Samenvatting
Samenvatting Staatsrecht
- Vak
- Staatsrecht
- Instelling
- UC Leuven-Limburg
Uitgebreide maar nuttige samenvatting die je in combinatie met de codex en goede kans op slagen geeft.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
StaatsrechtDeel 1: De algemene beginselen van het Belgisch
publiekrecht
Privaatrecht = regelt de verhouding tussen burgers onderling, omvat de rechtstakken: Burgerlijk
recht, Handelsrecht
Publiekrecht = regelt de verhouding tussen burgers en de overheid (rechten van de mens) en bevat
regels met betrekking tot de structuur, de werking en de bevoegdheden van de overheid en omvat
de volgende rechtstakken: Grondwettelijk recht, internationaal publiekrecht, Europees recht, fiscaal
recht en strafrecht.
Het ontstaan van België geschetst in een korte samenvatting:
Voordat België in 1830 onafhankelijk werd, vormde het samen met Nederland het Verenigd
Koninkrijk der Nederlanden. Het VKdN werd overheerst door Willem van Oranje die zich met alles
bemoeide en hier hadden de Belgen genoeg van en zo volgde de onafhankelijkheid nadat er een
opstand was gekomen. Het “Voorlopig bewind” was toen vergelijkbaar met de regering van nu en het
“Nationaal Congres” was in die tijd het eerste parlement. De staatsvorm was een koninkrijk en ons
eerste staatshoofd was een regent die voorzitter werd van het Nationaal Congres, daarnaast werd
Leopold Van … koning. De grondwet werd een leidraad voor de spelregels van de nieuwe
staatsstructuur.
Grondwet (publicatie in BS) = Basistekst wordt verder uitgewerkt in andere wetten en
uitvoeringsbesluiten.
Grondwet = fundamentele wettekst het is dan ook een zware procedure om deze te wijzigen en
staat bovenaan in de hiërarchie
Hiërarchie der wetten:
1. Grondwet en internationale normen
2. Wetten, decreten en ordonnanties
3. Uitvoeringsbesluiten
4. Provinciale verordeningen
5. Gemeentelijke verordeningen
Als Europa een regel invoert dan zullen de lidstaten deze regel ook moeten invoeren en naleven.
Wetten = voor heel België bv. de wegcode
Decreten = voor alle gemeenschappen en gewesten behalve het BHG deze zijn van toepassing op
een bepaald gebied. Bij Vlaamse gemeenschap is een voorbeeld hiervan het leerkrediet voor hoger
onderwijs
Ordonnanties = alleen van toepassing in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Wetgevende macht = maakt de wetten, decreten en ordonnanties
Soms zijn wetten te vaag wat gebeurt er dan?
In dit geval moeten ze uitgevoerd worden door middel van uitvoeringsbesluiten, deze worden
gemaakt door de uitvoerende macht.
,BELANGRIJK Provinciale en gemeentelijke verordeningen mogen niet in strijd zijn met mekaar.
Representatieve en parlementaire democratie = mensen stemmen op personen die hen
vertegenwoordigen:
Representatieve democratie
- Bevolking kiest parlementsleden
- Parlement oefent wetgevende macht uit (representeert de bevolking)
- Bevolking behoudt stem volgende verkiezingen, volksraadplegingen (refereda)
Parlementaire democratie
- Alleen het parlement wordt gekozen (niet de Koning, noch de ministers)
- Parlement controleert de regering
Opkomstplicht in België geen stemplicht
In de vier taalgebieden is het territorialiteitsbeginsel van toepassing wat is dit?
De plaats waar men zich bevindt, bepaalt welke taal de overheid moet toepassen (bestuurstaal), er is
wel een beperking op dit beginsel in de faciliteitengemeenten.
Supranationale normen = de verordening, een richtlijn en een beschikking:
Verordening = vergelijken met een wet, als een Belgische rechter deze moet toepassen moet
hij dit strikt toepassen (rechtsreeks toepasselijk) = hetzelfde in alle lidstaten
Richtlijn = verschil met verordening is dat een richtlijn eerst omgezet moet worden in de
wetgeving inhoud van deze richtlijn gaat moeten worden geïmplementeerd in de
Belgische wetgeving
Beschikking = individuele beslissing voor bepaald bedrijf waar bv. een boete kan worden
opgelegd
Afdwingbaarheid in de hiërarchie der rechtsnormen:
Lagere overheid moet de normen van hogere overheid respecteren
Een gewone rechter mag een wet/decreet niet toetsen aan de Gw. (wel ordonnanties)
Grondwettelijk Hof mag wetten en decreten toetsen aan de Gw.
Internationale normen kunnen maar afgedwongen worden als ze directe werking hebben
Deel 2: De Federale overheid
De wetgevende macht bestaat uit drie takken:
Kamer van Volksvertegenwoordigers
Federaal parlement
Senaat
Koning
Kenmerken van de verkiezingen:
Vastgelegd in de grondwet
Algemeen enkelvoudig stemrecht
Verplicht en geheim
Verkiesbaar als parlementslid vanaf 18 jaar
Stelsel van evenredige vertegenwoordiging = zetels in het parlement in verhouding met
stemmen partij
Kieskringen
Evenveel mannen als vrouwen op de kieslijsten (op één na)
, De samenstelling van de Kamer van Volksvertegenwoordigers:
150 leden
Rechtstreeks verkozen leden
Verkiezingen per kieskring
- 11 kieskringen
- Provinciale kieskringen + kieskring Brussel-Hoofdstad
Kiesdrempel 5% = je moet 5% van de stemmen behaald hebben om te mogen zetelen
BHV-Akkoord = opsplitsing van de kieskring BHV in kieskring Brussel-Hoofdstad en kieskring Vlaams-
Brabant gevolg hiervan zijn 6 faciliteitengemeenten in de Vlaamse rand rond Brussel waar
inwoners kunnen stemmen op een lijst uit de kieskring Vlaams-Brabant of op een lijst uit de kieskring
Brussel-Hoofdstad
De samenstelling van de Senaat:
Onrechtstreeks verkozen senatoren
50 deelstaatsenatoren, aangewezen door en uit de deelparlementen:
- Vlaams parlement/NL taalgroep van het Brussels parlement = 29
- Parlement FR gemeenschap = 10
- Parlement Waals gewest = 2
- Parlement Duitstalige gemeenschap = 1
10 gecoöpteerde senatoren, aangewezen door de hierboven vermelde senatoren:
- 6 Nederlandstaligen
- 4 Franstaligen
Overzicht van de bevoegdheden van de wetgevende macht:
A. Wetten maken
Drie mogelijkheden voor de bevoegdheidsregeling tussen Kamer en Senaat:
- KvV en Senaat gelijk bevoegd = verplicht bicamerale procedure (Art. 77 Gw.)
- KvV alleen bevoegd = monocamerale procedure (Art. 74 Gw.)
- KvV met Senaat als bezinningskamer = optioneel bicamerale procedure (Art. 36 Gw.)
Conflicten tussen Kamer en Senaat worden opgelost door de zogenaamde
parlementaire overlegcommissie
A.2 Drie bevoegdheden van de Koning als tak van de wetgevende macht:
Initiatiefrecht = ministers kunnen initiatief nemen om voorontwerpen bij de Koning in te
dienen, nadat dit voorontwerp ondertekend is door de koning kunnen we spreken van een
wetsontwerp. Wetvoorstellen kunnen worden ingediend door de Kamerleden
Amenderingsrecht = voorstellen tot het wijzigen van wetten die in het parlement in de maak
zijn.
Bekrachtiging van wetten = wanneer de wet in het parlement is goedgekeurd moet deze nog
bekrachtigd worden door de Koning, met de ondertekening hiervan stemt de Koning mee in
met de door het parlement aangenomen tekst
B. Het goedkeuren van internationale verdragen:
1. Onderhandelen over de inhoud van het verdrag door vertegenwoordigers van de
regering
2. Ondertekening van het verdrag namens de Koning
3. Voorlegging van het verdrag aan het parlement
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LVH10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen