Hieronder een volledige samenvatting van het vak personeel en organisatie uit het schakeljaar handelswetenschappen aan de KU Leuven campus Carolus Antwerpen.Het vak werd gedoceerd door Prof. Delanoeije (Plaatsvervanger van Prof. De Winne).
De samenvatting bevat alle slides met eigen notities uit...
Samenvatting personeel en organisatie
Inhoudsopgave
Introductie ................................................................................................................................... 4
1. Algemene doelstelling OPO ........................................................................................................ 4
H1 – De veranderende wereld van management ........................................................................... 5
1. De veranderende wereld ............................................................................................................ 5
2. Historisch perspectief ................................................................................................................. 5
2.1. De klassieke benadering .................................................................................................... 6
2.2. De kwantitatieve benadering ............................................................................................ 9
2.3. De gedragsbenadering ..................................................................................................... 11
2.4. De hedendaagse benaderingen ....................................................................................... 12
2.5. Management 2.0 ............................................................................................................. 16
H2 – Fundamenten van organisatiestructuur ............................................................................... 17
1. Wat is een organisatie? ............................................................................................................ 17
2. Bouwstenen van een organisatie of de organisatiestructuur .................................................. 18
2.1. De zes elementen bepalen organisatiestructuur ............................................................ 18
3. Veelvoorkomende organisatievormen ..................................................................................... 25
3.1. Organisatievormen volgens Mintzberg ........................................................................... 26
4. Nieuwe organisatievormen ...................................................................................................... 27
4.1. Zelfsturende teamstructuur ............................................................................................ 27
4.2. Virtuele organisatie ......................................................................................................... 27
4.3. Grenzeloze organisatie .................................................................................................... 27
5. Verschillen tussen organisaties ................................................................................................ 30
5.1. Mechanisch model........................................................................................................... 30
5.2. Organisch model .............................................................................................................. 30
5.3. Contingentiefactoren....................................................................................................... 30
6. Structuur en gedrag van werknemers ...................................................................................... 32
6.1. Personeel en organisatie een verhaal van fit .................................................................. 32
H3 – Human Resource Management (HRM) ................................................................................ 33
1. Human resource management (HRM) ..................................................................................... 33
1.1. Wat is HRM? .................................................................................................................... 33
1.2. Het HRM-proces .............................................................................................................. 34
2. Externe invloeden op het HRM-proces ..................................................................................... 37
2.1. Economie ......................................................................................................................... 38
2.2. Vakbonden ....................................................................................................................... 39
2.3. Wetten en regelgeving .................................................................................................... 41
2.4. Demografische trends ..................................................................................................... 41
3. Human Resource Planning ....................................................................................................... 43
3.1. Voorspellen van vraag ..................................................................................................... 43
3.2. Voorspellen van het aanbod............................................................................................ 45
4. Werving en afvloeiing............................................................................................................... 46
4.1. Werving............................................................................................................................ 46
4.2. Afvloeiing ......................................................................................................................... 50
5. Selectie ..................................................................................................................................... 52
5.1. Validiteit en betrouwbaar................................................................................................ 53
5.2. Soorten selectie-instrumenten ........................................................................................ 53
1
, 6. Oriëntatie ................................................................................................................................. 58
6.1. Oriëntatie versus socialisatie ........................................................................................... 59
7. Opleiding van personeel ........................................................................................................... 60
7.1. Soorten opleidingen ........................................................................................................ 60
7.2. Opleidingsmethoden ....................................................................................................... 63
8. Carrièreperspectief ................................................................................................................... 64
9. Performancemanagement ....................................................................................................... 66
9.1. Types beoordelingen ....................................................................................................... 67
9.2. Beoordelingscriteria ........................................................................................................ 68
9.3. Formeel beoordelen ........................................................................................................ 68
9.4. Informeel beoordelen...................................................................................................... 72
10. Beloning ............................................................................................................................... 73
10.1. Functies van beloning ...................................................................................................... 73
10.2. Beloningssystemen .......................................................................................................... 74
10.3. Link tussen operationeel en strategisch HRM ................................................................. 77
11. Actuele vraagstukken ........................................................................................................... 78
11.1. Inkrimping managen ........................................................................................................ 78
11.2. Sociale innovatie .............................................................................................................. 82
11.3. Evenwicht werk en privé ................................................................................................. 83
H4 – Organisatiecultuur .............................................................................................................. 88
1. Wat is organisatiecultuur? .................................................................................................... 88
2. Wat doet organisatiecultuur? ............................................................................................... 91
2.1. Cultuur als risico .............................................................................................................. 92
3. Hoe wordt organisatiecultuur gevormd en beïnvloed? ............................................................ 92
3.1. Hoe ontstaat organisatiecultuur? .................................................................................... 92
3.2. Structurele invloeden op organisatiecultuur ................................................................ 96
4. Facetten(lagen) van de organisatiecultuur ........................................................................... 97
5. Cultuur veranderen................................................................................................................... 98
5.1. Naar een ethische cultuur ............................................................................................... 98
5.2. Naar een positieve cultuur ......................................................................................... 100
H5 en H6 - Attitudes, werktevredenheid en (werk)stress ........................................................... 101
1. Wat is een attitude? ............................................................................................................... 101
1.1. Attitudes en gedrag ....................................................................................................... 101
1.2. Attitudes ten aanzien van werk ..................................................................................... 103
1.3. Cognitieve dissonantie................................................................................................... 104
2. Werktevredenheid .................................................................................................................. 106
3. Werkattitudes: implicaties voor HRM .................................................................................... 109
4. Werkstress .............................................................................................................................. 109
5. Stressmanagement................................................................................................................. 113
5.1. Verantwoordelijkheid individu – Individueel omgaan met stress ................................. 113
5.2. Organisatiemethoden om stress te hanteren ............................................................... 114
H7 en H8 – Diversiteit & communicatie ..................................................................................... 115
1. Demografische trends ............................................................................................................ 115
2. Verschillende niveaus van diversiteit...................................................................................... 116
3. Discriminatie........................................................................................................................... 117
3.1. Diversiteit aan de oppervlakte ...................................................................................... 121
3.2. Rechtstreeks verband tussen vermogens en gedrag..................................................... 125
3.3. Functiebeperkingen ....................................................................................................... 127
4. Culturele diversiteit ................................................................................................................ 127
4.1. De culturele dimensies van Hofstede ............................................................................ 128
2
, 5. Diversiteitsmanagement ........................................................................................................ 130
5.1. Diversiteitsmanagement Instroom en doorstroom....................................................... 131
5.2. Diversiteitsmanagement in groepen ............................................................................. 131
6. Functies van communicatie .................................................................................................... 131
7. Het communicatieproces (begin van H8) ............................................................................... 132
8. Interpersoonlijke communicatie ............................................................................................. 132
9. Communicatie in organisaties ................................................................................................ 134
9.1. Richting van communicatie: .......................................................................................... 134
9.2. Formele netwerken voor kleine groepen ...................................................................... 135
9.3. Het geruchtencircuit ...................................................................................................... 136
10. Factoren die communicatie belemmeren .......................................................................... 137
11. Communicatie en HRM ...................................................................................................... 138
H10 – Groepen en teams .......................................................................................................... 141
1. Groepsgedrag: niet de som der delen .................................................................................... 141
1.1. Formele en informele groepen ...................................................................................... 141
1.2. Groepen versus teams ................................................................................................... 142
1.3. Soorten teams ............................................................................................................... 142
1.4. Functies van groepen en teams..................................................................................... 143
2. Groepen vormen en komen tot groepsgedrag ....................................................................... 144
2.1. Groepsstructuur............................................................................................................. 145
2.2. Model van groepsgedrag ............................................................................................... 148
2.3. Groepsprocessen ........................................................................................................... 149
3. Van groepen naar effectieve teams ....................................................................................... 152
3.1. Hoe teams samenstellen en leiden?.............................................................................. 152
3.2. Teamvaardigheden ontwikkelen ................................................................................... 153
H11 – Leiderschap .................................................................................................................... 156
1. Wat is en wat doet een leider? ............................................................................................... 156
2. Vroegere ideeën over leiderschap .......................................................................................... 158
2.1. Theorieën over leiderschapskenmerken ....................................................................... 158
2.2. Leiderschapsmatrix ........................................................................................................ 159
2.3. Implicaties voor HR ........................................................................................................ 159
3. Contingentiebenadering ......................................................................................................... 160
3.1. Situationeel leiderschap (Hersey & Blanchard) ............................................................. 160
3.2. Participerend leidinggeven ............................................................................................ 161
3.3. Het pad-doel model ....................................................................................................... 162
4. Moderne ideeën over leiderschap .......................................................................................... 163
4.1. Vormen van transformationeel leiderschap.................................................................. 165
4.2. Team en dienstbaar leiderschap ................................................................................... 167
5. Hedendaagse vraagstukken over leiderschap ........................................................................ 168
3
, Introductie
1. Algemene doelstelling OPO
Uitgangspunt:
- Wat je als leidinggevende moet weten over mensen en personeel om optimaal te kunnen
functioneren.
Inzicht verwerven in:
- Het functioneren en het inzetten van mensen in organisaties.
▪ Hoe de organisatie werkt en in elkaar zit en welke implicaties dit heeft voor het functioneren
van mensen
➢ Organisatieleer
▪ Hoe menselijk gedrag in elkaar zit en welke implicaties dit heeft voor het functioneren van
organisaties
➢ Organisatiegedrag
▪ Het belang en de functie van personeelsbeleid voor de prestaties van de organisatie. Prestatie
van het bedrijf in het achterhoofd houden.
➢ Strategisch human resources management
▪ De wijze waarop de belangrijkste HR-activiteiten in een bedrijf op een doordachte en
gefundeerde manier kunnen worden ingevuld en dit los van het LT-denken en de strategie.
➢ Operationeel human resources management
Organisatie-effectiviteit vs. welzijn werknemers
Onderzoek: Tijdbesteding van leidinggevende aan HR-acticiteiten:
HR-activiteitencluster Toelichting
1. Bemensen Personeelsbegroting en -planning, werving & selectie, ontslagprocedures
2. Personeels-ontwikkeling Competentiemanagement, loopbaan- en opleidingsgesprekken, Management
Development
3. Organisatieontwikkeling Reorganisaties, cultuurveranderingsprocessen, teamontwikkeling begeleiden,
vormgeven organisatiestrategie
4. Arbeids- voorwaarden Opstellen arbeidsvoorwaardenregelingen, arbeidsvoorwaarden toepassen en
hierover adviseren, adviseren beloningsvraagstukken
5. Arbeids- omstandig- heden, Adviseren over veiligheid en gezondheid, faciliteren bij verzuimbegeleiding,
verzuim en vitaliteit opstellen en faciliteren Risico- inventarisatie en -evaluatie
6. Arbeids- verhoudingen Overleg met ondernemingsraad, werkoverleg faciliteren, bemiddeling en
advisering bij conflicten, interne communicatie
7. Personeels- beheer Beheer personeelsinformatiesysteem, uitvoeren personeelsadministratie,
uitvoeren salarisadministratie, opstellen van en rapporteren over
personeelsinformatie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper laetitialijnen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,79. Je zit daarna nergens aan vast.
