Inhoudsopgave dinsdaglessen
Herhaling 1ste bachelor en aanvulling 2de bachelor.............................................................................4
Eerste Europese samenwerking..........................................................................................................4
Intergouvernementele of niet-communautaire samenwerking.....................................................4
Supranationale of communautaire samenwerking.........................................................................5
EU uitbreiding.....................................................................................................................................7
Toetredingsvoorwaarden...............................................................................................................7
Toetredingsprocedure....................................................................................................................7
Landen die er zijn bijgekomen........................................................................................................7
Uittredingsprocedure.....................................................................................................................8
BREXIT.............................................................................................................................................8
Uittreding: art. 50 VEU, 5. VEU.......................................................................................................9
EU verdieping.....................................................................................................................................9
De verdragen..................................................................................................................................9
Verdrag van Maastricht..................................................................................................................9
Verdrag van Amsterdam...............................................................................................................10
Verdrag van Lissabon....................................................................................................................10
Europa van twee snelheden.............................................................................................................10
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................12
Deel I: Grondbeginselen en functioneren van de Unie, rechtsbescherming en doorwerking van het
unierecht.........................................................................................................................................12
Overzicht:.........................................................................................................................................12
Belangrijkste beginselen van het Unierecht.....................................................................................12
Vraag 1: Hoe kunnen we weten of de EU wel of niet bevoegd is om op te treden...........................12
Beginsel van toegekende bevoegdheden.....................................................................................12
Vraag 2: Wie treedt er bij gedeelde bevoegdheden op: de Unie of de lidstaten?............................16
Subsidiariteitsbeginsel..................................................................................................................16
Vraag 3: Moet de EU op een bepaalde wijze optreden?..................................................................17
Evenredigheidsbeginsel of proportionaliteitsbeginsel..................................................................17
Beginsel van loyale samenwerking...............................................................................................17
Rechtsstaatbeginsel......................................................................................................................18
Beginsel van institutioneel evenwicht..........................................................................................18
Democratiebeginsel......................................................................................................................18
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................19
1
,Deel I: grondbeginselen en functioneren van de unie, rechtsbescherming en de doorwerking van
het unierecht...................................................................................................................................19
Overzicht:.........................................................................................................................................19
Besluitvorming in de EU....................................................................................................................19
Beginsel van toegekende bevoegdheden.....................................................................................19
Besluitvormingsprocedures: wetgevings- en niet-wetgevingsprocedures....................................19
Hiërarchie van de rechtsnormen......................................................................................................23
EU-instellingen in wetgevingsprocedures.........................................................................................24
Europese commissie.....................................................................................................................24
Europees parlement.....................................................................................................................24
De Raad (van ministers)................................................................................................................25
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................26
Gastles 1: het handvest van de grondrechten binnen de ‘geslaagde’ grondrechtenbescherming in
de EU...............................................................................................................................................26
Achtergrond: evolutie rol van grondrechtbescherming in de EU......................................................26
Van politieke verklaring naar primair recht......................................................................................26
Toepassingsgebied Handvest ratione personae...............................................................................28
Toepassingsgebied Handvest ratione materiae................................................................................29
Verhouding tot andere bronnen van grondrechtenbescherming.....................................................29
Conclusie..........................................................................................................................................30
Gastles 2: Het beginsel van effectieve rechtsbescherming: een tool om de rechtsstaat in de EU te
beschermen?...................................................................................................................................31
Wat is het rechtstaatsbeginsel?........................................................................................................31
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................36
Rechtsbescherming.........................................................................................................................36
Hof van Justitie van de Europese Unie..............................................................................................36
Wat omvat het HvJEU?.................................................................................................................36
Samenstelling Hof van Justitie......................................................................................................37
Samenstelling van het Gerecht.....................................................................................................37
Samenstelling Griffie.....................................................................................................................38
Meerlagige rechtsbescherming (art. 19, lid 1 VEU)..........................................................................38
Bevoegdheden HvJ op materieel vlak...............................................................................................40
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................42
Vervolg rechtsbescherming.............................................................................................................42
Procedures (bevoegdheden op procedureel vlak)............................................................................42
Rechtstreekse procedures of directe procedures of directe zaken of rechtstreekse zaken..........42
2
,Lesvoorbereiding.............................................................................................................................47
Vervolg rechtsbescherming.............................................................................................................47
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................52
Vervolg rechtsbescherming.............................................................................................................52
Onrechtstreekse procedures: Prejudiciële zaken of prejudiciële vragen......................................56
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................59
Vervolg rechtsbescherming.............................................................................................................59
Vervolg onrechtstreekse procedure.............................................................................................59
Lesvoorbereiding.............................................................................................................................64
Doorwerking van het materieel EU-recht in het nationaal recht......................................................64
Doorwerking?...................................................................................................................................64
Doorwerking van EU-verdragsbepalingen........................................................................................64
Doorwerking van secundair EU-recht...............................................................................................67
Directe werking verordeningen....................................................................................................67
Directe werking richtlijnen...........................................................................................................67
Directe werking van besluiten......................................................................................................72
Deel III: Externe betrekkingen en doorwerking internationale akkoorden......................................72
3
, Europees recht: lessen dinsdag
Les week 1: 9 februari 2021
Herhaling 1ste bachelor en aanvulling 2de bachelor
Eerste Europese samenwerking
Vooral na WOII is men beginnen samenwerken omdat er veel mensenrechten werden geschonden
tijdens de 2de WO. Men is dan gaan samenwerken om volgende wereldoorlogen te vermijden.
Traditioneel onderscheid:
- Intergouvernementele of niet communautaire samenwerking
o OEES – OESO
o Benelux (unie)
o Raad van Europa
o EVA
- Supranationale of communautaire samenwerking
o EGKS
o (EDG & EPG)
o EEG – EURATOM
Intergouvernementele of niet-communautaire samenwerking
Intergouvernementeel:
- Organisatie kan geen juridisch bindende besluiten aan haar leden opleggen
- afspraken worden gemaakt tussen vertegenwoordigers van de lidstaten
- bij consensus of unanimiteit (vetorecht)
- besluiten krijgen pas rechtskracht nadat ze in de nationale rechtsorde zijn opgenomen
Het Marshall-plan, OEES en OESO
Amerikaans initiatief: Amerikanen wouden steun verlenen aan Europese landen om de landen
opnieuw op te bouwen. In ruil moesten de Europese landen gaan samenwerken.
1948: Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (OEES)
1961: omgevormd tot Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
o ook niet Europese landen werden lid: VS, Australië en Japan
o ruimer actiegebied (niet langer alleen economische doelstelling)
o Bestaat nog steeds, zetelt in Parijs en komt elk jaar met verslagen
De OESO is geen supranationale instelling, ze kan geen juridisch bindende besluiten aan haar
leden opleggen. De OESO heeft geen rechterlijke instanties.
Vorig jaar februari heeft de OESO een verslag gemaakt over België. Dit was niet zo positief. We
moeten besparingen doen want als we dat niet gaan doen dan zouden we in 2060 met een immens
grote staatsschuld kunnen zitten. Er zijn te veel mensen in ons land werkloos. Ze willen ook dat we
ons pensioenbeleid aanpassen.
Benelux
In 1944 opgericht tussen België, Nederland en Luxemburg
Doel: oprichting van een douane-unie
1958: Verdrag tot de oprichting van de Benelux Economische Unie
o → economische samenwerking verbreden en verdiepen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studenterechten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.