer het normaal tarief van 21%
btw.
Als de werken worden uitgevoerd met het oog op renovatie kan er onder bepaalde voorwaarden een
verlaagd tarief van 6% BTW verkregen worden, deze voorwaarden zijn:
− Het moet gaan om een renovatie;
− Woning moet na de werken hoofdzakelijk (51%) aangewend zijn als privéwoning;
− Woning moet ten minste 5 jaar in gebruik zijn op het moment dat de BTW opeisbaar wordt;
− Op de factuur moet vermeld worden waarom het verlaagd tarief geldig is.
Als de woning echter beroepsmatig wordt aangewend, dan zal er een opsplitsing moeten gebeuren
tussen de werken die betrekking hebben op het privédeel en de werken die betrekking hebben op het
beroepsgedeelte. Enkel de werken die betrekking hebben op het privédeel komen in aanmerking voor
het verlaagd tarief van 6%.
LET OP, als de bouwheer zelf de verbouwingen doet zonder aannemer dan heeft hij geen recht op het
verlaagd tarief van 6%! Al de materiaalaankopen worden belast met 21% BTW.
2.1.3 Het werk aanvaarden
Als het werk niet conform of gebrekkig wordt uitgevoerd dan zal de opdrachtgever het werk kunnen
weigeren en zijn opmerkingen aan de aannemer laten weten. Als hij dit niet doet dan wordt hij geacht
het werk te hebben goedgekeurd en alle goedgekeurde werken dienen dan ook betaald te worden.
Pagina 3 van 40
, 2.2 DE ARCHITECT
Een architect gaat plannen opmaken, deze geven meestal vorm aan de architectuur. Ze worden
opgesteld op basis van een programma dat gedefinieerd werd volgens; de behoefte en de verlangens
van de client, binnen een gegeven budget, binnen de context van een afgebakend terrein en met
eerbiediging van de stedenbouwkundige, architecturale en technische regelgeving.
Het werk van de architect heeft als eerste plaats de bedoeling om rekening te houden met de belangen
van zijn cliënt (= bouwheer, opdrachtgever) en deze te beschermen. Hierdoor heeft hij een culturele,
sociale en economische verantwoordelijkheid en zal hij onafhankelijk optreden. Om deze
onafhankelijkheid te waarborgen is het beroep van de architect gereglementeerd. In België moet een
architect ingeschreven zijn als lid of stagiair bij een Raad van de Orde van Architecten.
Het werk van een architect kan beperkt worden tot een technische of grafische expertise, of tot het
ondertekenen van de plannen die nodig zijn om een bouwvergunning te verkrijgen.
2.2.1 De rol van de architect in het bouwproces
De prestaties van de architect kunnen in het bouwproces worden ondergebracht in 8 verschillende
fasen:
A – Onderzoek en studie
De architect zal de mogelijke problemen gaan analyseren en ook advies geven met betrekking tot het
bouwprogramma.
B – Voorontwerp
De architect zal aan de hand van een eerste benadering van het programma een voorontwerp maken.
Dit is een grafische voorstelling waarin de verdeling van de volumes en lokalen in uiting komt.
Hij zal hier rekening moeten houden met het programma van eisen, de voorschriften en de budget
beperkingen.
C – Dossier voor de bouwaanvraag
Dit omvat de plannen met de exacte aanduiding van de afmeting, materialen en de ligging. Dit noemt
men een bouwaanvraagdossier.
D – Bouwproject/uitvoeringsdossier
Dit zijn de uitvoeringsplannen, met alle technische details die nodig zijn voor de uitvoering van de
werken.
Pagina 4 van 40