Dit document een samenvatting/ zelfgevormde 'cursus' van het vak 'Origins of Scientific Thinking'. Het is gebaseerd op (de leerstof van) de lespowerpoints aangevuld met notities die ik gedurende de colleges heb genomen. Op basis van deze samenvatting, samen met mijn begrippenlijst, behaalde ik zelf...
=> Ook filosofische en culturele redenen
waarom we dit vak krijgen
*Kant stelde zich de vraag ‘Wat kan ik weten?’
na de zogenoemde wetenschappelijke revolutie
*Men ontdekt tijden die periode ontzettend
veel bv. dat het maanoppervlak hoogst
onregelmatig was etc. Er werden heel veel
nieuwe dingen ontdekt & Kant stelde zich de
vraag: hoe kan dit nu? Hoe kan het dat de
wetenschappen tot deze kennis konden komen.
*Het werk van de jonge Kant werd erg
beïnvloed door Isac Newton
*De wetenschappen hebben een impact gehad op de filosofie maar ook op de westerse cultuur in
zijn geheel.
Natuurfilosofie (= naam van de
wetenschap tijdens 17e eeuw)
*Middelste figuur: Spinoza
- voornamelijk gekend was door zijn werk
de Ethica
- was een tijd een lenzenslijper
*Linkse figuur: Locke
- Britse empiristische traditie
- geïnteresseerd in geneeskunde &
alchemie (correspondentie met Isaac
Newton over alchemie)
*Rechtse figuur: Descartes
- de meditaties & ‘Cogito ergo sum’
- bijdrage geleverd aan studie optica: breking van het licht.
Ook eigen kosmologie: verklaring voor beweging planeten.
,M. Claerhout 2020-2021
MRI, DNA-analyse, gps, bionische arm, gebruik email, robots ->
rechts: medewerker VUB artificial intellegence lab met robot aan
de arm, discussie vaccins en anti-vacczers, ook in klimaatdebat
d.m.v. klimaatmodellen
*Wetenschap is een zeer dominante vorm van menselijke kennis geworden die ons dagelijks
leven en onze toekomst beïnvloedt.
*Wetenschap wordt vaak gezien als een vorm van superieure kennis die andere vormen van
menselijke kennis moeten nabootsen.
=> Ook maatschappelijke redenen waarom dit vak wordt gegeven.
~Om te wijzen op de alomtegenwoordigheid: zie hierboven
*Om enige profunditeit te bieden, zal deze cursus zich richten op de zogenaamde
'Wetenschappelijke Revolutie', die plaatsvindt tussen 1543 en 1687, d.w.z. de periode
waarin de wetenschap zoals we die nu kennen zich heeft kunnen vestigen.
~ *Professor heeft gekozen om te focussen op 1 van de meest interessantste periodes van
wetenschappen in de westerse wereld: de 17e E
→ Periode van ‘de wetenschappelijke revolutie’
*Datum = symbolisch. Eerste datum hangt samen met de publicaties van twee heel belangrijke
werken.
- Astronomische werk van Copernicus: De revolutionibus ordium coelestium
- Geneeskundig anatomische werk van Vesalius: De humani corporis fabrica libri septem
Einddatum: symbolisch wordt het gezien als het culminatiepunt vd WR
- Jaar waarin Newton zijn werk publiceerde dat de theorie van de universele gravitatie bevatte
*Tijdens 17E zijn de wetenschappen die we nu kennen gradueel ontstaan
Inleiding A.E. 1: Het oude verhaal over 'De wetenschappelijke revolutie'
Alexandre Koyré (Alexandr Koyranskiy; 1892-1964)
→ de man die dit oude narratief heeft geïntroduceerd
*Studeerde bij E. Husserl ( founding father vd fenomelogie) en D. Hilbert in Göttingen en bij
o.a. H. Bergson en L. Brunschvicg in Parijs
*WO II -> verhuist naar de Staten; From the Closed World to the Infinite Universe (1957; De
John Hopkins University Press)
→ aantal jaren verbleven als student in Göttingen en wou daarna ook doctoreren. Husserl
heeft zijn onderwerp niet goedgekeurd waarop hij naar een andere unief ging.
→ Tijdens WOII: geëmigreerd naar VS: daar voor het eerst boek in het Engels gepubliceerd.
Toen begon zijn werk een zeer grote invloed te genieten.
→ ‘From the Closed World to the Infinite Universe’: wijst op overgang van closed world
naar infinite universe: dit gebeurde volgens hem tijdens de wetenschappelijke revolutie
,M. Claerhout 2020-2021
Koyré’s ideeën over de SR
*Lanceerde de term "révolution scientifique" (Etudes galiléennes; 1939) en gaf er een
specifieke interpretatie van
*Voor Koyré was de "révolution scientifique" een "mutation de l'intellect humain", d.w.z.
een onomkeerbare verandering in de natuurlijke filosofie die aanleiding gaf tot "la physique
classique"
→ Voor hem was de WR vooral een verandering in de menselijke geest; zorgde voor klassieke
fysica
*De volgende elementen behoren tot "la physique classique":
1. vernietiging van de kosmos als eindig, gesloten en geordend systeem
2. geometrisatie en infinitisering van de ruimte (Euclidisch)
*Geometrie zorgt voor nivellering tussen de aardse en het bovenmaanse.
→ De volgelingen van Aristoteles en de scholastici dachten dat er een strikt onderscheid
was tussen de aardse sfeer (alles wat zich onder de maan bevond) en alles wat zich
boven de maan bevond.
Men dacht dat aardse sfeer het niveau was waarin verandering aantrof, waarin dingen
wijzigden en ook niet perfect was.
Het bovenaardse was perfect dacht men -> daarom ging men er ook van uit dat de
planeten en maan een perfect egaal oppervlak had. Men dacht ook dat de kometen
zich in de aardse sfeer bewogen omdat enkel hierin verandering mogelijk was
*Logisch primaat van abstracte wiskundige structuur; noumena vangt de essenties van
dingen
Activerende werkvorm 1
Inleidende begrippen
*"Crisis van het Europese geweten" -> Verwijzing naar Paul Hazard's La crise de la conscience
européenne (1680-1715) (1935)
- eerste stappen naar de Verlichting
- crisis veroorzaakt door twee factoren:
(1) Renaissance en de ontdekking van de Mundus novus (bon sauvage) en
(2) de Reformatie (mogelijkheid om bepaalde religieuze dogma's, priesterschap, enz. te
bekritiseren)
→ In zijn de eerste tekst verwijst Koyré naar de crisis van het Europese bewustzijn en dit is een
verwijzing naar een boek van Paul Hazard (een Franse ideeënhistoricus) die de auteur is van een boekje
‘La crise de la conscience européenne’. Volgens Hazard ontstond er tijdens die période een soort van
crisis in het europese bewustzijn en die crisis vormde in feite de eerst stap naar de Verlichting.
Geintroduceert door een aantal verschillende factoren: de renaissance en ook in het bijzonder de
ontdekking van de nieuwe wereld. Één van de dingen die ontdekt werd, is de bon sauvage = de goede
wilde. En men ontdekte dus dat er bepaalde mensen zijn op aarde die een degelijk leven leiden en die
ook in staat zijn tot moreel gedrag maar zonder dat zij op de hoogte zijn van wat wij beschouwen als de
correcte religie, nl. Het christendom. En natuurlijk was het een grote schok voor de mensen in die tijd
dat er wezens konden zijn die tot moreel gedrag in staat waren, zonder dat die vertrouwd waren met de
dogma’s in het geloof.
Een andere belangrijke factor die ook bij de crisis een rol heeft gespeeld, is de reformatie. De reformatie
bevat eigenlijk al in de kiem een aantal kritiek op de bestaande religieuze dogma’s. En we zien in de
reformatie al voor een heel klein beetje de kiem die gelegd wordt voor het vrijdenken.
, M. Claerhout 2020-2021
*"Mechanization of the World" -> E.J. Dijksterhuis' De mechanisatie van het wereldbeeld
(1950), internationaal erkend als een klassieker over de opkomst van de wetenschap in het
Westen van de oudheid tot Isaac Newton.
→ ’De mechanisering van het wereldbeeld’ werd lang als de klassieker gezien wanneer het gaat over de
geschiedenis van de wetenschap in het westen.
*'Mutatie' in de zin van Gaston Bachelard -> verwijzing naar Bachelards notie van 'rupture
épistémologique' (Le nouvel esprit scientifique (1934) en La formation de l'esprit scientifique
(1938)) die verwijst naar een nieuwe manier van denken
→ In het laatste artikel verwijst Koyré naar Gaston Bachelard. De verandering van denken die Koyré
wenst te benadrukken, is eigenlijk iets wat hij heeft overgenomen van Bachelard. Hij heeft nl. Over de
rupture épistemologique en daarmee verwijst hij naar een nieuwe manier van denken
*'Whig interpretation of History (of Science)': het verleden op een huidige manier
benaderen en reduceren tot wat het herkenbaar is vanuit een hedendaags perspectief;
teleologie; verwijst naar Herbert Butterfield's The Whig Interpretation of History (1931); de
Whigs waren fervente voorstanders van het Britse parlement en beschouwden het als de top
van de politieke geschiedenis
→ Dan ook iets dat in context van deze cursus heel belangrijk is, met name er wordt in het artikel van
Hall verwezen naar ‘Whig interpretation of History (of Science)’. Dat is eigenlijk een oudbollige manier
aan geschiedenis doen waarbij men eigenlijk het verleden benaderd uitsluitend vanuit het heden. Dus
enkel wat herkenbaar is voor ons in het heden wordt eigenlijk bestudeerd. Er worden ook vaak bepaalde
historische fenomenen als het ware bekeken als dat ze noodzakelijk tot een bepaald eindpunt moesten
leiden; dus een bepaalde teleologie die daar ten grondslag ligt. En dat verwijst naar het boek The Whig
Interpretation of History (1931). Je hebt de Whigs en de Thorys in GB. De whigs zijn de liberalen, ze zijn
voorstanders van het parlement en de Thorys zijn dan de meer conservatieven. De whigs zagen het
parlement als hét hoogtepunt van elke vorm van mogelijke politieke bestuursvorming en wanneer zij als
historici deze periode beschrijven, zagen zij alles bijna noodzakelijkerwijze tot die parlementaire
democratie aanleiding gaf. Vandaar dat men achter dat de The Whig Interpretation of History noemde.
Dus een manier van geschiedschrijving doen waarbij men eigenlijk het verleden niet bestudeerd zoals
het zich min of meer heeft voorgedaan, maar enkel obv wat bij hedendaagse belangrijk vinden.
Vraag: Is de geometrizering gelijk aan de infinisering van de ruimte?
-> Voor Koyré vallen die samen maar het eerste aspect is inderdaad die ruimte wordt gezien als
een geometrische ruimte. Wat is daar belangrijk aan: dat alles eigenlijk als hetzelfde wordt
gezien. Er wordt niet langer een onderscheidt gemaakt tussen zoals bv. Het geval was in het
Aristotelische wereldbeeld en die ruimte is niet alleen geometrisch maar ook oneindig uitgebreid
in de drie dimensies.
Wat Koyré's visie op de Wetenschappelijke Revolutie inhoudt
1) internalistische geschiedenis van de wetenschap; focus ligt op de ontwikkeling van ideeën
→ Het is iemand die internalistisch te werk gaat. Voor hem ligt de nadruk op ideeën. En het zijn die
ideeën waarop de veranderingen zich voltrekken. Dit zijn eigenlijk twee punten die te maken hebben met
zijn eigen aanpak. Dus ten eerste die internalistische aanpak: hij focust op ideeën én een tweede
belangrijke component:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper filosofevub. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
