1 Ziekte en veroudering
Ziekte = gelijk welke abnormale of pathologische activiteit in het organisme
Restitutio ad integrum = volledig herstellen
Restitutio met sekwellen = herstellen met bijwerkingen
Noxen & Terrein
We gaan kijken naar de interactie tussen noxen en terrein.
Terrein wordt bepaald door genetica, geslacht, roken, voeding, omgevingsfactoren,..
Noxen / schadelijke invloeden die inwerken op een bepaald terrein kunnen van chemische,
fysiche,.. aard zijn.
Therapie kan inwerken op noxen of terrein.
Definities verouderen
= tijdsafhankelijke, algemene vermindering van de fysiologische functies, verbonden met een
progressief toenemend risico voor ziekte en overlijden
,= falen van ons lichaam om homeostase stabiel te houden onder omstandigheden die de
fysiologische stress niet overschrijden
= accumulatie van persisterende veranderingen tussen conceptie en dood
!Fundamentele observaties bij veroudering
- Veroudering = progressief, intrinsiek, nadelig, en universeel proces
- Veroudering gaat gepaard met chronische laaggradige inflammatie (steriele
inflammatie), fibrose
- Veroudering gaat gepaard met macromoleculaire dysfunctie en ook dysfunctie van cel
organellen (bvb. beschadiging DNA, telomeren dysfunctie, aberrante aggregatie van
proteïnen, mitochondriale dysfunctie)
- Veranderingen in stamcellen en progenitoren die aanleiding geven tot een gedaalde
capaciteit om weefsel te herstellen of te vervangen
- Cellulaire senescentie:
- Senescentie = degeneratieve veranderingen die met veroudering gepaard gaan
= geen ziekte
- Senescentie op cellulair niveau =
Stop van de cel cyclus in diploïde cellen (geen proliferatie meer)
Verhoogde aanmaak van eiwitten
Weerstand tegen geprogrammeerde celdood (apoptose)
Gewijzigde metabole activiteit en morfologie
Hoe verouderen bestuderen?
- Mensen met een hele hoge lifespan bestuderen. Max. lifespan = max. aantal jaren voor
een specifieke populatie (vrouw 122,5 jr, man = 116 jr)
, - Diermodellen bvb wormen, fruitvlieg, muis, aap
- Genetische analyses
- Populatie studies
- Moleculaire pathways, stamcellen bestuderen
Leeftijdsgebonden veranderingen
Glucose homeostase = stabiele concentratie glucose in bloed
Osteopenie = mineralisatie van bot is lager
- Hartdebiet / hoeveel liter bloed hart pompt per minuut / cardiac output daalt met
toenemende leeftijd.
, - Maximale capaciteit om zuurstof op te nemen daalt met de toenemende leeftijd. Deze
functie daalt het meest van de 4 owv oxidatieve stress en contact met omgeving.
- Basale energieverbruik daalt met toenemende leeftijd. Gewicht gaat toenemenen
wanneer dit niet gecompenseerd wordt door minder te eten of meer te sporten.
- Zenuw conductie snelheid daalt met toenemende leeftijd.
Vanuit de hypofyse minder STH - lever produceert minder IGF1 – dikte van de huid neemt af,..
Vanuit de hypofyse minder ACTH – minder DHEAS - obesitas,..
Vanuit de hypofyse minder LH/FSH – alzheimer,..
Met toenemende leeftijd komen bepaalde ziekten veel frequenter voor.
Levensverwachting neemt toe