Dit is een zeer uitgebreide, maar allesomvattende samenvatting van het vak arbeids- en organisatiepsychologie. Het is gebaseerd op de cursustekst geschreven door professor Hofmans in combinatie met de lessen op campus van dit vak. Ik heb deze samenvatting zelf gemaakt en was er van de eerste keer m...
• Werknemer staat centraal in de A&O-psychologie.
® Invloeden van het gedrag van werknemers op de organisatie
• Organisatie = al dan niet geformaliseerde structuren waarbinnen mensen zich begeven, al of
niet bewust doelgericht.
• Betaalde arbeid
• Werknemer <-> organisatie
(Wisselwerking)
2. situering van de A&O-psychologie:
• Mens-mens = sociale psychologie
• Ergonomie = persoon is het vaste gegeven en we passen de job aan aan de persoon.
• Arbeidspsychologie = de job is het gegeven en we gaan de persoon aanpassen aan de job.
• Organisatiepsychologie = het bestuderen van menselijk gedrag binnen een
organisatiecontext.
,3. Historische en maatschappelijke evoluties:
• Filosofie:
o Deze ideeën staan aan de wieg van de psychologie in het algemeen (dus ook van de
A&O-psychologie).
o Uitspraken over de mens en zijn handelen
o Bv. Plato
à Beschrijft de ideale staat als plaats waar individuen taken/een rol toegewezen
krijgen waarvoor ze het best geschikt zijn.
à 3 rollen bij ideale staat:
1. Belangrijkste rol: politici, filosofen…
2. De wachters van de staat: politie
3. Het voetvolk: mensen die het werk moesten doen
à Geen 2 personen hebben dezelfde vaardigheden:
Þ Personen worden geboren met andere kwaliteiten
Þ Tests opstellen bv. Wie is meest geschikt om wachter te zijn?
Þ Stelt militaire geschiktheidstests op om soldaten van ideale staat te
selecteren.
o Bv. Navarro
à Grote individuele verschillen tussen mensen
à Verschillende beroepen vereisen verschillende vaardigheidspatronen
à Taak van de staat om een goede diagnostiek te gaan uitrollen zodat ze jongeren al
kunnen selecteren en opleiden tot waartoe ze het best geschikt zijn.
Þ Kijken naar welke vaardigheden mensen hebben en ze dan verplichten om
bepaalde dingen te gaan studeren
Þ Voordeel voor staat en voor individu (geen tijd en moeite verspillen)
• Natuurwetenschappelijke methode:
o Toen heeft psychologie zich pas als wetenschap ontwikkeld
o Observatie à hypothese à toetsing à verwerping/aanvaarding hypothese
o Om de invloed van een bepaalde (onafhankelijke) variabele X op een (afhankelijke)
variabele Y te bepalen
Þ X isoleren en variëren
Þ Brengen deze variaties in X ook variaties in Y teweeg?
Þ Zo ja, 100% zeker dat X een oorzakelijke invloed heeft op Y
o Bv. Miligram experiment
à Waarom deden de Duitsers zo’n erge dingen tijdens WO II?
à Hypothese: mensen zijn heel gevoelig aan autoriteit (bv. Hitler)
à Experiment: iemand steeds hardere schokken laten geven aan een andere
persoon (niet echt)
Þ Gaat men blijven schokken geven? (groot deel wel)
• Maatschappelijke ontwikkeling/sociale invloeden:
o Er was nood aan een psychologie over de werkende mens
à Door het ontstaan van de moderne staat, verstedelijking, industrialisatie,
technologisering en nieuwe sociale problemen hierdoor.
o Blijven voortduren: zie nu bv. robots
, • Humanisme:
o Heeft gezorgd voor een hernieuwde aandacht voor de mens en de mens tijdens zijn
leven
o In de 1e plaat zich verdiepen in bijzondere groepen personen (bv. kinderen en
geesteszieken)
• Eerste academische ontwikkelingen:
o 1876: 1e psychologisch laboratorium door Wilhelm Wundt
à De waarneming, de studie van reactietijden, geheugen…
à 2 methodologische elementen staan centraal:
1. Experimenteel onderzoek
2. Introspectie: proefpersonen moeten vertellen wat ze gevoeld, gedacht
hebben bij de uitvoering van de proeven.
à Slechte validiteit (wordt nu niet meer gebruikt)
• Arbeidspsychologie – consumentenpsychologie:
o 1901: Walter Dill Scott
à Hield toespraak over psychologie en reclame voor een commercieel gezelschap
in Chicago.
à Studeerde bij Wundt
à Gaf zijn eigen reflectie over hoe hij dacht over reclame en over hoe hij dacht dat
hij daardoor beïnvloed werd.
à Voor het eerst werd een commerciële activiteit gelinkt aan psychologische
inzichten.
à Gaf aanzet aan wat later uitgroeide tot de consumentenpsychologie
o 1912: Hugo Münsterberg
à Schreef boek: Psychology and industrial efficiency
à Ook leerling van Wundt
à Ging de empirisch-natuurwetenschappelijke benadering toepassen op het
gedrag van mensen in organisaties, vooral gericht op de selectie van werknemers
(toepassingen op bv. selectie van trambestuurders)
à Aanzet tot de selectiepsychologie
à Naast selectie ook het ontwerpen van arbeidstaken en verkoopspsychologie
à Velen zien hem als de ‘echte’ vader van de A&O-psychologie.
Þ Beginperiode: weinig aandacht voor combinaties van gedragingen of handelingen
à Menselijk gedrag wordt opgesplitst in kleine eenheden van handelingen en/of
bewegingen
à Deze dan apart testen of trainen
4. Methodologische invloeden op de A&O-psychologie:
• Differentiële psychologie:
o Het in kaart brengen van verschillen tussen mensen, het meten van eigenschappen
en hun verschillen…
o Niet alle personen hebben eenzelfde geschiktheid, dus men ging proberen de meest
geschikte persoon voor een bepaalde activiteit te zoeken
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ranikemps. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
