Samenvatting
Samenvatting Biologische psychologie 2
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Dit is een uitgebreide samenvatting van de lessen biologische psychologie 2.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 97 pagina's
Voorbeeld 4 van de 97 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting biologische psychologie 21. Beïnvloeden van functies
1.1. Laesie-studies
• Bestuderen relatie natuurlijk voorkomende letsels - gedrag
• vb. 1861: Louis Victor Leborgne, bijnaam “Tan”:
• normaal intelligent
• verbaal begrip
• maar: kon enkel “tan” zeggen.
• De Fransman Paul Broca kon op basis van dissectie van Leborgnes brein en
gelijkaardige gevallen een sterke correlatie aantonen tussen:
• “expressieve afasie”, het selectieve onvermogen om zich verbaal uit te
drukken bij gepreserveerd verbaal begrip
• schade in de linker anterieure hersenhelft (“zone van Broca”)
• vb.: https://www.youtube.com/watch?v=JWC-cVQmEmY
• Wernicke afasie: https://www.youtube.com/watch?v=3oef68YabD0
• Wat toont dit aan?
• Staat deze regio in voor het gedrag “praten”?
• Taal “zit” niet in een bepaalde plaats in de hersenen; menselijk linguïstisch
gedrag omvat verscheidene functies, die ondersteund worden door
dissocieerbare cerebrale structuren
1
, Nadelen:
• Geen informatie over functioneren voor laesie
• Schade vaak niet beperkt tot één welbepaalde structuur
• → moeilijk precieze verbanden vaststellen
• Geen experimentele controle functies; worden niet doelgericht beïnvloed;
(correlationeel)
• Sommige regio’s veel vatbaarder voor vb. beroerte of impact-laesie dan andere
• Vroeger: noodzaak autopsie (→ lang wachten, drop-out)
1.2. experimentele ablatie
• = Weefsel doelbewust vernietigen
• Veelvuldig toegepast bij mensen
• Lobotomie: verwijderen van (vooral) witte stof in frontale kwab
• Toegepast als behandeling, o.m. bij kinderen met gedragsproblemen
• +/- 40.000 lobotomieën in VS alleen!
• 1949: Nobelprijs voor António Moniz voor toepassing bij psychoses
• Resectie van bepaalde delen van de hersenen nog steeds toegepast voor
klinische doeleinden (vb. epilepsie)
• Experimentele toepassing vandaag vooral bij dieren
1.2. experimentele ablatie
1. Radiofrequente (RF-) laesie
• Draadvormige electrode wordt in de hersenen gebracht, geïsoleerd behalve
punt
• Hoog- (radio-) frequente wisselstroom door de draad
• Vernietigt alle weefsels in nabijheid van de electrode (cellichamen én axonen)
• Dan gedragsobservatie, achteraf verificatie locatie laesie
• Plaatsing stalen draad dmv. stereotactisch apparaat
• Fixeert schedel
• Coördinaten van doelregio bepaald obv. anatomische referentiepunten
(vb. bregma) en stereotactische atlas (/scan)
• Toestel brengt electrode / buisje / neurostimulator obv. coördinaten
naar gewenste doelregio
2
,1.2. experimentele ablatie
2. Excito-toxische laesie
• Cannula (dun metalen buisje) wordt ingebracht
• Infusie van exciterend aminozuur (vb. kaïnezuur) loopt
door het buisje in de hersenen
• Vernietigt cellichamen door overstimulatie, spaart
nabijgelegen axonen
hippocampus rat
1.2. experimentele ablatie
3. Immuunmethodes:
• Toxische proteïne (vb. saporine) wordt gekoppeld aan
antilichaampjes
• Antilichaampjes binden selectief aan bepaalde eiwitten, die
enkel voorkomen in specifieke neuronen
• selectiviteit, niet enkel obv. locatie
• vb. eliminatie (verwijdering) van cholinerge
neuronen in de basale voorhersenen van ratten laat
toe mechanismen van AD te onderzoeken
1.2. experimentele ablatie
Nadelen:
• Al deze methoden zijn onomkeerbaar
→ impliceert between-subjects methodes
• Al deze methoden produceren bijkomstige schade
→ noodzaak adequate controleprocedures (“sham” laesie)
• Veroorzaken leed
Voordelen:
• Deze methoden laten onderzoeken van causale verbanden toe
1. Beïnvloeden van functies
1.3. tijdelijke beïnvloeding
1. Lokale anesthesie (chemische inhibitie):
• Lokale injectie
• vb. muscimol
• GABAA agonist
• voorkomt doorgeven actiepotentialen in welbepaalde regio
→ tijdelijke verstoring van activiteit in deze regio
3
, 2. Elektrische stimulatie
• inplanting elektrode die cellen exciteert dmv. elektrische stimulatie
• techniek cfr. RF-laesie
• activeert zowel cellichamen als passerende axonen in desbetreffende regio
• ongeacht of deze een inhiberende / exciterende rol in hun netwerk hebben,
betrokken in diverse neurotransmittersystemen
→ weinig specifiek / geïsoleerd, weinig ecologisch valide
• klinische toepassingen (deep brain stimulation) bij ziekte van Parkinson, OCD,
Tourette syndroom, chronische pijn, …
3. Chemische stimulatie
• infusie door al dan niet tijdelijke cannula (cfr. excito-toxische laesie)
• exciterende aminozuren
• kaïnezuur
• glutamaat
• stimuleren specifieker (enkel soma en dendrieten)
• ongeacht of deze een inhiberende / exciterende rol in hun netwerk hebben,
betrokken in diverse neurotransmittersystemen
→ weinig specifiek / geïsoleerd, weinig ecologisch valide
4. Optogenetica (wordt niet gedaan bij mens)
• Maken gebruik van lichtgevoelige proteïnen:
• Channelrhodopsine-2 (ChR2)
• uit groene algen
• wanneer geraakt door blauw licht: influx van positief geladen
(Na, K, Ca²) deeltjes → depolarisatie (excitatie) van de cel
• Natronomonas Pharaonis Halorhodopsin (NpHR)
• bacteriële oorsprong
• wanneer geraakt door geel licht: influx van negatief geladen (Cl)
deeltjes → hyperpolarisatie (inhibitie) van de cel
• Genetisch gewijzigde virussen worden geïnjecteerd
• Infecteren neuronen
• Zorgen voor productie lichtgevoelige proteïnen
• Aan- of afgezet middels licht:
• Oppervlakkige cortex: led-lampjes in gaatje in de schedel
• Dieper gelegen kernen: optische vezels ( soort elektrode)
5. Non-invasieve hersenstimulatie
• Transcraniële magnetische stimulatie (TMS)
• exciteren of verstoren functie van een bepaalde regio
• dmv. sterke magnetische pulsen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Salihahadd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen