TETRALOGIE:
Studie van aangeboren afwijkingen bij de mens zowel het bestuderen als het voorkomen
van aangeboren afwijkingen. De beschrijving ervan als de manier waarop ze tot stand
komen.
TERATOGEEN:
Externe factor die de embryogenese verstoort.
MALFORMATIE:
Structurele, anatomische afwijking waarbij een orgaan niet of onvolledig aangelegd is
tijdens de embryogenese
OORSPRONG VAN TERATOLOGIE:
VOORGESCHIEDENIS:
- Er blijkt dat er al in de Oudheid en Middelleeuwen een duidelijk fascinatie bestond
voor de onvolmaaktheden bij pasgeborenen.
- Verklaring van aangeboren afwijkingen vond men in bijgeloof of het bovennatuurlijke
afleiding van terta: Grieks woord voor teras (monster) en wonder als voorteken kan
betekenen.
19 DE EEUW WANNEER MEN AANGEBOREN AFWIJKINGEN BEGONNEN TE
BESCHRIJVEN.
- Na evolutieleer van Darwin en herontdekken van de wetten van Mendel rond 1900
waren sommige wetenschappers van mening dat verklaring voor geboortedefecten
gezocht moest worden in genetisch materiaal (NATURE) de rol van
omgevingsfactoren (NURTURE) in het optreden van aangeboren afwijkingen werd
pas duidelijk na dierstudies waaruit bleek dat röntgenstralen en vitamine A-tekort bij
moederdieren de embyrogenese verstoren.
IN 20 STE EEUW KWAM ER EEN STROOMVERSNELLING:
Norman Gregg stelde het verband vast in 1941 tussen het doormaken van rubella
tijdens zwangerschap en optreden van congenitale cataract bij pasgeborenen
- Verschillende kinderen hadden ook nog andere afwijkingen zoals doofheid,
microftalmie, microcefalie,…
- Afleiding hiervan: teratogene invloed van rubellavirus vroeg in zwangerschap
tijdens organogenese moest plaatsvinden
GREGG ONTDEKTE 2 FUNDAMENTELE PRINCIPES IN TERATOLOGIE:
1. Omgevingsfactoren (virus) tijdens zwangerschap zijn in staat om embryogenese te
verstoren
2. Timing van infectie is bepalend voor teratogeniciteit (bepaalde stadia in
embryogenese zijn gevoeliger voor teratogene invloeden)
THALIDOMIDE-DRAMA: THE BIGGEST MEDICAL DISASTER IN HISTORY
- Thalidomide (Softenon) werd op de markt gebracht in ’58 als middel tegen
slaaploosheid en ochtendmisselijkheid tijdens zwangerschap sterke toename van
focomelie (gebrekkig aanleg van ledematen) waargenomen
- Link: tussen inname van thalidomide tijdens zwangerschap en optreden van
focomelie
1
,- Thalidomide embryophatie: ziekte die ontstaat na inname van die medicatie waardoor
100000 kinderen geboren werden met afwijkingen zoals hartafwijkinge,
oorafwijkingen, slok-darm-duodenumatresie.
- Belangrijk om onderzoek te doen op geneesmiddel voordat het op de markt gebracht
word !!!
MODERNE INZICHTEN :
- Aangeboren afwijkingen kunnen het gevolg zijn van genetische mutaties
- Het optreden van aangeboren afwijkingen kunnen multifactorieel bepaald worden
genen en omgevingsfactoren kunnen samen bepalend worden of een afwijking al
dan niet tot uiting komt
- Neurale buisdefecten (spina bifida) die afwijking treed op wanneer verschillende
aangeboren afwijkingen optreden indien er verschillende, gemuteerde allelen in
individu aanwezig zijn vanaf dan is de sluitingsdefect van neurale buis verstoord en
treed dit op.
- Tekort aan foliumzuur kan die drempel verlagen waardoor kans op neurale
buisdefecten toeneemt
TERATOGENE EFFECTEN:
- Aangeboren malformaties
- Gestationele gevolgen: IUGR, prematuriteit
- Functionele gevolgen: metabole stoornissen, verstoorde orgaanfunctie
- Embryonale of foetale dood
= Meerdere van deze effecten kunnen ook samen veroorzaakt worden
AANGEBOREN MALFORMATIES:
EPIDEMIOLOGIE:
- Voorkomen van deze afwijkingen werden sinds ’60 geregistreerd
- 1979 Eurocat opgericht daaruit blijkt dat 2,5% van de pasgeborenen congenitale
malformaties hebben. Bij de meerderheid van deze afwijkingen is er geen
aantoonbare oorzaak
- Background risk: binnen elke populatie is er een risico op congenitale malformaties.
Majeure VS mineure malformaties:
MAJEUR - Grote anatomische - Spina bifida
afwijkingen - Schisis
- Steeds detecteerbaar - Slokdarmatresie
voor de geboorte
- Levensbedreigend
2
, - Medische/sociale
gevolgen waar
behandeling
noodzakelijk is
MINEUR - Kleine anatomische - Clinodyctalie
afwijking - Pre-auriculaire cyste
- Detecteerbaar bij
geboorte
- Niet levensbedreigend
- Gevolgen zijn louter
cosmetisch
GEÏSOLEERD VS MULTIPEL:
- Geïsoleerd:
o Alleenstaande afwijking
- Multipel:
o samenkomend met andere afwijkingen gevolg van 1zelfde achterliggende
aandoening
o Associatie terwijl oorzaak niet gekend is
Voorbeeld: VACTERL-associatie:
- V: Vertebra
- A: Anorectum
- C: Cardiaal
- TE: Tracheo-esofagaal
- R: Renaal
- L: Ledematen
GESTATIONELE GEVOLGEN
- Niet elk teratogene invloed leidt tot anatomische malformaties
- Invloed op gewichtstoename van foetus of zwangerschapsduur te verwachten na 8
weken wanneer de embryogenese afgewerkt is
- IUGR en prematuriteit komen ook vaak voor zonder achterliggende verklaring
FUNCTIONELE GEVOLGEN:
- Functie van orgaan of weefsel word verstoord zonder dat er structurele afwijkingen
optreden teratogene invloeden kunnen op de hersenen leiden tot postnatale
ontwikkelingsvertraging of gedragsproblemen terwijl er geen structurele afwijkingen
vast te stellen zijn in hersenen
EMBRYONALE OF FOETALE DOOD:
- 10-20% is de frequentie van de spontane abortus in de eerste 12 weken
zwangerschap
- In de helft van de gevallen is dit te wijten aan chromosomale afwijkingen
- Aneuploïdie
- Teratogene invloeden
- Majeure malformaties
- Background risk door het onverklaren van sommige miskramen
WAT BEPAALT HET TERATOGEEN EFFECT?
- Teratogenese: hoe?
- Timing van bloodstelling: wanneer ?
- Dosis: hoeveel?
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper clemencevdm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.