,1. Gametogenese, bevruchting, twee- en driebladige
kiemschijf
A. Inleiding
Embryologie is een beschrijvende studie van het ontstaan en ontwikkeling van een
organisme.
We maken een onderscheid tussen humane embryologie (studie van de ontwikkeling)
van de mens) en vergelijkende embryologie (studie van mens en andere diersoorten).
In dit module handelen we over humane embryologie. Dit bestudeert:
✓ Gametogenese: vorming van zaad- en eicel
✓ Embryonale structuren: organen die gevormd worden uit embryonale
stamcellen
✓ Extra-embryonale structuren: organen die blastocyste en later embryo
verbinden met buitenwereld
→ Trofoblast, dooierzak, placenta, navelstreng
→ Voornamelijk belangrijk voor voeding van embryo tijdens de
ontwikkeling
Embryologie heeft in de geneeskunde geleid tot nieuwe fertilisatie technieken en
dient ook voor therapeutische toepassingen door het gebruik van stamcellen
(regeneratieve geneeskunde).
Stamcellen
= cellen met capaciteit om te differentiëren tot verschillende celtypes in respons tot
specifieke omgevingsfactoren.
Stamcellen zijn in zowel embryonale als volwassen weefsels aanwezig
• Embryonale weefsels
Embryonale stamcellen (ES cellen): cellen van de inner mass van de
blastula (pluripotent of totipotent) => geven aanleiding tot alle
orgaansystemen
Primordiale kiemcellen (embryonale kiemcellen): voorlopers van
geslachtscellen
• Volwassen weefsels
Adulte stamcellen (bv hematopoietische stamcellen aanwezig in
beenmerg, perifere bloed en navelstrengbloed)
Induced pluripotent stemcells (IPS cellen) : via stamceltechnologie
geïnduceerde stamcellen uit somatische volwassen cellen
OPM:
IPS cellen kunnen vertrekkende vanuit eender welk somatische cel gekweekt worden.
Vb fibroblasten: als je een mix van 3 specifieke transcriptiefactoren toevoegt aan de
2
, fibroblasten zullen ze de cel herprogrammeren naar een stamcel. Die stamcel kan
dan opnieuw differentiëren naar eender welke cel
Indeling humane ontwikkeling
Prenatale periode: voor de geboorte
➢ Foetale of bevruchtingsleeftijd: 38 weken (van conceptie tot geboorte)
➢ Gynaecologische of zwangerschapsleeftijd: 40 weken (vanaf de eerste dag van
laatste menstruatie tot geboorte)
Periodes van prenatale ontwikkeling
▪ Embryonale periode: eerste 8 weken waarin alle majeure organen aangelegd
worden
➢ We onderscheiden hierin 23 stadia volgens Carnegie
➢ Grootte van embryo kan bepaald worden via CRL: crown-rump-length
▪ Foetale periode: volgende 30 weken waarin organen groeien en complexer
worden
➢ Bepaling van de lengte van de foetus: de eerste 5 maanden neem je het
nummer van de maand in het kwadraat. Vanaf de 6de maand
vermenigvuldig je het nummer van de maand met 5.
Opm: een gezond geboren baby is ongeveer 50cm lang en weegt ongeveer 3500gram
Termen
Anatomische positie bij embryo
- Rostraal/ craniaal (kant van het hoofd)
- Ventraal (kant van de navelstreng)
- Caudaal (bij de anus)
- Dorsaal (bij het ruggenmerg)
- Saggitale, transversale en frontale snedes
- Proximaal : dichtst tov lichaam
- Distaal : verst tov lichaam
- Afferent: aanvoerend naar lichaam (bv venen)
- Efferent: wegvoerend van lichaam (bv arterie)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Medforlife. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,39. Je zit daarna nergens aan vast.