Dit document bevat een volledige samenvatting van het vak sociale grondrechten verkennen + aanvulling notities uit de les.
Deze samenvatting bevat ook een overzicht van alle organisaties die tijdens de les aan bod kwamen, dit wordt ook bevraagd op het examen.
Actieve rol voor de overheid:
o Collectieve voorzieningen
o Sociale instrumenten, bv. studietoelage (onderwijs), pro deo advocaat (juridische
bijstand
Sociale grondrechten zijn niet rechtstreeks afdwingbaar
o Tenzij geconcretiseerd (in bepaalde instrumenten, bv. leefloonwet: geweigerd? Je kan
naar rechtbank stappen om af te dwingen als je voldoet aan de voorwaarden)
o Wel standstillverplichting:
Geen nieuwe wetgeving die bescherming aanzienlijk vermindert zonder reden
van algemeen belang, afgetoetst door:
Raad van State:
o Controleert ontwerp
o Toetst principe af
o ADVIES, niet bindend
Grondwettelijk Hof
o Organisaties/burgers
o Waakhond
o Vernietigen wetten
Alvorens advocaat kan optreden moet je forfetaire bijdrage (remgeld) betalen aan pro-deo
advocaat
o 20 EUR instapgeld
o 30 EUR opstartprocedure
Grondwettelijk Hof: betaling remgeld is schending van art. 23 Grondwet (schending aan recht
op een eerlijk proces)
1
,Eerste generatie versus tweede generatie grondrechten
EERSTE GENERATIE TWEEDE GENERATIE (1994)
Burgerlijke en politieke grondrechten Sociale grondrechten
Doel: vrij zijn Doel: menswaardig bestaan
Ouder Jonger
Rechtstreeks afdwingbaar In principe niet rechtstreeks afdwingbaar
- Vrijheid van onderwijs
- Vrijheid van religie
- Recht op vrije meningsuiting (soms beperkingen)
- Recht op privacy
Politieke grondrechten:
- Mogen stemmen
- Verkiesbaar stellen
- Vrijheid van oprichten van verenigingen/organisaties + vergaderingen
Wat wij evident vinden, is niet overal in de wereld. Bv. Polen, Hongarije, Rusland…
Internationale mensenrechtenverdragen
Les WOII: nationale grondwetten niet voldoende om mensen vrij en menswaardig te laten
leven
Mondiaal: UVRM (VN, 1948)
o Geen directe werking
o Wel grote inspiratiebron:
Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten (1966)
Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten
(1966)
Vluchtelingenverdrag (1951)
Antiracismeverdrag (1965)
Vrouwenrechtenverdrag (1989)
Verdrag inzake rechten van personen met een handicap (2006)
Europa: EVRM (1950)
o Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (2000)
2
, Situering binnen armoedebeleid
VLAAMS
Vlaamse overheid heeft het waarborgen van sociale grondrechten opgenomen als kerndoel
van haar armoedebeleid
Decreet van 31/03/2003 betreffende armoedebestrijding (= armoededecreet)
Art. 3 ‘Vlaams armoedebeleid moet voorwaarden creëren om de toegang tot de sociale
grondrechten te waarborgen’
Uitgangspunt: recht op menswaardig leven
LOKAAL
Sociale grondrechten vormen vaak het kader van lokale armoedebeleidsplannen
STEUNPUNT
Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting wil sociale
grondrechten uitbreiden met:
o Energie
o Water
o Sanitaire voorzieningen
o Mobiliteit
Veel vergaderingen: zitten samen met bevolking, experten en politici
Tweejaarlijks rapport
Vraag <Heeft een beperkte toegang tot mobiliteit invloed op uitoefenen van andere sociale
grondrechten?> Ja, ’s nachts werken, geen vervoer, sociaal culturele ontplooiing, afschaffing
bushalte (isolering)
Sociale instrumenten en collectieve voorzieningen
Rol overheid bij realiseren sociale grondrechten
o Uitbouw van collectieve voorzieningen
o Ontwikkelen van sociale instrumenten
Sociaal instrument (synoniem = sociaal voordeel) kan diverse vormen aannemen:
o Uitkering
o Premie
o Korting
o Fiscaal voordeel
Opvallend bij de sociale instrumenten:
o Uitgebreid en complex
o Versnipperd: verschillende bevoegdheidsniveau’s (federaal, Vlaams, provinciaal,
gemeentelijk)
o Elk sociaal instrument kan je linken aan een sociaal grondrecht (of levensdomein)
o Zie lexicon voor uitgebreid overzicht
Gevolgen van versnippering en complexiteit:
- Verhoogd risico op onderbenutting (of onderbescherming)
- Voor bepaalde groepen van mensen zijn gevolgen hiervan groter (= extra kwetsbaar)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 31165. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,48. Je zit daarna nergens aan vast.
