Inhoud
HOOFDSTUK 1: DEFINITIE EN BEGRIPSAFBAKENING............................................................................... 1
1. Definitie: wat is economie? ......................................................................................................... 1
2. Behoeften .................................................................................................................................... 1
3. Het allocatievraagstuk ................................................................................................................. 2
4. De productiefactoren .................................................................................................................. 3
5. De economische huishoudingen ................................................................................................. 3
6. Soorten economieën ................................................................................................................... 3
6.1 De vrijemarkteconomie ....................................................................................................... 3
6.2 Het protectonisme .............................................................................................................. 4
HOOFDSTUK 2: EEN KAPTALISTISCHE VRIJEMARKTECONOMIE .............................................................. 5
1. De vrijmarkteconomie ................................................................................................................. 5
2. Het kapitalisme ............................................................................................................................ 5
3. HET CONCEPT VAN GROEI ........................................................................................................... 5
4. Grenzen aan de groei? ................................................................................................................ 5
HOOFDSTUK 3: ECONOMISCHE THEORIEEN ........................................................................................... 6
1. De grondleggers .......................................................................................................................... 6
1.1 De Klassieke school.............................................................................................................. 6
1.2 Het Keynesianisme .............................................................................................................. 6
HOOFDSTUK 4: DE BEWEGINGEN VAN DE ECONOMIE ........................................................................... 7
1. De economische kringloop .......................................................................................................... 7
1.1 De eenvoudige kringloop .................................................................................................... 7
1.2 De volledige kringloop ......................................................................................................... 8
2. Nationale rekeningen ................................................................................................................ 10
2.1 Het bruto binnenlands product (bbp) ............................................................................... 10
2.2 De koopkrachtpariteit (kkp) .............................................................................................. 10
2.3 Problemen bij het berekenen van de nationale rekeningen ............................................. 10
2.4 De Human Development Index ......................................................................................... 11
2.5 De indicator van het consumentenvertrouwen ................................................................ 11
3. De Verschillende economische golfbewegingen ....................................................................... 12
HOOFDSTUK 5: DE ROL VAN DE OVERHEID ........................................................................................... 14
1. Waarom de overheid de economie met rust moet laten ......................................................... 14
2. Waarom ze dat vooral niet mag doen ....................................................................................... 14
3. De economische rol van de verzorgingsstaat ............................................................................ 15
4. Economische politiek................................................................................................................. 15
1
, 4.1 De onbehaaglijke driehoek ................................................................................................ 15
4.2 De magische vierhoek ....................................................................................................... 16
4.3 De magische vijfhoek ......................................................................................................... 16
4.4 Conjunctuurpolitiek ........................................................................................................... 16
5. De overheidsfinanciën ............................................................................................................... 16
5.1 Inkomsten van de overheid ............................................................................................... 16
5.2 Uitgaven van de overheid.................................................................................................. 17
5.3 Staatsschuld....................................................................................................................... 17
HOOFDSTUK 6: HET INKOMEN .............................................................................................................. 18
1. Inkomen en vermogen .............................................................................................................. 18
2. Soorten inkomens en belastingen ............................................................................................. 18
2.1 Directe belastingen............................................................................................................ 19
2.2 De indirecte belastingen.................................................................................................... 21
2.3 Belastingontduiking en –ontwijking .................................................................................. 21
3. Vermogensbelasting .................................................................................................................. 21
HOOFDSTUK 7: (INKOMENS)-ONGELIJKHEID ........................................................................................ 22
1. Waarom (te veel) ongelijkheid een probleem is ....................................................................... 22
2. De discussie van de toplonen .................................................................................................... 22
3. Meten van inkomensongelijkheid ............................................................................................. 22
3.1 Problemen bij het meten van inkomensongelijkheid ....................................................... 22
3.2 Lorenzcurve ....................................................................................................................... 22
4. Ongelijkheid terugdringen in België .......................................................................................... 23
4.1 Progressieve inkomensbelastingen ................................................................................... 23
4.2 Sociale zekerheid ............................................................................................................... 24
4.3 Loonvorming...................................................................................................................... 24
4.4 Collectieve voorzieningen en sociale goederen ................................................................ 24
HOOFDSTUK 8: DE CONSUMENT ........................................................................................................... 25
1. De rationele consument ............................................................................................................ 25
2. De niet zo rationele consument ................................................................................................ 25
2.1 Het menselijk denken (bij aankoopbeslissingen) .............................................................. 25
2.2 De rol van reclame............................................................................................................. 27
2.3 De rol van de consumptiemaatschappij ............................................................................ 27
3. Het rationele keuzeproces ........................................................................................................ 27
3.1 Het nutsconcept ................................................................................................................ 27
3.2 De afweging tussen wat je wilt en wat je kunt kopen....................................................... 28
3.3 Soorten beslissingsprocessen ............................................................................................ 28
2
, 4. De vraagcurve ............................................................................................................................ 28
4.1 De vraagcurve van een goed of dienst .............................................................................. 28
4.2 Verandering van en op de vraagcurve .............................................................................. 29
5. Elasticiteit .................................................................................................................................. 29
5.1 Prijselasticiteit van de vraag .............................................................................................. 29
5.2 Kruisprijselasticiteit van de vraag ...................................................................................... 30
5.3 inkomenselasticiteit .......................................................................................................... 31
HOOFDSTUK 9: DE PRODUCENT ............................................................................................................ 32
1. De economische sectoren ......................................................................................................... 32
1.1 Verdeling ........................................................................................................................... 32
2. Productie en investeringen ....................................................................................................... 32
3. Productiviteit ............................................................................................................................. 32
4. Kosten ........................................................................................................................................ 32
5. Winstmaximalisatie ................................................................................................................... 33
6. Het aanbod ................................................................................................................................ 33
7.1 Het individuele aanbod ........................................................................................................... 33
7.2 Het totale aanbod.................................................................................................................... 33
7.3 Verschuiving op en van de aanbodcurve ................................................................................ 34
HOOFDSTUK 10: DE MARKT .................................................................................................................. 35
1. Competitieve vs niet-competitieve markten............................................................................. 35
HOOFDSTUK 11: MARKTMACHT ........................................................................................................... 36
1. Het probleem van de collectieve goederen .............................................................................. 36
2. Het monopolie ........................................................................................................................... 36
3. Monopolistische mededinging .................................................................................................. 37
4. Oligopolie .................................................................................................................................. 37
5. Monopsonie .............................................................................................................................. 37
HOOFDSTUK 13: INFLATIE ..................................................................................................................... 38
1. Gevolgen van inflatie ................................................................................................................. 38
2. Oorzaken van inflatie................................................................................................................. 38
3. De index ..................................................................................................................................... 38
3.1 Wat? .................................................................................................................................. 38
3.2 Automatische indexering van de lonen ............................................................................. 38
3
, DEEL I: DE ECONOMISCHE BRILLEN
HOOFDSTUK 1: DEFINITIE EN BEGRIPSAFBAKENING
1. Definitie: wat is economie?
Economie (grieks):
= Oikos einem orde in het huishouden
Homo economicus hypothese:
= de rationeel denkende en handelende mens, die voortdurend voor-en nadelen, kosten en baten
afweegt en op basis daarvan beslissingen neemt en keuzes maakt
Een abstractie van de werkelijkheid zoals de psychologie, filosofie en sociologie beschrijft
Klassieke economie:
= de wetenschap die het menselijk gedrag bestudeert als relatie tussen doelen en schaarse middelen
die op verschillende manieren kunnen worden aangewend.
Rationele keuzes
Lijnt af welk soort keuzes, maar ook weer niet. Keuzes die te maken hebben met
economische aspecten, verdeling van de schaarse middelen. (alle doelen in het leven hebben
met die schaarse middelen te maken)
Economie heeft met alles te maken; weinig zaken hebben alleen maar te maken met de
economie
Schaarste hypothese:
= de economie plaatst zich aan de oorsprong van de keuzeproblematiek (niet alleen spectaculaire
keuzes, maar ook alledaagse keuzes)
Geen schaarste geen keuze geen economie
Uitgangspunten van de klassieke economie:
- De mens is een wezen met onbeperkt aantal verlangens
- De middelen om die behoeften te bevredigen, zijn in beperkte make voorhanden
- De economisch handelende mens zal de schaarse middelen zodanig aanwenden, dat hij in zo
veel mogelijk behoeften kan voorzien. eigenbelang
Westerse samenleving (de geldeconomie):
= diegene die meest succesvol is, over het meest geld beschikt. Men kan de meest schaarse middelen
aanschaffen en dus voldoen aan die behoeften.
2. Behoeften
Definitie:
= het aanvoelen van een welvaartstekort en het verlangen naar een concreet middel om dit tekort te
voorzien.
Relativiteit van meeste behoeften:
- absolute/objectieve behoeften: economen maken geen onderscheid in van persoon tot
persoon, plaats tot plaats,… er is geen hiërarchie in behoeften. De markt bepaalt wat er
gekocht en dus gemaakt wordt. ongelijke verdeling
- persoonlijk vlak; men is in staat om de behoeften te rangschikken volgens voorkeur
Kenmerken van behoeften:
- Subjectief
- Talrijk en van verschillende aard
- Verzadigbaar
1
Vercaigne Jaimy
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jaimyvercaigne. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.