Samenvatting
Samenvatting vertaaltechnologie
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Volledige samenvatting van de theorie van het vak Vertaaltechnologie (UA-Gert Vercauteren)
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 14 pagina's
Voorbeeld 3 van de 14 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
2019-2020VERTAALTECHNOLOGIE
Hoofdstuk 1 – Wat is vertaaltechnologie?
Inleiding
- Vertalen even oud als de mens zelf
o Romeinen: vertalen = utilitaire bezigheid in het kader van
cultuuroverdracht, vertaalden met de hand en ze haalden hun kennis uit
boeken in bibliotheken
o heden: cultuur- en kennisoverdracht, vertalers gebruiken steeds meer
computers en machines e.a. technologische hulpmiddelen
ICT in de werkstroom van het vertaalproces
Contact met de klant
- Begin vertaalproces: ontvangen v/e vertaalopdracht
o Zelfstandige vertalers moeten dus zichtbaar zijn
Traditioneel: CV naar vertaalbureaus/bedrijven sturen, advertenties
in Gouden Gids zetten, …
Nu: professionele socialenetwerksites bv. LinkedIn, specifieke
websites voor vertalers bv. proz.com, translatorscafe.com, etc.
- Na contact met klant: vertaalopdracht ontvangen
o Gebeurt enkel via elektronische weg
o Tekstmateriaal kan verschillende vormen hebben:
Ingescand (en dus niet bewerkbaar)
Teksten in algemeen bewerkbaar elektronisch formaat (Office, word,
…)
Teksten in een formaat dat enkel met specifieke vertaalsoftware
geopend kan worden (bv. een .ttx-bestand voor SDL Trados)
Vertaalprojecten waarin te vertalen teksten, vertaalgeheugen en
terminologielijst in één bestand worden gecombineerd
Voorbereiding van de vertaalopdracht
We kunnen 3 fases onderscheiden (die niet altijd aanwezig zijn)
1. Voorbereiding terminologie
a. Soms wordt terminologie bij je tekst geleverd (meestal in Excel)
b. Excel moet geconverteerd & geïmporteerd worden in vertaalsoftware
c. Als er parallelteksten zijn in bron- en doeltaal: daaruit kan terminologie
worden onttrokken met extractiesoftware (zie hoofdstuk 2)
2. Voorbereiding vertaalgeheugen
a. Vertaalgeheugen = databank waarin elke bronzin die wordt vertaald samen
met de doelzin wordt opgeslagen. VG onthoudt al deze zinnenparen &
controleert bij elke volgende te vertalen zin of die reeds met een
(gedeeltelijke) vertaling in het VG is opgeslagen
i. Als de zin al eens is opgeslagen doet VG een vertaalvoorstel: ofwel
volledig vertaalde zin (die dus 100% overeenkomt), ofwel een
gedeeltelijk vertaalde zin (+/- 70% overeenkomst)
b. Als vertaler parallelteksten krijgt aligneren (via vertaalsoftware zinnen
aan elkaar koppelen, zo kunnen ze direct geïntegreerd worden & gebruikt
worden voor vertaling) (zie hoofdstuk 3)
3. Voorbereiding project
1
, 2019-2020
a. Vroeger: meeste vertaalsoftware werkte met afzonderlijke modules die aan
elkaar moesten worden ‘gekoppeld’ (dus aparte terminologiemodule,
vertaalgeheugen en tekstverwerker)
b. Nu: steeds meer programma’s werken met projecten waarin verschillende
elementen worden gecombineerd
Vertaling van de opdracht
Tijdens het vertalen worden er voor verschillende taken elektronische hulpmiddelen
gebruikt.
- Opzoekwerk:
o Eerste hulpbron is het vertaalgeheugen en de terminologiedatabank (TB)
In TB zit terminologie v/d klant (dus die is zeker correct)
o Andere hulpmiddelen: zoekrobots, online woordenboeken, …
Wel altijd bron checken!
o Op Proz.com vind je termen en glossaria in allerlei talencombinaties
- Vertaalwerk:
o Heel populair: vertaalgeheugens (+programma’s die daar deel van
uitmaken)
Grootste programma’s: SDL Trados, DéjàVu, Wordfast en MemoQ
Grote vertaalbedrijven gebruiken eigen vertaalsoftware (bv.
Lionbridge)
o Specifiek binnen vertaalsoftware: lokalisatietools
Wordt gebruikt voor het ‘lokaliseren’ van software en websites, in
essentie het aanpassen ervan aan lokale markten. (D.w.z. naast het
vertalen v/e tekst o.a. ook het aanpassen v/h materiaal aan de
cultuur en technische realiteit v/d doelmarkt)
Programma’s: SDL Passolo, Catalyst
o Kleine minderheid v. vertalers gebruikt soms software voor
machinevertaling
Trend: machinevertaling en daarna post editen
o Automatische dicteersystemen bv. Dragon Naturally Speaking
- Revisiewerk:
o Wordt uitgevoerd tijdens en na vertaling
o Tijdens vertaling: spellingscontrole + in de vertaalsoftware ingebouwde QU
(Quality Assurance) controles (bv. cijfers, interpunctie,
terminologiecontrole, controle v. zinslengte, etc.)
Voor QA bestaan er ook afzonderlijke tools, bv. QA Distiller
Administratieve verwerking van de opdracht/projectbeheer
Bij elke vertaling hoort ook een heel administratief beheersproces
- Als vertaler opdracht krijgt zijn er 2 mogelijkheden:
o Ofwel ontvangt hij v/d klant (m.n. wanneer klant vertaalbureau is) een
bestelbon (purchase order, PO) met daarop alle gegevens i.v.m. opdracht
o Ofwel moet vertaler offerte maken voor opdracht. Hij kan dan zelf prijs,
leveringstermijn en voorwaarden voor vertaling vastleggen
- Nadat vertaling geleverd is, moet vertaler factuur aanmaken
o Alle gegevens v. vertaler & klant moeten worden vermeld + omschrijving v.
opdracht, eenheidsprijs (bv. per woord of per regel) en een totaalprijs
(excl./incl. BTW)
Andere mogelijkheid: vertaler maakt 1 factuur voor meerdere
opdrachten die binnen bepaalde periode voor dezelfde klant worden
uitgevoerd
- Verschillende softwareprogramma’s voor administratieve beheer:
2
, 2019-2020
o Excel, Access, MS Project, …
o Specifieke software: Translation Office 3000, LTCOrganizer (voor mogelijkheden,
zie p. 6)
Vertalen met terminologiesoftware en vertaalgeheugens
Om deze vertaalprogramma’s goed te kunnen begrijpen, is het belangrijk om een inzicht
te hebben in a) waarvoor deze programma’s precies kunnen worden ingezet en b) in
welke stappen van het vertaalproces ze kunnen worden ingezet. (Zie ook schema p. 7)
Terminologiebeheertools
Terminologiebeheertools worden ingezet voor al het terminologische werk v/d vertaler.
Deze tools bevatten 3 modules:
1. Module voor het onttrekken v. termen uit eerder tekstmateriaal (terminologie-
extractie)
2. Module voor het converteren & importeren v. termen uit andere programma’s (bv.
Excel)
3. Module voor het beheren (i.e. toevoegen, aanpassen, verwijderen) van nieuwe
termen i/e databank
Module 1&2: uitsluitend gebruikt tijdens de voorbereiding v/d vertaling
Module 3: zowel voor, tijdens als na het vertalen
Vertaalgeheugens
≠ machinevertaling Grootste verschil: vertaalgeheugens vertalen niets uit zichzelf
tools voor machinevertaling doen dit wel
- Vertaalgeheugens zijn databanken die vertalingen onthouden.
o Onthouden geen termen, maar bronzinnen met hun vertaling
Verschillende modules die gebruikt kunnen worden in verschillende fases v/h
vertaalproces
1. Module voor het aligneren (uitlijnen) v. eerder tekstmateriaal
a. Wordt gebruikt wanneer de vertaler parallelteksten in bron- en doeltaal
ontvangt
b. Aligneermodule splitst BT en DT in verschillende segmenten en koppelt die
aan elkaar zodat ze daarna in het vertaalgeheugen kunnen worden
opgenomen
c. Vertaler moet enkel controleren of koppelingen correct zijn (en als dit niet
het geval is, moet vertaler ze aanpassen)
2. Module voor het importeren v. gealigneerde bestanden of eerdere
vertaalgeheugens
a. Als tekstmateriaal is gealigneerd, moet vertaler het in een
vertaalgeheugen importeren alvorens het te kunnen gebruiken
3. Module voor het vertalen
a. Controleert of een segment dat moet worden vertaald, reeds bestaat in het
geheugen of nieuw is
b. Als segment al bestaat: vertaalgeheugen signaleert dit en biedt voorstel
aan
i. Voorstel kan 100% match zijn vertaler hoeft niets meer te
veranderen
ii. Voorstel kan 70% of meer match zijn vertaler kan ‘nieuwe’
vertaling maken
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Uantwerpenstudent98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen