1.1. Terminologie
Persoon staat voorop en de beperking is één van de velen onderdelen van iemands identiteit.
Kruispuntdenken = dit model geeft verschillende dimensies van diversiteit en machtsstructuren weer
Visuele functies:
Lichtzien: licht(over)gevoeligheid
Vormzien: waarnemen van vormen en details, gemeten met gezichtsscherpte
Kleurenzien
Gezichtsveld: datgene wat in één oogopslag gezien kan worden van een visuele scène
Accommoderen: kunnen scherpstellen op objecten dichtbij of veraf
Licht-donker adaptatie
Contrastgevoeligheid
Binoculair zien: samensmelten van de beelden van beide ogen samen en diepte zien
Oogbewegingen: volgen van bewegende objecten er gericht verleggen van de focus
Indelingen volgens ‘stoornis’ van een persoon:
Oftalmologische indeling
Etiologische indeling
Indeling volgens ‘beperkingen’ van een persoon:
Functionele indeling
1.1.1. Oftalmologische indeling
Oftalmologische indeling = gebaseerd op het vaststellen of meten van het visuele
waarnemingsvermogen
Belangrijke visuele functies bij oftalmologische indeling:
Gezichtsscherpte
Gezichtsveld
Comorbiditeit = een beperking waar je problemen hebt met zowel gezichtsscherpte als gezichtsveld
Mensen met een bril of lenzen behoren niet tot de groep van slechtzienden omdat ze met
hulpmiddelen wel kunnen zien.
1.1.1.1 Gezichtsscherpte of visus
Gezichtsscherpte of visus = hiermee kunnen we bijzonderheden en vormen van voorwerpen
onderscheiden. Het vermogen van het oog om dingen in ons gezichtsveld te onderscheiden.
Meten van de grootte naar het kleinste voorwerp dat op een bepaalde afstand gezien kan
worden
Ogen samen en afzonderlijk getest
Gezichtsscherpte uitgedrukt in een breuk:
1
,Astrid Destoop 2020-2021
Afstand waarop iemand een voorwerp scherp ziet
Afstand waarop iemand met een normaal gezichtsvermogen dit voorwerp zit
Gezichtsscherpte veraf zien:
letterproef met E-figuren
Onderbroken cirkels
Gezichtsscherpte dichtbij:
Leeskaarten
Resultaten op deze afstand (30cm van het oog) zijn minder betrouwbaar
Resultaten op test voor veraf zien gebruikt om visus formeel uit te drukken
Visus jonge kinderen (rond 12 maanden) of kinderen meervoudige
beperkingen:
Auto- en photorefractometer
o Cultureel bepaald
o Hangt af van interpretatie van het kind
o Geeft een aanduiding van de problemen van het kind
Oogtest
o Pijnloze en kindvriendelijke test
o Oogafwijkingen opgespoord
o Oogtest ≠ oogonderzoek
1.1.1.2. Gezichtsveld
Gezichtsveld = het totale gebied dat overzien kan worden als men het hoofd en de ogen volkomen
stil houdt
Onbewust zien we alleen scherp in het centrale gezichtsveld met de gele vlek
o Gele vlek/macula (middenachter op het netvlies)
Hier liggen voornamelijk kegeltjes waarmee we scherp zien in het daglicht en
kleuren zien
o Periferie (rand van het netvlies)
Bestaat uit staafjes. Hierdoor kunnen we in het donker zien. Ook heeft het
een waarschuwing- en oriënteringsfunctie
Functie gezichtsveld:
o Overzicht houden over omgeving
o Helpen oriënteren
o Opvallende zaken snel waarnemen
2
,Astrid Destoop 2020-2021
Perimeter = instrument om het gezichtsveld te meten
Normaal: horizontaal 160° en verticaal 130°
Blind: gezichtsveld 10° of minder
Slechtziend: gezichtsveld tussen 11° en 20°
Wanneer zijn we blind?
Uiteenlopende Beste oog m et Gezichtsscherpte Gezichtsveld
definities correctie door een m inder dan 1/20 kleiner dan of
(relatieve grens) bril gelijk aan 10
graden.
Wanneer zijn we slechtziend?
Param eters van Beste oog m et Gezichtsscherpte G ezichtsveld
de W HO correctie door m inder dan of keiner dan of
een bril juist 3/10 gelijk aan 20
graden.
1.1.2. Indeling volgens lokalisatie van het letsel
Visuele stoornissen kunnen ingedeeld worden naar de plaats waar de stoornis zich voordoet.
Oculaire visuele stoornissen
Ogen
Oogspieren
Voorbeelden
o Maculadegeneratie = het afsterven van de gele vlek. Het centrale deel van het
gezichtsveld wordt niet meer zichtbaar.
o Ablatio retina = het netvlies komt los. Er kunnen klachten zoals lichtflitsen,
troebelingen en uitval van gezichtsveld voorkomen
3
, Astrid Destoop 2020-2021
o Retinitis pigmentosa = staafjes in de periferie breken af. Hierdoor kan je niet in het
donker zien. Ook wel nachtblindheid genoemd
o Cataract = vertroebeling bij de ooglens
o Nystagmus = een oogbeweging stoornis waarbij de ogen voortdurend van links naar
rechts bewegen
o Glaucoom = het gezichtsveld valt uit voor delen
Cerebrale visuele stoornissen (CVS of cerebrale visuele inperking CVI)
Stoornissen aan gezichtszenuwbanen of het optisch centrum hersenen
Door deze aandoening wordt informatie in hersenen niet op de juiste manier verwerkt
Zeer divers in uitingsvorm. Afhankelijk van:
o richten blik
o aandachtspanne
o houding
o omgeving al dan niet vertrouwd
Verschillend profiel bij
o Aangeboren CVS: diffuus en sterk evoluerend
o Niet Aangeboren CVS: afgelijnde functie-uitval
1.1.3 Functionele indeling
Indeling van stoornissen die zich baseert op het resterende gezichtsvermogen en de nodige
begeleiding. Een onderscheid maken door:
Geen enkele visuele reactie
Minimale visuele reactie
o Kinderen worden vaak als blind gediagnosticeerd maar hebben dus wel nog
resterend gezichtsvermogen
o Verbetering visueel functioneren mogelijk
Kunnen zich visueel oriënteren en toch stoornissen vertonen in gezichtsscherpte,
gezichtsveld of zien van kleuren
o Aard en omvang zeer verschillend
1.2. Etiologie
Oorzaken van blindheid en slechtziendheid kijken naar lokalisatie van het letsel.
Bij jongeren: erfelijkheid of letsel
Bij ouderen: degeneratieve ziekte (ziektes door ouderdom)
Letsel als gevolg van o.a.:
o Zwangerschap:
Bv; toxoplasmose = een infectieziekte waarbij een parasiet het vaat- en netvlies
aantast
o Geboorte
Bv; zuurstoftekort
o Chronische of neurologische ziekten
o Verwondingen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper astriddestoop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
