Samenvatting
Samenvatting inleiding recht
- Vak
- Inleiding Recht
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
samenvatting van boek, slides & lesnota's
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 92 pagina's
Voorbeeld 4 van de 92 pagina's
In winkelwagen1 beoordeling
Door: BrVd • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Inleiding tot het recht 2019-2020Kennismaking met het recht – begripsomschrijving
Wat?
3 Verschijningsvormen voor juristen:
- Individuele toepassing
- regel De toepassing van de regel laat de regel soms in vraag stellen
- verantwoording
Recht is veelarmig = afhankelijk van verschillende invalshoeken
1) Het recht ordent
-> vrijheid beperken om de vrijheid te bewaren (er zijn regels nodig zodat niet enkel 1 iemand
vrijheid heeft!)
-> Om eigendomsrecht te krijgen, moet je eigendomsrecht inperken ( gestolen goederen worden
vergoedt met belastinggeld. Wie belastingen betaald kan een vergoeding krijgen)
2) Het recht zorgt voor bescherming/afweging van belangen
Ingeval de WN bij de uitvoering van zijn overeenkomst de WG of derden schade berokkent, is hij
enkel aansprakelijk voor zijn opzettelijke schade en zijn zware schade. WN beschermen!
3) Het recht zorgt voor de maatschappij: bestedingen en veranderen
- Soms loopt het recht achter op de maatschappij, soms loopt het voor op de maatschappij.
-> wisselwerking
- correctiemethode : progressiviteit & erfbelastingen = om sociale risico’s af te dekken
Recht is complex => Het individu maakt deel uit van verschillende samenlevingen, waardoor er
verschillende rechtsorderingen zijn. ( Lokaal, regionaal, nationaal, supernationaal)
( vliegveld: normen geluid -> regionaal niveau & Uitbating luchthaven -> federaal niveau)
Recht en rechtvaardigheid
- Het grootste recht kan ook het grootste onrecht zijn
- De wet is hard, maar hij staat op papier ( rechtvaardigheid ≠ juridisch begrip )
- rechtvaardigheid = relatief -> recht ‘afhankelijk van de samenleving, idee van wat ‘juist’ is
veranderd in de tijd! (= dynamiek in samenleving)
Recht en moraal
- recht niet in overeenstemming met moraliteit -> afhankelijk van opvoeding:
- waardepatroon & formeel totstandkomingsproces
- recht & regelement (verkeerslicht: afspraak, heeft niets te maken met moraliteit)
1
, Sein en Sollen
- Sein = werkelijkheid ̴ geregeld
- Sollen = ideologie
- ‘Les juges sont la bouche des droits’
Recht : - bemoeit zich met alles wat er in de maatschappij gebeurt
- complex taalgebruik en niet vertrouwde begrippen
- streven naar rechtvaardigheid, behoeften aan ordenen en (desnoods) sanctioneren.
Conclusie: eenduidigheid ontbreekt, elke definitie heeft gebreken!
Deel I : rechtsfenomeen
Hoofdstuk I : concepten van het recht
Materieel recht = Handhavingsrecht
= rechtsorde treedt op in het samenlevingsgebeuren om het menselijk gedrag in goede banen te leiden.
= Deel van het recht waarin de spelregels van het maatschappelijk gedrag inhoudelijk worden bepaald
( maatregelen voorschrijven, mogelijkheden openen, verboden opleggen,… )
Rechtshandhaving = formeel recht = procesrecht
= bepaalt hoe de in het materieel recht toegekende rechten worden afgedwongen ̴ ondersteunende functie
= dat deel van het recht dat de spelregels bepaalt wat er moet of kan gebeuren bij niet-naleving van het
materieel recht (kern = procederen)
= het regelt conflicten naar aanleiding van de toepassing van het materieel recht
Publiekrecht
= Heeft betrekking op de uitoefening van de overheidstaken waarmee de burger geconfronteerd wordt.
- sterk bindend karakter ( overheid = dominante positie -> ondergeschiktheid = verticaal )
- openbare orde: dringt zich op aan ons
Privaatrecht
= de verhouding tussen de burgers onderling
- partijen worden gelijk behandeld! (= horizontaal)
(wetgever kan zwakkere partij wel duwtje in de rug geven; huurcontract, arbeidscontract,…)
Bewijsrecht
- Situeert zich tussen het materieel recht en het formeel
= Dat deel van het recht waarin bepaald wordt welke partij & wat de rechter mag geloven
( juridische realiteit niet persé hetzelfde als maatschappelijke realiteit)
2
,Recht ten gronde – Recht wat de vorm betreft
= eigenlijke problemen
Bestaat uit:
- grondvoorwaarden: betrekking op de essentie
- vormvereisten: andere voorwaarden, geen betrekking op de essentie
Belgische recht = Niet formalistisch recht : rechtsorde houdt zich hoofdzakelijk bezig met de
grondvoorwaarden en slecht uitzonderlijk met de formaliteiten.
- Enkele functies van het recht:
-> De distributieve functie van het recht:
Elke maatschappij heeft te maken met structurele schaarste (niet iedereen kan alles onbeperkt)
Streeft een optimale herverdeling na
-> Ruimte creërende functie:
Burgers kunnen zichzelf ontwikkelen. De privacy is een beschermde ruimte voor zelfontwikkeling
-> De beslechtingsfase:
De gecreëerde ruimte beschermen, effecturen en alle conflicten beslechten
Rechtssysteem en rechtsorde
Recht = rechtssysteem = rechtsorde
Formele rechtsorde
In formele zin: rechtssysteem = geheel van de rechtsnormen afkomstig van één bepaalde
gezagsstructuur
- Belgische federaal rechtssysteem voor alle normen van de Belgische federale overheid
- Deelstatelijk (nl. Vlaams, Waals, Brussels en Duitstalig) rechtssysteem
- Europees rechtssysteem voor alle rechtssystemen tot stand gebracht door de Europese organen
Belgische rechtsorde (zie ook rechtspluralisme)
Belgische rechtsorde is een samentreffing van minstens vier onderscheiden rechtsorden:
- Federale rechtsorde: voornaamste rechtsbronnen
- Deelstatelijke wetgeving: regels voor één bepaalde deelstaat over Milieu, onderwijs, cultuur,…
- Lokale normen: gemeente- en provinciereglement
- Grensoverschrijdende normen: Internationaal recht geïntegreerd in ons rechtssysteem (EVRM,
IPR,…)
Materiële rechtsorde
rechtsorde in materiële zin van het woord = De inhoud van het systeem en niet de organen die het tot
stand brengen. (basiskenmerken: systematisch, casuïstisch systeem en inpassingsvermogen van elke regel)
3
, Codificatie / Systematisch system Opbouw rechtssysteem case na case
= Casuistisch systeem
Algemene rechtsmodellen en theorieën op BV. Common law: aaneenschakeling van
voorhand opgebouwd om een case er aan te rechterlijke begrippen die verwijzen naar een
toetsen (vertrek vanuit codex) andere case
= Doctrinegebonden rechtssysteem Stare decisis: bindende kracht van de uitspraak
van de hogere rechter t.a.v lagere rechters
= Casuïstisch opgebouwd rechtssysteem:
motor van het rechtssysteem die case na case het
rechtssysteem opbouwt.
- Elke nieuwe activiteit moet inpasbaar zijn in het bestaande systeem + nieuwe activiteit moet het
bestaande systeem beïnvloeden -> conflicten…
Rechtspluralisme
zeer grote diversiteit = pluralisme in de Belgische rechtsorde
Rechtsmonisme
-Los van de verscheidenheid aan bronnen, wordt het Belgisch recht als één geheel aangezien!
= Basisuitgangspunt van het Belgische rechtsstelstel bestaat eruit dat het niet als een viervoudig
rechtsstelsel wordt gezien, maar als één geïntegreerd rechtsstelsel: het rechtsmonisme
- hiërarchie van de normen (zorgt voor eenheid)
a. één federaal Hof van Cassatie (toepassen van zowel federale als internationale als… normen)
b. prejudiciële vragen aan een ander rechtscollege (uniforme interpretatie)
c. eerst eigen rechtsbescherming uitputten vooraleer je het mag voorleggen aan het Europees hof
Hoofdstuk II : regelproducenten
Wie zijn de regelproducenten
-> Vraag wie rechtsregel kan produceren impliceert een onderzoek naar de formele rechtsbronnen
-> Studie van formele rechtsbronnen: -Welke organen mogen recht maken?
- Welke procedures en modellen moeten gevolgd worden?
- Zijn alle bronnen even belangrijk?
Voornaamste regelproducenten:
-Bindende rechtsbronnen of eigenlijke formele rechtsbronnen : rechter kan er zich
rechtstreeks op baseren om een
uitspraak in een of andere richting te sturen (wet, algemene beginselen)
- Gezaghebbende rechtsbronnen: ondersteuning van een redenering
Wetgever
Begrip
Wet = schriftelijke rechtsregels in gestandaardiseerde vorm
-> bepaalde inhoud
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper HWer313. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen