College aantekeningen

Samenvatting Nieuws en Journalistiek: 3rde Bachelor Communicatiewetenschappen

0 keer verkocht

Instelling
Universiteit Antwerpen (UA)

Dit document bevat de volledige samenvatting van de lessen van het vak Nieuws en Journalistiek, gegeven op de Faculteit Sociale Wetenschappen op de Universiteit van Antwerpen. Het gaat om een samenvatting gemaakt in het academiejaar . De lessen werden gegeven door Steve Paulussen. Het vak was 6 stu...

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 53 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 3 november 2021
Aantal pagina's 53
Geschreven in 2020/2021
Type College aantekeningen
Docent(en) Steve paulussen
Bevat Alle colleges

€4,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

NIEUWS EN JOURNALISTIEK
LES 1: INLEIDING

 Doelstellingen
o De voornaamste theorieën over de constructie en effecten van nieuws en journalistiek
 Nieuwswaardetheorie, gatekeepingtheorie, bronnentheorie, objectiviteitstheorie,
framingtheorie, agendasettingtheorie
o Verschillende benaderingen en stromingen binnen de jounalistiek
o Economische, politieke, sociale en technologische invloeden op journalistiek
o Actuele debatten over nieuws en journalistiek
 Examen
o Mondeling examen: even tijd om voor te bereiden, dan 15 min om uit te leggen
o Syllabus staat op Blackboard
 Lessen
o Slides komen op voorhand online
o Mogelijkheid om live ook les te komen volgen, maar blijft altijd online
o Teksten online die ook te kennen zijn  Wekelijks te lezen (16 teksten die vanbinnen en
vanbuiten gekend moeten zijn!!!!)
 Teksten en video’s tijdens de les moeten enkel gekend zijn voor wat er in de les over gezegd
wordt
o Video’s online zijn ook te kennen
o Er zijn debatten, maar dat is geen verplichte leerstof

LES 2: NIEUWSGEBRUIK, MEDIAVERTROUWEN, NIEUWSGELETTERDHEID

NIEUWSGEBRUIK

 Trends in nieuwsconsumptie
o Imec digimeter
 Jaarlijkse survey bij panel van 2754 Vlamingen (15+)
 Uitgevoerd door onderzoeksgroep Imec-MICT-UGent
 www.digimeter.be
 Resultaten  Je moet ongeveer de procenten vanbuiten kennen
 88% consumeert dagelijks nieuws
 Nieuwsgebruik is cross-mediaal: veel verschillende platformen
 Papier  digitaal (smartphone is het belangrijkste medium)
 Tv (en radio) houdt stand
 Nieuwsgebruik is mobiel (smartphone)  We zijn geïnteresseerd in onze netwerken,
maar daar wordt hier en daar nieuws op gegooid
 Digitaal nieuwsgebruik vooral via nieuwssites en -apps
 Opmars ‘social’ en ‘search’
 41% raadpleegt dagelijks nieuws via sociale media
 28% via zoekmachine (opzoeken of dubbel checken)
 12% via messaging apps
 24% betaalt (nog) voor nieuws
 Hoe ouder, hoe hoger de betaalbereidheid
o Digital news report
 Jaarlijkse survey in 40 landen wereldwijd

,  Gecoördineerd door Reuters Institute for the Study of Journalism, University of Oxford
 www.digitalnewsreport.org
 Reuters Institute Digital News Report 2019  Filmpje nog eens bekijken voor examen
 Corona
 Wantrouwen in de media
 Helft van de mensen is bezorgd om wat echt en wat fake is van online nieuws
 Social media use is toegenomen om informatie te vergaren
 Nieuws heeft heel belangrijke rol gespeeld tijdens de Coronapandemie
 Klassieke media vertrouwt men wel meer dan nieuws op sociale media
 Al de volgende paradoxen zijn wel logisch te verklaren
 Beperkte bereidheid om te betalen voor nieuws ↔ hoge verwachtingen t.a.v.
betrouwbare en kwaliteitsvolle journalistiek (paradox 1)
 Ook digitaal nieuwsgebruik concentreert zich rond klassieke nieuwsmerken (mensen
hebben een beperkte tijd, dus kiezen 1 groot ding uit = informatieovervloed,
aandachtseconomie) ↔ groeiende kritiek op mainstream-media (paradox 2)
 Laag vertrouwen in nieuws via sociale media ↔ toenemend nieuwsgebruik via gesloten
groepen en messaging apps (paradox 3)
 Hoog nieuwsgebruik (‘always-on’) ↔ ‘news fatigue’ en (poging tot) nieuwsvermijding in
een tijd van nieuws-overvloed (paradox 4)
 3 fenomenen gelinkt aan digitaal nieuwsgebruik
o Informatie-overload en ‘News fatigue’
 is de grootste onopgemerkte verslaving van onze tijd. is onze belangrijkste verbinding met de
wereld om ons heen. beïnvloedt onze opvattingen en onze blik op de wereld. Is niet zomaar
een blik op de wereld. gaat, op een enkele uitzondering na, altijd over uitzonderingen. is op
verschillende manieren extreem repetitief
 “Het dagelijkse nieuws leidt ons af van waar het nu echt om draait, het maakt ons depressief
en het laat onze wilskracht verdwijnen.”
 Bevestigingsbias
 Beschikbaarheidsbias
 Negativity bias: we zijn geneigd om voornamelijk te rapporteren over dingen die slecht
aflopen (vanuit psychologie verklaart: rapporteren over dingen die ongewoon zijn, want di
waarschuwt voor mogelijk gevaar) (verklarig vanuit pers: 4de macht, controleren de
uitvoerende macht, politieke en wetgevende macht)
o Wantrouwen in media en mediakritiek  Artikel Ike Picone & Ruben Vandenplas
 VUB SMIT Policy Brief #27: ‘In news we trust.’
 Gebaseerd op data van het Digital News Report
 Analyse van de Belgische cijfers
 Vertrouwen in nieuwsmedia in België nog relatief hoog
 Significante regionale verschillen: Vlaanderen > Wallonië
 Significante leeftijdsverschillen: 35+ > 35- (wantrouwen ligt vooral bij jongere generatie,
maar kan ook komen omdat die kritischer zijn of meer nieuwsgeletterdheid bezitten)
 Is verschil in vertrouwen in media in algemeen en nieuws dat je gebruikt
 Heeft te maken dat wij een sterke openbare omroep hebben
 We hebben allemaal veel Vlaamse mediabedrijven op een kleine oppervlakte, dus we zijn
wat verwend op vlak van nieuwstitels
 Vertrouwen in klassieke nieuwsmedia veel hoger dan vertrouwen in sociale media
 62% zegt dat ze hun online nieuwsconsumptie deels aanpassen (extra info opzoeken,
vooral betrouwbare nieuwsoutlets volgen, etc.)  belang van media- en
nieuwsgeletterdheid (op bewuste manier om met nieuws om te gaan)
 Tevredenheid over de manier waarop media hun informatieve rol vervullen

,  Mensen met ideologisch links profiel iets positiever dan mensen met rechts profiel,
maar verschillen minder groot dan in andere landen
 Ook opleidingsniveau heeft een invloed op de perceptie  Hoger diploma zijn
meestal positiever over de informatieve rol van de media dan lager opgeleiden
o Verwarring en nood aan nieuwsgeletterdheid
 Mediageletterdheid/mediawijsheid
 Zie Kenniscentrum Mediawijsheid: www.mediawijs.be
 Hoe je omgaat met nieuws
 Mediawijsheid = ”als individu de nodige kennis, vaardigheden en attitudes
(competenties) hebben om je actief, creatief, kritisch en bewust te bewegen in een
gemediatiseerde samenleving met het oog op je maatschappelijke participatie.”
 Mediawijs-competentiemodel: nuttig, omdat het mooi overlapt met de definitie uit het
artikel over news literacy behavior
 Nieuwsgeletterdheid
 Als je dit hebt, zou dat kunnen leiden tot nieuwsgeletterd gedrag vertonen (zijn wel 2
verschillende dingen! Niet omdat je nieuwsgeletterd bent, dat je u effectief zo gaat
gedragen!)  Maar inentie zal hoger liggen (theorie van gepland gedrag)
 Uitgangspunt = Nieuwsgeletterdheid als middel (in strijd tegen fake news), niet als doel
op zich. Kennis, vaardigheden en attitudes  nieuwsgeletterdheid  gedrag: kritische en
bewuste omgaan met nieuws en informatie.
 Cfr. Theorie van Gepland Gedrag
 NEWS = elke vorm van accurate informatie die beslissingen rond persoonlijke en
maatschappelijk kwesties faciliteert, waardoor mensen de mogelijkheid hebben tot
participatie aan de samenleving  Nieuws is breed gedefinieerd
 NEWS LITERACY = de kennis van de persoonlijke en sociale processen waardoor nieuws
wordt geproduceerd, verspreid en geconsumeerd, en de vaardigheden die gebruikers
toelaten om een zekere controle te houden over die processen
 NEWS LITEARCY BEHAVIORS = nieuws consumeren (exposure); evalueren/herkennen (bv.
identificatie van misinformatie); verifiëren (en bekritiseren) = de toepassing van NL
 5 C’s van News Literacy
 Context: kennis en skills m.b.t. sociale, juridische en economische context waarin
nieuws gemaakt is
 Creatie: kennis en skills m.b.t. journalistieke productieproces en hoe nieuws
gemaakt wordt
 Content: kennis en skills m.b.t. het herkennen van wat nieuws(waardig) is en van
framing
 Circulatie: kennis en skills m.b.t. de verspreiding en effecten van nieuws
 Consumptie: kennis en skills m.b.t. motivaties voor nieuwsgebruik, -verwerking en
selectieve blootstelling
 Theorie van Gepland Gedrag (TPB) als schakel tussen NL en NLB  Belang van:
 Attitudes tegenover NLB (gepercipieerd voordeel, plezier, belang)
 Sociale normen: hoeveel belang je omgeving volgens jou hecht aan NLB (bv.
burgerschap)  Sneller of voorzichtiger zijn om dingen te delen en in u
nieuwsgedrag
 Gepercipieerde controle over het eigen gedrag (zelf-efficiëntie, tijd & middelen)

, Nieuwgeletterdheid is een voorwaarde, maar niet de verklaring voor News Literacy Behaviors

Vanuit dit model vragen ze om empirisch onderzoek uit te voeren (in welke mate heeft het invloed?
Wat heeft de sterkste invloed)

LES 3: NIEUWS EN ‘FAKE NEWS’

VIDEO: FAKE NEWS – WELK NIEUWS MOGEN WE NOG GELOVEN?

 Actualiteit
o Onderzoek naar onpartijdigheid van het VRT-aanbod
 Longitudinaal onderzoek
 De keuzes die VRT maakt, lopen redelijk gelijk met de keuzes van VTM.
o Nieuws?
 Verslag van het vorige artikel: eerder verdraait naar rechtse visie
 Kop klopt niet: er is geen sprake van discriminatie (moet doorgetrokken worden naar alle
mediagebruikers) en de quote komt niet aan bod in het rapport en “te weinig” is een
waardeoordeel, dus daarom komt het niet van het onafhankelijke rapport
 Is dit dan fake news? Nee, is een vorm van misinformatie en malinformatie en framing,
slordige journalistiek vooral
 Waarom hoog wantrouwen?
o Clickbait
o Anders formuleren wat je gezegd hebt
o Koppen die niet overeen komen met de inhoud
o Je hebt er geen controle over
 Bron van foute informatie
o Social media
o Politiekers
 Nadelen fact checkers
o Vergt veel tijd  Journalisten moeten zelf toch fact checkers zijn?
o Je komt altijd te laat  Nieuws is al verspreid
o We kennen de effecten van factchecking nog niet
 Clickbait
o

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loristas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67479 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen