Deze samenvatting is grotendeels gebaseerd op de slides uit de hoorcolleges, af en toe aangevuld met eigen notities. Dit document kan helpen om de belangrijkste informatie uit het boek 'Naar de bron' te verwerken. Het is intussen wel enkele jaren oud, dus best checken of bv. referentieregels nog...
,1 INLEIDING................................................................................................................................................... 5
1.1 INHOUD.......................................................................................................................................................... 5
1.2 CURSUSMATERIAAL............................................................................................................................................5
1.3 EXAMEN..........................................................................................................................................................5
2 WETENSCHAPSMODELLEN.......................................................................................................................... 6
2.1 WAT IS WETENSCHAP?.......................................................................................................................................6
2.2 WETENSCHAPPELIJKE EN NIET-WETENSCHAPPELIJKE KENNIS.......................................................................................6
2.2.1 Logisch positivisme of empirisme (Wiener Kreis, 1925)..........................................................................6
2.2.2 Kritisch rationalisme (Popper).................................................................................................................7
2.3 WETENSCHAPPELIJKE PARADIGMA’S....................................................................................................................10
2.4 DE SOCIALE WETENSCHAPPEN............................................................................................................................11
2.4.1 Naturalisme of positivisme (Emile Durkheim).......................................................................................12
2.4.2 De verstehende of hermeneutische sociologie (Max Weber)................................................................12
2.4.3 Maatschappijkritisch of emancipatoir model (Karl Marx)....................................................................12
2.4.4 Eigenheid en complexiteit v/d studie v/d sociale werkelijkheid............................................................13
3 WETENSCHAPPELIJKE BRONNEN................................................................................................................ 13
3.1 WAT IS WETENSCHAP?.....................................................................................................................................13
3.2 PROBLEEMSTELLING.........................................................................................................................................13
3.3 LITERATUURSTUDIE..........................................................................................................................................14
3.4 WETENSCHAPPELIJKE BRONNEN.........................................................................................................................14
3.5 SOORTEN LITERATUUR......................................................................................................................................15
3.5.1 Tijdschriftartikels...................................................................................................................................15
3.5.2 Boeken...................................................................................................................................................16
3.5.3 Overheidsdocumenten...........................................................................................................................17
3.5.4 Statistieken............................................................................................................................................18
3.6 GEGEVENS.....................................................................................................................................................19
3.7 ANDERE BRONNEN..........................................................................................................................................19
4 ACADEMISCH SCHRIJVEN........................................................................................................................... 20
4.1 KENNISMAKING MET ACADEMISCH SCHRIJVEN.......................................................................................................21
4.2 KENMERKEN VAN ACADEMISCH SCHRIJVEN...........................................................................................................23
4.2.1 Academisch door inhoud.......................................................................................................................23
4.2.2 Structuur ondersteunt inhoud...............................................................................................................23
4.2.3 Schrijfstijl...............................................................................................................................................25
4.3 ACADEMISCH SCHRIJVEN CONCREET....................................................................................................................27
5 REFEREREN EN CITEREN............................................................................................................................. 30
5.1 HERHALING....................................................................................................................................................30
5.2 IEMANDS WERK GEBRUIKEN..............................................................................................................................31
5.3 FRAUDE EN PLAGIAAT......................................................................................................................................32
5.4 FRAUDEBELEID AAN DE UA...............................................................................................................................32
5.5 FRAUDEBELEID IN PSW....................................................................................................................................33
5.6 2 SYSTEMEN IN HARMONIE...............................................................................................................................34
IN-TEKST REFERENTIES (= HOOFDSTUK 5)...................................................................................................................34
5.7 DE BASISREGELS..............................................................................................................................................34
6 ENDNOTE: BASIS....................................................................................................................................... 37
6.1 WAT DOET ENDNOTE?.....................................................................................................................................37
6.2 HOE ZIET ENDNOTE ERUIT?...............................................................................................................................37
6.3 REFERENTIES INVOEREN....................................................................................................................................37
6.4 ENDNOTE EN WORD........................................................................................................................................38
, 6.4.1 In-tekst referenties................................................................................................................................38
6.4.2 In-tekst referenties aanpassen..............................................................................................................38
6.4.3 Tijdschriftstijl gebruiken........................................................................................................................39
6.4.4 Opmaak bibliografie aanpassen............................................................................................................39
7 ENDNOTE: ONLINE & GEVORDERD............................................................................................................ 40
7.1 ONLINE WERKEN MET ENDNOTE........................................................................................................................40
7.1.1 Methode 1: vanuit Endnote zoeken en rechtstreeks importeren..........................................................40
7.1.2 Methode 2: in online databases zoeken en van daar in Endnote importeren......................................40
7.1.3 Methode 3: importeren vanuit (recente) PDF.......................................................................................41
7.2 PDF-LITERATUUR BEHEREN MET ENDNOTE..........................................................................................................41
7.2.1 Papieren archief beheren......................................................................................................................41
7.2.2 PDF-archief beheren..............................................................................................................................41
7.3 WERKEN MET GROEPEN...................................................................................................................................42
7.4 WERKEN MET LIJSTEN......................................................................................................................................43
7.5 MANUSCRIPT TEMPLATES.................................................................................................................................43
7.6 ZELF STIJLEN MAKEN EN AANPASSEN...................................................................................................................43
7.7 BACK-UPS MAKEN...........................................................................................................................................45
8 INFORMATIE ZOEKEN EN BEOORDELEN..................................................................................................... 46
8.1 INLEIDING......................................................................................................................................................46
8.2 WAAR ZOEKEN?.............................................................................................................................................46
8.2.1 Bibliotheek (gebouw).............................................................................................................................46
8.2.2 Online bibliotheek (catalogi).................................................................................................................47
8.2.3 Referentiedatabank...............................................................................................................................48
8.2.4 Internet..................................................................................................................................................48
8.3 HOE ZOEKEN?................................................................................................................................................49
8.3.1 Instrumenten.........................................................................................................................................49
8.3.2 Zoekstrategieën.....................................................................................................................................49
8.3.3 Zoekmachines........................................................................................................................................51
8.4 BEOORDELEN VAN INFORMATIE..........................................................................................................................52
8.4.1 Beoordelen op beschikbaarheid............................................................................................................52
8.4.2 Beoordelen op relevantie.......................................................................................................................52
8.4.3 Beoordelen op kwaliteit.........................................................................................................................52
9 STATISTIEKEN ZOEKEN............................................................................................................................... 55
9.1 INLEIDING......................................................................................................................................................55
9.2 BELGISCHE STATISTIEKEN..................................................................................................................................55
9.2.1 Statbel (Statistics Belgium)....................................................................................................................55
9.2.2 Census....................................................................................................................................................55
9.2.3 Sociale zekerheidsinstellingen...............................................................................................................56
9.2.4 Andere...................................................................................................................................................57
9.3 VLAAMSE STATISTIEKEN....................................................................................................................................57
9.3.1 Statistiek Vlaanderen.............................................................................................................................57
9.3.2 Vlaamse Openbare Instellingen (VOI) & Extern Verzelfstandigde Agentschappen (EVA’s)..................58
9.4 EUROPESE STATISTIEKEN...................................................................................................................................58
9.5 GLOBALE STATISTIEKEN.....................................................................................................................................60
10 SURVEY DATA ONLINE GEBRUIKEN.......................................................................................................... 62
10.1 INLEIDING....................................................................................................................................................62
10.2 DE EUROPEAN SOCIAL SURVEY........................................................................................................................62
10.3 ZACAT – GESIS..........................................................................................................................................62
10.3.1 ISSP......................................................................................................................................................62
, 10.3.2 Eurobarometer....................................................................................................................................63
10.3.3 European Values Study........................................................................................................................63
10.4 ONLINE ANALYSE: NESSTAR..........................................................................................................................63
11 VISUALISEREN......................................................................................................................................... 64
11.1 WAAROM VISUALISEREN?...............................................................................................................................64
11.2 HOE VISUALISEREN?......................................................................................................................................65
11.3 TABELLEN....................................................................................................................................................65
11.4 FIGUREN EN GRAFIEKEN..................................................................................................................................66
11.4.1 Figuren.................................................................................................................................................66
11.4.2 Grafieken.............................................................................................................................................66
11.5 SOORTEN GRAFIEKEN.....................................................................................................................................66
11.6 VALKUILEN...................................................................................................................................................67
11.7 MISBRUIK VAN GRAFIEKEN..............................................................................................................................67
11.8 KORTE OEFENING..........................................................................................................................................67
12 EXTRA TEKST: HET VERSCHIJNSEL WETENSCHAP......................................................................................67
12.1 HET STANDAARDBEELD VAN WETENSCHAP..........................................................................................................67
12.1.1 Wetenschappelijke rationaliteit..........................................................................................................68
12.1.2 De empirische cyclus............................................................................................................................69
12.1.3 Wetenschap en waarden.....................................................................................................................71
12.2 HET KRITISCH RATIONALISME VAN KARL POPPER.................................................................................................73
12.2.1 Poppers wetenschapsfilosofie.............................................................................................................73
12.3 KUHNS PARADIGMATHEORIE............................................................................................................................75
12.3.1 De preparadigmatische periode..........................................................................................................75
12.3.2 Normale wetenschap...........................................................................................................................75
12.3.3 Revolutionaire wetenschap.................................................................................................................76
,1 Inleiding
1.1 Inhoud
Wetenschapsmodellen – Wat is wetenschap?
Staat niet in boek: PDF leren!
Wetenschappelijke bronnen: overzicht
Plagiaat + hoe dit te vermijden
Klassikale feedback instaptoetsen
Structureren en schrijven
Refereren en citeren
Endnote
Informatie zoeken en beoordelen
Cijfers zoeken en beoordelen
Data zoeken en beoordelen
Visualiseren
1.2 Cursusmateriaal
- Naar de bron (handboek)
- Slides lessen
- Extra cursus: wetenschapsmodellen (zie BB)
1.3 Examen
- Zaterdag 7 december 2019 (Office)
1,5 uur
Word
Excel
Endnote
6 punten
- Januari zittijd (theorie)
60 min. in totaal
20min. theorie (multiple choice met GIS-correctie, open vragen, andere…
Vb. “Wat is een paradigma?” (=wetenschappelijk denkkader)
11 vragen
60 min. oefeningen: multiple choice met GIS-correctie, open vragen, andere…
Vb. “Hoe hoog is het werkloosheidscijfer in Polen?” (=in Eurostat opzoeken)
9 vragen
14 punten
,2 Wetenschapsmodellen
2.1 Wat is wetenschap?
a. Empirisch
Betrekt zich op feitelijk bestaande gegevens die op één of andere manier
geobserveerd kunnen worden.
b. Onpartijdig, ‘objectief’
i. Positieve betekenis: niet blijven staan bij de onmiddellijke evidentie,
maar eerder de werkelijkheid in haar verborgen samenhang vatten.
ii. Negatief geformuleerd: afstand doen v/d eigen subjectiviteit,
persoonlijke vertekeningen (‘bias’) vermijden
-> belangrijk: controleerbaarheid leidt tot repliceerbaarheid
c. Kritische en systematische houding
i. Positief: wil om systematisch, methodisch te werken in functie van het
doel (de onderzoeksvraag)
ii. Negatief: eis om niet zonder meer de spontane en onmiddellijke
evidenties te volgen
d. Gericht op verklaringen (orde, causaliteit):
‘wetten’ en theorieën opstellen ter verklaring v/d waargenomen
verschijnselen
e. Provisoir, voorlopig
Conclusies kunnen steeds weerlegd worden door nieuwe inzichten.
Sommige inzichten lijken vrij vaststaand (vb. zwaartekracht Newton: appel valt
vandaag de dag ook nog van de boom)
2.2 Wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke kennis
Wetenschappen pretenderen kennis te leveren die objectiever, zekerder en
betrouwbaarder is dan ‘alledaagse kennis’.
Maar hoe kunnen we weten dat de kennis die we doorheen systematische observatie
vergaard hebben ook betrouwbaar is?
Enkele antwoorden van de wetenschapsfilosofie:
2.2.1 Logisch positivisme of empirisme (Wiener Kreis, 1925)
Standaardmodel: empirische cyclus
Wetenschap begint en eindigt bij empirische verschijnselen
= onpartijdige scheidsrechter om wetten (theorieën) te aanvaarden of verwerpen.
Op basis van empirische waarneming komt men door inductie (inductieve
generalisatie) tot veralgemeningen (=empirische wetten).
Deze wetten kunnen deterministisch of statistisch van aard zijn.
Deterministische wetten: constante van Cavendish (verhouding zwaartekracht
tussen 2 voorwerpen) (geldt in alle gevallen).
Statistische wetten: kans op echtscheiding is groter met gescheiden ouders
(kansrekening).
, De inductieve veralgemening is enkel gerechtvaardigd indien ze van het feitenmateriaal
een zekere confirmatie of waarschijnlijkheid heeft verkregen.
Theorie: een verklaring geven v/d empirische regelmatigheden in empirische wetten
vastgelegd (zoektocht naar mechanismen).
Daardoor worden deze laatste
begrepen als manifestaties van
processen, gelegen op een dieper, niet-
waarneembaar niveau.
Uit de theorie moeten nieuwe
hypotheses deductief kunnen worden
afgeleid.
Uit de zo bekomen hypotheses kunnen
dan weer voorspellingen worden
afgeleid.
Wanneer de hypothesen niet uitkomen:
- Theorie bevat zelf een fout.
- Waarnemer heeft zichzelf niet als ‘normale’ waarnemer gedragen.
STANDAARDMODEL: vastgelegd door Wiener Kreis (1925)
Manifest: ‘Wissenschaftliche Weltauffassung”
Kern van het logisch positivisme of het logisch empirisme
Empirische cyclus van logica en feiten is de basis van alle kennis.
2.2.2 Kritisch rationalisme (Popper)
Problemen met de inductieve opbouw van wetenschap:
Problemen met logisch positivisme:
Onmogelijkheid van zuiver neutrale of ‘objectieve’ waarneming:
vooronderstellingen over het waarnemingsinstrument
Vb. lengte meten, maar al weten wat centimeters zijn…
Geen eenduidige band tussen theorie en empirie:
Vb. alleen witte zwanen zien garandeert niet dat er geen zwarte zijn
Probleem v/d rechtvaardiging van inductie: observatie met verwachtingen
Vb. je weet wat een zwaan is en dat de kleur wit is.
Oplossing: theorie van Popper
, De hypothetisch-deductieve opvatting:
Wetenschappelijke hypothesen worden niet ontdekt als logisch-noodzakelijk
resultaat van het toepassen van regels op observaties. Ze zijn het resultaat van
creatief denkwerk. EERST de theorie en dan pas de toetsing!
Wetenschap begint met een theorie, NIET met de observatie!
Vb. als je niet weet wat ‘rood’ is, kan je geen ‘rood’ waarnemen
Observatie veronderstelt hypothesen en kennis.
Een theorie moet niet alleen voorschrijven, maar ook verbieden.
Een theorie moet bekritiseerbaar zijn vanuit feiten (voortdurend op proef stellen).
Niet-wetenschappelijke ideeën kunnen het nadenken van wetenschappers
stimuleren.
Vb. 3D projectie, onzichtbaarheidsmantel…
Poppers falcificastionistisch model:
1) Probleem
(= tegenslag voor bestaande theorie
of een nieuwe verwachting)
2) Voorgestelde oplossing
(= theorie)
3) Deductie van toetsbare,
falsifieerbare uitspraken
(= testimplicaties)
4) Toetsing (= poging tot weerlegging)
door waarneming, experiment, etc.
5) Bepaling van voorkeur voor één van de concurrerende theorieën.
Een hypothese kan enkel getoetst worden in termen van zijn ‘test-implicaties’ of
observationele consequenties.
(i.e. een bewering waarvan de waarheid of onwaarheid kan worden bepaald door
middel van waarneming (bv. experiment))
Men kan nooit de ‘waarheid’ van een algemene wet bewijzen (‘verificatie’)
Men kan een theorie alleen ‘falsifiëren’ (d.i. valse hypothesen liquideren)
= FALSIFICATIONISME
Het komt er dus op aan om de theorie en wetten voortdurend op proef te stellen,
door hypothesen te formuleren die de theorie of wet kan falsifiëren.
Probleem -> voorgestelde oplossing -> deductie van toetsbare uitspraken -> toetsing ->
bepalen van voorkeur voor 1 v/d concurrerende theorieën
, Voorbeeld:
Probleem
Hoe komt het dat
deeltjes massa
krijgen?
Voorbeeld:
Probleem
Hoe komt het dat kinderen van gescheiden ouders zelf een hogere kans hebben op
een echtscheiding?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper robbeheymansrh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
