Samenvatting
Samenvatting recht
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Algemene inleiding tot het recht, staatsrecht, gerechtelijk recht, personenrecht, familierecht, aansprakelijkheid, zakenrecht, erfrecht
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 63 pagina's
Voorbeeld 2 van de 63 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Deel 1: Algemene inleiding tot het recht1. Recht: begripsomschrijving
® “Recht” is een meerduidig begrip
® Vaak komen volgende elementen terug:
o Recht is een geheel van gedragsregels…
o Die afdwingbaar gesteld (= sanctioneerbaar gesteld) zijn door de overheid
1.1 Gedragsregels
® Gedragsgregels = voorschriften die worden opgesteld om ons gedrag in een bepaalde
richting te sturen
® Gedragsregels beperken de persoonlijke vrijheid: zij drukken uit “wat anders kan, maar niet
anders mag”
® Gedragsregels onderscheiden zich van de indicatieve regels = regels die beschrijven wat is (en
niet anders kan)
1.2 Afdwingbaar gesteld door de overheid
® Afdwingbaar gesteld = sactioneerbaar gesteld
® Alle rechtsregels zijn gedragsregels, maar niet alle gedragsregels zijn rechtsregels!
(want vele gedragsregels missen juridische afdwingbaarheid om als rechtsregels bestempeld
te worden)
® Begrip afdwingbaarheid verwijst naar de afwezigheid van technieken, sancties, waarmee de
naleving van de gedragsregels wordt gewaarborgd
® Afdwingbaarheid zorgt ervoor dat men die regels niet zomaar ongestoord naast zich
neerlegt
® Alle rechtsregels zijn afdwingbare gedragsregels, maar niet alle afdwingbare gedragsregels
zijn rechtsregels! (bv. spelregels voetbal)
® Er is sprake van recht indien de naleving van de gedragsregels afgedwongen wordt door de
overheid (het staatsapparaat)
® Opmerking:
- Dat rechtsregels afgedwongen worden door de overheid wil niet zeggen dat
rechtsregels per se uitgevaardigd (= gemaakt, tot stand gebracht) moeten worden
door de overheid rechtsregels kunnen van andere instanties of van burgers
uitgaan, maar de afdwinging ervan gebeurt via het staatsapparaat
- Het begrip sanctie valt niet volledig samen met het begrip straf (sanctie ≠ straf)
- Sommige gedragsregels zijn zowel morele regels als rechtsregels
, (en dus dubbel afdwingbaar: via het geweten en via de overheid)
2. Het doel van het recht de sancties die worden opgelegd
® Rechtsregels hebben als doelde orde en rechtszekerheid te brengen in de maatschappij:
algemene term voor technieken waarmee de naleving van
als je een misdrijf hebt gepleegd
o Orde: zonder rechtsregels zou er chaos
gedragsregels zijn. Bijvoorbeeld:
gewaarborgd mensen
wordt, afgedwongen zouden zelf kiezen
kan worden
om rechts of links te rijden op de rijweg, met alle gevolgen van dien
o Rechtszekerheid: het gevoel te weten hoe de overheid zal reageren als je je op een
bepaalde manier gedraagd
Door rechtsregels weten mensen beter waar ze aan toe zijn, wat hen te wachten staat
als ze zich op een bepaalde manier gedragen, en hebben ze minder het gevoel aan
willekeur onderworpen te zijn
® Opmerking: Orde en rechtszekerheid betekenen niet noodzakelijk rechtvaardigheid!
Rechtsregels worden niet steeds als rechtvaardig ervaren, maar dat is ook niet het
wezenlijke doel van het recht!
3. De bronnen (= de vindplaatsen) van het recht
® In deze cursus wordt met “bronnen van het recht” bedoeld: de verschillende vormen
waarin rechtsregels kunnen worden uitgedrukt
® In het Belgisch recht onderscheid men gewoonlijk de volgende 6 rechtsbronnen:
1) De wetgeving (in ruime zin)
2) De gewoonte
3) De algemene rechtsbeginselen
4) De rechtspraak = jurisprudentie
5) De rechtsleer
6) Sommige private regelgeving
3.1 De wetgeving (in ruime zin)
® Omschrijving
o In ons land is de belangrijkste rechtsbron de wetgeving. In de meest ruime zin gaat
het om:
- Federale wetten: wetgeving gestemd door het federale parlement
- Decreten en ordonnanties: wetgeving gestemd door de deelstaatparlementen
in ons land
- Beslissingen van de uitvoerende macht: Koninklijke Besluiten, Ministeriële
Besluiten, gemeentelijke en provinciale besluiten,…
® Waar vind je wetgeving?
o Wetgeving (met uitzondering van de gemeentelijke en provinciale besluiten) worden
gepubliceerd in het Belgisch staatsblad, dat kun je online en gratis consulteren
o Een interessante databank met geconsolideerde wetgeving is www.juridat.be
o Gemeentelijke en provinciale wetgeving wordt niet in het staatsblad gepubliceerd
- Provincies publiceren hun wetgeving in het Bestuursmemoriaal
- Gemeenten maken hun wetgeving nog steeds bekend via aanpakking en via
neerlegging op de griffie van de rechtsbank van eerste aanleg en van de
politiebank. Daarnaast plaatsen vele gemeenten hun regelgeving ook online
Wetten in ruime zin = beslissingen van de federale wetgevende macht
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Լիզա. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen