Samenvatting
Samenvatting embryologie en genetica
- Instelling
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Dit was mijn samenvatting voor het examen en geslaagd voor de 1ste maal
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GENETICA1. BIOLOGISCHE BASIS VOOR ERFELIJKHEID
CHROMOSOMEN
ALGEMEEN
Chromatine: donkere kernsubstantie bij een niet delende cel
Chromosomen bestaan uit opgerolde strengen desoxyribonucleïnezuur (DNA). In
elke menselijke cel wordt DNA verknipt in 46 chromosomen (23 paar).
Het verknippen en oprollen in 46 afzonderlijke draadjes maakt het makkelijker
voor de cel om het erfelijk materiaal te werken en op het op te bergen.
46 hromosomen zijn niet even groot, hebben wel een gelijkaardige opbouw
Centrale insnoering = centromeer
Korte arm p
Lange arm q
Chromosomen kunnen aangekleurd worden op elk
chromosoom verschijnt een uniek patroon van gekleurde
bandjes (wordt ook gebruikt om plaatsen op het chromosoom
aan te duiden).
Tijdens de S fase van de celcyclus wordt hoeveelheid kernmateriaal verdubbeld.
Chromosomen onder microscoop pas zichtbaar in de profase, maar zijn dan wel
al verdubbeld (92).
Kopie van het origineel blijft hangen ter hoogte van het centromeer
chromosomen krijgen verdubbelde structuur = zusterchromatiden.
Elk verdubbeld chromosoom bevat 2 zusterchromatiden (cel in profase 92)
Bij verdere deling gaan deze weer uit elkaar en worden ze weer
chromosomen
KARYOGRAM
Karyotype, karyogram = rangschikken van chromosomen van groot naar klein.
Hieruit is ook de nummering van chromosomen ontstaan (groot klein).
Chromosoom 1 is de grootste en 21 de kleinste (niet 22).
22 paar autosomen = lichaamsbepalende chromosomen: dit zijn 22
paren van homologe (=gelijkwaardige) chromosomen
1 paar geslachtschromosomen: XX of XY
1
,Alle chromosomen hebben we dubbel, dus alle informatie is in tweevoud
aanwezig mensen zij dus diploïde wezens.
MANNEN = HET GENETISCHE ZWAKKE GESLACHT
X chromosoom is veel groter en bevat 10 tot 15 keer meer erfelijk materiaal.
Y heeft als enige functie het embryo tot man laten ontwikkelen mannen zijn
eigenlijk niet volledig diploïd: ze bevatten de erfelijke informatie op het X
chromosoom immers niet in het tweevoud kwetsbaarder voor ziektes.
X-INACTIVATIE
Mary Lyon
X-inactivatie of lyonisatie = vrouwelijke lichaamscellen inactiveren 1van hun
X-chromosomen.
Tijdens de celdeling verschijnt het als een samengeplakt klompje chromatine =
Barr-lichaampje.
50% kiest voor het ene en 50% voor het andere. Als de cel gekozen heeft wordt
de keuze door alle dochtercellen blindelings overgenomen.
vrouwen hebben nog steeds een genetisch voordeel: aangezien ze 2 X-
chromosomen hebben die in een ongeveer gelijke verdeling actief zijn.
Waarom bestaat lyonisatie
Vooral voor praktische reden
Mannelijke en vrouwelijke cellen werken met ongeveer dezelfde
hoeveelheid erfelijk materiaal
Zonder lyonisatie zouden vrouwelijke cellen uit evenwicht geraken door
een te grote hoeveelheid aan erfelijk materiaal
DNA
DNA is opgebouwd uit 2 strengen van nucleotiden die als een dubbele
spiraal (helix) om elkaar zijn gewonden.
Nucleotide bestaat uit: een fosfaatmolecule, een suikergroep en een base
Fosfaatmolecule en suikergroep zijn de bouwstenen van de eigenlijke keten
De basen zijn tussen de ketens gepositioneerd
Er zijn 4 verschillende basen: Adenine, Thymine, Cytosine, Guanine
Ze binden met elkaar door waterstofbruggen zo ontstaan baseparen,
bestaande uit 2 tegenoverliggende basen
- A T
- G C
- T A
- C G
2
, Beide nucleotidestrengen moeten precies complementair zijn.
Iedere DNA streng heeft een richting (polariteit) die wordt bepaald door de
hydroxyl-uiteinden (OH) op de deoxyribose-suikers
5’ uiteinde (begin) en 3’ uiteinde (einde)
De DNA polariteit loopt van 5’ naar 3’
Complementaire strengen hebben een tegenovergestelde polariteit, ze lopen
dus antiparallel
Door zijn structuur heeft DNA een aantal bijzondere eigenschappen
De opeenvolging van de basen A,T,G en C vormt een code: bevat onze
erfelijke informatie = de coderende streng
De andere complementaire streng bevat de anticode = de niet-coderende
streng.
DNA is gemakkelijk te vermenigvuldigen (DNA-replicatie). Voor de
celdeling gaan de beide nucleotideketens uit elkaar en wordt aan elke
streng een nieuwe complementaire streng gesynthetiseerd, zo ontstaan
nieuwe, identieke, kopieën van de oorspronkelijke helix
DNA-helix is zeer stevig door de talrijke waterstofbruggen die tussen de
nucleotidestrengen aanwezig zijn. DNA is wel hittegevoelig, bij
temperaturen van 70°C of meer gaan de ketens uit elkaar en gaat de
helix-structuur verloren = denaturatie
EIWITSYNTHESE
Voor de bouw dient het DNA vertaald te worden naar eiwitten. 2 stappen:
1. Transcriptie
- Dubbelstreng wordt gedeeltelijk uit elkaar gehaald
- Niet-coderende streng wordt als templaat gebruikt om een nieuwe
coderende streng aan te maken
- De nieuwe, enkelstrengige kopie = messenger-RNA
- mRNA lijkt sterk op DNA maar Thymine wordt Uracil
2. Translatie
- mRNA wordt per 3 baseparen (= codon) afgelezen
- per codon wordt 1 aminozuur aangevoerd
- de aminozuren vormen 1 lange keten = eiwitten
- de eiwitten vervullen de chemische en structurele functies die een
levende cel doen ontstaan en in stand houden
DNA kun je dus vergelijken met een taal die bestaat uit een 4 letter alfabet
waarmee woorden van 3 letters worden gemaakt.
Per 3 letterwoord wordt één van de 22 aminozuren geselecteerd
De aaneenschakeling van aminozuren vormt een eiwit
Francis Crick: DNA maakt RNA maakt eiwit = centrale dogma
3
, GEN, GENOOM, LOCUS
Genen: stukjes DNA die coderen voor een specifiek eiwit
98% van ons DNA bevat geen genen = overtollige DNA = afval (junk). Maar dit
junk DNA speelt een zekere rol in het regelen van genen of als herkenningsplaats
voor bepaalde enzymen
Genoom = geheel van alle DNA van een bepaald organisme.
We zijn ieder uniek en toch gelijken we heel erg op elkaar omdat onze genomen
niet zo sterk van elkaar verschillen. Human Genome Project: ontrafelde als
eerste het genoom van 1 mens
Locus = een unieke plaats in het genoom bestaande uit: chromosoomnummer,
de chromosoomarm en een plaatsnummer volgens het banderingspatroon.
ALLEL EN POLYMORFISME
Allel = elke mogelijke variant van eenzelfde gen allelen ontstaan door
mutaties
in de
Aangezien de mens diploïd is, hebben we voor elk gen 2 loci met 2 (mogelijk
DNA-
verschillende) allelen. Uitzondering hierop zijn uiteraard de genen op chromosomen
code.
X en Y
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper clemencevdm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €18,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79271 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen