Samenvatting
samenvatting inleiding tot het recht
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Volledige maar compacte samenvatting van het vak Inleiding tot het recht in de 1e bachelor in sociale wetenschappen aan de UA.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
Voorbeeld 4 van de 56 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
INLEIDING TOT HET RECHTCOLLEGE 1: ESSENTIE & INDELING VAN HET RECHT (P31-56)
1. KENMERKEN EN DEFINITIE VAN HET RECHT
DEFINITIE
geheel van bindende regels ordenen/handhaven/herstellen samenleving adhv
vertegenwoordigers
SOORTEN BEPALINGEN
o gebodsbepalingen (MOET)
o verbodsbepalingen (MAG NIET)
o verlofbepaling (MAG, maar MOET NIET)
KENMERKEN
o Nemo censetur ignorare legem = iedereen wordt geacht de wet te kennen
o GEEN precedenten gebruiken in België = beoordeling in concreto = zuivere
individuele toepassing
o dezelfde regels gelden voor iedereen in dezelfde situatie = objectief
VEREISTE VAN GEZAG
o uitvaardiging van het recht
• door democratisch verkozen regelgevende organen
• normenhiërarchie
• bevoegdheidsverdeling
• procedureregels
o naleven van recht = afdwingbaar !!
• rechterlijke macht
• arbitreren = de partijen proberen te verzoenen
• GAS = Gemeentelijke Administratieve Sancties gedrag bevolking te
sturen
o Rechtregels enkel als het daadwerkelijk wordt uitgevoerd
o sociale en etiquetteregels
• gedragsregels = niet afdwingbaar
• beleefdheid cultureel Normenstels
o Morele regels = ethiek = met welke inborst
verschille
o Godsdienstige regels = god behagen nd
OBJECTIEF RECHT VS SUBJECTIEF RECHT
o Subjectieve rechten: rights = in het rechtssysteem erkende bevoegdheid om
naar eigen goeddunken bepaalde handelingen te stellen
,o Objectieve rechten: law = staat los van concrete personen & situaties
(gedragsregels, afdwingingsregels, wijzigingsregels) (verlenen subjectieve
rechten)
RECHTSSUBJECT VS RECHTSOBJECT
o Rechtssubject = drager van subjectieve rechten & plichten
o Natuurlijke personen = personen van vlees en bloed
o Rechtspersonen = groeperingen, instellingen, … die rechten en plichten
hebben
o Rechtsobject = voorwerp waarover personen hun subjectieve rechten kunnen
uitoefenen
RECHTSGESCHIEDENIS
o romeins recht
• Trias politica = driemachtenleer: gerechtelijke, wettelijke & uitvoerende
macht
• Aquiliaanse aansprakelijkheid = fout met schade aan ander
schadevergoeding
• Adagia = korte spreuken ivm wet (bv in dubio pro deo)
o Code Napoleon = burgerlijk wetboek verdere verfijning aansprakelijkheden
obv lex aquilia
2. SOORTEN SUBJECTIEVE RECHTEN
A. POLITIEKE RECHTEN
o Politieke vrijheden: verlenen een onaantastbare vrijheid
o Participatierechten: verlenen mogelijkheid om deel te nemen aan
overheidsbeleid
o Sociaal-economische rechten: verlenen recht van overheid financiële
tegemoetkomingen
B. BURGERLIJKE RECHTEN
B1. EX-PATRIMONIALE RECHTEN (GEEN FINANCIËLE WAARDE)
o Persoonlijkheids- en familierechten: beschikking over eigen persoon + staat v
pers binnen familie
B2. PATRIMONIALE RECHTEN = VERMOGENSRECHTEN
o Zakelijke rechten: kennen heerschappij toe over een goed
o Corderingsrechten: verlenen bevoegdheid om van iemand anders de
uitvoering van 1/meer verbintenissen te eisen
o Intellectuele rechten: verlenen exclusieve heerschappij over intellect. creatie
(bv auteursrechten)
3. INDELING VAN HET RECHT
,INTERNATIONAAL & SUPRANATIONAAL RECHT
o Volkenrecht (= Internationaal publiek recht, bv. Verenigde Naties)
o grensoverschrijdend recht = vooral Europees recht
NATIONAAL RECHT
PRIVAAT (GELIJKE VERHOUDING TSS BURGERS ONDERLING)
regelen van private belangen van individuen of groepen + doorgaans
aanvullend recht
o burgerlijk recht
• personen- en familierecht
• verbintenissenrecht
• bijzondere overeenkomsten
• aansprakelijkheid
• vermogensrecht/ erfrecht
o vennootschapsrecht
o gerechterlijk (privaat)recht
PUBLIEK (ONGELIJKE VERHOUDING STAAT/OVERHEID & BURGER)
regels van openbare orde
o grondwettelijk recht
o bestuursrecht = uitvoerende macht en administratieve overheden
o strafrecht (strafproces)
o fiscaal recht
GEMENGDE RECHTSTAKKEN
o economisch recht/ marktrecht (oa consumentenrecht)
o financieel recht
o sociaal recht (arbeidsrecht, socialezekerheidsrecht)
o intellectuele rechten
COLLEGE 2: BRONNEN & RECHTERLIJKE ORGANISATIE ( P57-66)
INTERNATIONAAL & SUPRANATIONAAL (BOVEN GRONDWET)
o Verenigde Naties
verdrag
en
o Internationale Arbeidsorganisatie
o Raad van Europa: europees sociaal handvest ( stakingsrecht), rechten v/d
mens ( privacy)
o Europese Unie: verorderingen (gedetailleerd) – Richtlijnen (niet concreet)
, NATIONAAL
1. RECHTSREGELS DIE GELDIG ZIJN VOOR HET GEHELE BELGISCHE
GRONDGEBIED
GRONDWET
o grondrechten & vrijheden burgers + inrichting staat (democratie + scheiding
machten)
o Bijzondere meerderheidswetten: 2/3 meerderheid (tss grondwet en klassieke
wetten)
WET:
o wetgeving in parlementen (federaal = kamer van volksvertegenwoordigers)
o Weinig bilaterale wetten = wetten die zowel langs senaat als kamer van
volksvertegenwoordigers moeten senaat = niet meer belangrijk
o Wetsontwerpen op voorhand besproken in commissies
o Formele wet = wet die uitgaat van de wetgevende macht
o Materiële wet = geheel aan rechtsregels (heel breed, uitvoerende macht, ook
KB, MB, …)
NIVEAUS NIVEAU Wetgevende Uitvoerende
macht macht
Federaal Federaal Wet KB (mb)
Gemeenschap Gemeenschappe Decreet Besluit bevoegde
pen n Ordonnantie gemeenschaps-
Gewesten (B.H.Gew.) of gewestregering
(MB)
Gewesten Gedecentralisee Verordening/ (Besluit)
rde overheden Besluit bevoegde
raad
Provinciaal 5 Waalse 5 Vlaamse
provincies provincies
Gemeentelijk 262 Waalse gem 19 Brusselse gem (300) Vlaamse
gem
STAATSSTRUCTUUR
KB: KONINKLIJK BESLUIT:
o Door koning
o Uitvoerende maatregel(en)
o Kan wet N wijzigen/opheffen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunapoos02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 81113 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen