H1
Standenmaatschappij Groepen in de maatschappij met elk hun eigen rechten en privileges
Materieel privilege (clerus) Het feit dat de clerus geen belastingen moest betalen op producten dat zij
produceerden terwijl de andere (armeren vooral) dat wel moesten.
Hofadel Woonden in en rond het kasteel van de koning en werkten in dienst van het
koningshuis
Lijfeigenen Mensen die in het bezit waren van landadel. In ruil voor bescherming (van
rovers etc), onderdak en eten moesten zij werken op het land van de adel
Katholieke lot-denken God schiep de mens in zijn of haar positie. In welke stand je geboren wordt is
dus je lot én onveranderlijk. Enkel in de hemel kan je je plaats veranderen, door
een goed of slecht leven te leiden.
Reactionaire ultramontanen Reactionair = een reactie ontwikkelingen op iets dat als schadelijk gezien wordt
Ultramontanen = een leer binnen het katholicisme die de autoriteit van de paus
in zaken van geloof en discipline benadrukt.
Dus eigenlijk wrokke katholieken die denken dat alles fout is en ze willen het
herstellen..?
Ketter Mens met kritiek op godsdienst
Heidenen Andersgelovigen
Canoniek recht Het kerkelijke recht dat door de Katholieke Kerk, de Anglicaanse Kerk en
de orthodoxe kerken is vastgesteld en wordt toegepast door de kerkelijke
rechtbanken. Het is gebaseerd op de Bijbel, de apostolische traditie, de
geschriften van de kerkvaders en de bevindingen van kerkleraren (de
zogeheten doctores ecclesiae)
Het heeft regels op seks, huwelijk, lijden, adoptie en manieren van denken.
Iedereen moest deze volgen vroeger.
Staten generaal Een oude vorm van “het parlement”. De voorloper ervan zeg maar.
Dynastie Een opeenvolging van heersers die tot eenzelfde familie behoren
Complottheorie (Erics Wanneer men een bepaalde groep er valselijk van beschuldigd in het geheim
definitie) plannen te smeden om anderen opzettelijk te beschadigen, benadelen,
vernietigen of overmeesteren.
Valselijk: fake news, pseudowetenschappelijke bewering. M’n wil valse beschuldigingen als
de waarheid laten overkomen
In het geheim: op die manier kan m’n niet aantonen of het echt is gebeurd of niet en
veroorzaakt m’n verwarring.
Opzettelijk: express een doel doen nastreven.
Revolutionisme Het overtuigd zijn van de noodzaak van een revolutie
Reformisme Streven om een systeem, wetenschap of samenleving door systematische
ingrepen te wijzigen en te hervormen. Minder extreem dan revolutionisme.
Revolutie van de stijgende Als in tijden van voorspoed de verwachtingen toenemen, is niets zo groot als de
verwachtingen angst om bij die verwachtingen achter te blijven. En als dat gebeurt, kan dat
alleen maar de schuld van de ander of van de politiek zijn.
Sefardische joden Wereldse joden, zij die sterk gelovig zijn maar ook het modernisme van de
wereld omarmen
Zionisme Stroming bij de joden die meer optreedt na de pamfletten uit Rusland: ze willen
een eigen staat (aka het beloofde land) omdat er antisemitisme is ontstaan.
Pogrom Gewelddadige actie tegen Joden in Rusland, Polen, … waarbij sommigen zelfs
vermoord worden.
Steinerschool Een methodeschool waar les wordt gegeven op basis van de steinerpedagogie.
Westfalen Streek in één van de deelstaten van Duitsland. Heeft een cute paardje als
wapenschild.
Aflaten De kwijtschelding voor God van tijdelijke straffen (penitentie) voor zonden die,
wat de schuld betreft, reeds vergeven werden
Celibaat De term voor de bewuste keuze ongehuwd te blijven
Beeldenstorm Een vernieling op grote schaal van heiligenbeelden en andere objecten van
katholieke religieuze plaatsen door protestanten in de Lage Landen, die
, plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566.
Geuzen Nederlandse edelen, tegenstanders van de Spaanse koning Filips II
Trias politica Scheiding der machten: staatsinrichting waarin de staat opgedeeld is in drie
organen die elkaars functioneren bewaken.
Unitaire staten Eenheidsstaat of een unitaire staat is een staat waarvan de macht uitsluitend bij
een centrale overheid ligt
Unificering Overal dezelfde regels laten gelden, een unie vormen.
H2
Adam Smith (18e E) Schotse moraalfilosoof en pionier op het gebied vd politieke economie.
Eén vd belangrijkste figuren vd Schotse verlichting.
John Locke (17e – 18e E) Engels filosoof, econoom en arts id periode vd vroege Verlichting.
Individuele maatschappij Een maatschappij waar mensen meer als individu in plaats van als groep in de
samenleving komen te staan.
Vooruitgangsoptimisten Het vooruitgangsgeloof; de opvatting, gedachte of wens dat aan de menselijke
samenleving of de werkelijkheid een proces zich ontwikkelt naar hogere stadia
van volmaaktheid. Je moet gewoon geduld hebben.
Voluntaristen Filosofen die de initiatie van geweld en dwang bestrijden. Ze steunen ook het
recht op eigendom, schending daarvan wordt gezien als een vorm van
dwang/geweld. Dit ligt aan de basis van het liberalisme.
Gewetensvrijheid D vrijheid naar het eigen morele kader te kunnen handelen, zonder dat er
gewetensnood optreedt.
Methodische twijfel Een manier van zoeken naar zekerheid door systematisch aan alles te twijfelen.
Stelling van aquino Hij bewees het bestaan van God door 3 stellingen:
1. Alleen al in de natuur zien we het werk van God
2. Je kan het bestaan van God niet NIET bewijzen
3. We hebben nog de geopenbaarde religie (het zogezegde bestaan van de
Heilige Maagd Maria, de Verrijzenis etc)
Polarisatie Het veroorzaken van een conflict of het versterken van tegenstellingen tussen
partijen of bevolkingsgroepen
Jacobijnen Fr Rev; 1789 – 1795: een centralistische, hervormingsgezinde beweging, die zich
inzette voor meer sociale rechtvaardigheid, volkssoevereiniteit en de
ondeelbaarheid van de Franse Republiek.
Girondijnen Fr Rev; 1789 – 1792 + 1795 - 1799: een gematigd linkse politieke groepering of
factie tijdens de eerste fase van de Franse Revolutie
Cordeliers Fr Rev; 1792 – 1795: radicaal gezelschap tijdens Franse Revolutie. De club was
verantwoordelijk voor het verspreiden van de ideeën over vrijheid, gelijkheid en
broederschap
Controle voedselprijzen door Wanneer de vrije markt wordt verhinderd doordat de overheid de
overheid voedselprijzen vastlegt. Vraag en aanbod is dus niet van toepassing bij de
handelaren.
Schrikbewind (terreurbewind) De overheid gaat dmv geweld de bevolking onderdrukken. Dit doen ze door alle
tegenstrijders van het regime op te sluiten of te executeren. Maar dit kan ook
willekeurig gebeuren om extra angst aan te jagen bij de mensen. Ook
schijnprocessen zijn van toepassing bij de executies.
Contrarevolutionairen Mensen die tegen de revolutie zijn. (Bij de Franse Revolutie: koningsgezinden,
clerici, adelijken…)
Totalitaire staat Een staat waarbij iedereen zich moet aanpassen aan de ideologie; passen in het
perfecte plaatje.
Asociale politiek Sociale politiek: Om de harmonie, de kracht en de gezondheid van een hele
maatschappij te bevorderen, krijgen de zwakke delen ondersteuning. Het wil
spanningen in de maatschappij verhinderen.
Asociale politiek is geen rekening houden met de zwakken in de maatschappij &
hen ook geen kans geven op verbetering.
Staatsgreep Een illegale afzetting van een regering, meestal door een kleine groep van een
