De samenvatting bevat een uitwerking van de PowerPoints met bijhorende afbeeldingen en daarbij horende informatie uit de colleges. Het is een uitgebreide, maar duidelijke samenvatting. Met het leren van deze samenvatting behaalde ik een 15/20.De samenvatting bevat de volgende colleges: introductie,...
ORGANISATIE, WETGEVING EN BELEID IN DE
GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
(Prof. Patrick Luyten, Prof. Johan Put, Prof. Chantal Van Audenhove)
, INTRODUCTIE
WAAROM HET VAK ‘ORGANISATIE, WETGEVING & BELEID ’?
Taken van de klinisch psycholoog* (*zie ook het competentieprofiel van de klinisch psycholoog in het kader van de Wet op de uitoefening
van de gezondheidszorgberoepen (WUG))
- Beoordeling (assessment/diagnostiek)
- Begeleiding
- Behandeling
- Beleid
Tot nu toe in de opleiding vooral gefocust op de eerste 3. Dit vak gaat over het beleid.
CENTRALE VRAGEN
Zou het anders kunnen (organisatie, wetgeving, beleid)? Zou het beter kunnen? Kunnen we leren van onze “fouten”
én van andere landen? ➔ Grote uitdagingen voor GGZ!
UITDAGINGEN
Uitdagingen (komen later in dit vak nog aan bod):
- België zit met drie zelfdodingen per dag in de top drie van Europa
- Overbehandeling en onderbehandeling
- Sterke klemtoon op psychofarmaca (overconsumptie)
o Vooral overconsumptie van antidepressiva, antipsychotica…
- Wachtlijsten in GGZ
- Groot aanbod/overaanbod (?) residentiële psychiatrie
o In België een van de best uitgebouwde residentiele setting van Europa. We doen het net heel
slecht op de laagdrempelige basis psychologische zorg. Dit wil echter niet zeggen dat er een
overaanbod aan bedden is in de residentiele setting.
- Betaalbaarheid GGZ
o Dit is een actueel thema op dit ogenblik (terugbetaling psychologische zorg vergemakkelijken en
uitbreiden).
- …
STIGMA
Drempel naar GGZ is nog steeds hoog:
- Hoog gebruik van psychofarmaca
- Lange wachttijd om hulp te zoeken
- Beeldvorming in media en cultuur (http://www.hln.be/hln/nl/37/Psycho/article/detail/2551222/2015/12/09/Van-
onschatbare-waarde-de-getuigenissen-van-Eva-Daeleman-en-Selah-Sue.dhtml: zie twitterreacties)
DOELSTELLINGEN
1. Inzicht in de organisatie van de geestelijke gezondheidszorg
2. Relevante wetgeving met betrekking tot klinische psychologie/psychotherapie
3. Basisprincipes van beleid en management in de geestelijke gezondheidszorg
VOORBEELD VAN BELANG…
Eindelijk wettelijke erkenning van klinische psycholoog/psychotherapeutische zorg (2015 en 2016). In 2013 is het
ettelijke voorstel ingediend. Het is dus nog allemaal heel erg recent en deze wet is nog steeds niet helemaal rond.
1
,DOELSTELLINGEN CONCREET (= WAT OOK TE KENNEN VOOR EXAMEN)
Na het voltooien van dit OPO kan de student:
1. De structuur van de organisatie van de geestelijke gezondheidszorg in België weergeven.
2. De principes en juridische achtergrond van het Belgische jeugdhulprecht en jeugdsanctierecht
opsommen, kritisch evalueren en toepassen op voorbeelden.
3. De verschillende historische stappen in en aspecten van het wetgevende werk rond het statuut van de
klinische psycholoog en psychotherapie opsommen.
4. De verschillende benaderingen inzake beleid en management in de geestelijke gezondheidszorg in België
opsommen, situeren in hun cultuurhistorische context en kritisch met elkaar vergelijken.
CONCEPT, LEERSTOF, EVALUATIE EN OVERZICHT
Concept van het vak:
- 10 hoorcolleges van 2 uur
- Verschillende sprekers uit het werkveld
- Toepassing op eigen situatie (de stageplaats – leer kritisch reflecteren, ook op de stageplaats)
- Coördinatie en evaluatie door titularissen
Leerstof:
- Inhoud van de hoorcolleges
- Bijhorende PowerPointpresentaties
- (Evt.) bijkomend beschikbare teksten: dienen meestal als achtergrondinformatie
Geen cursustekst omwille van veranderende inhoud en landschap GGZ. Aanwezigheid wordt sterk aanbevolen!
Evaluatie:
- Examen tijdens de zittijd
- Schriftelijk, open vragen
- Gesloten boek
- Vooral met betrekking tot de 'kennisonderdelen'
Overzicht/schema:
1. College 1: introductie en overzicht van de geestelijke gezondheidszorg in België en Vlaanderen
2. College 2: jeugdhulprecht en jeugddelinquentierecht
3. College 3: vragencollege jeugdhulp- en delinquentierecht
4. College 4: wetgeving klinische psycholoog en psychotherapie in België en Europa
5. College 5: wetgeving in verband met de uitoefening van het beroep klinische psycholoog, klinisch
orthopedagoog en psychotherapie
6. College 6: zorgaanbod en zorgnoden in de geestelijke gezondheidszorg: lessen uit epidemiologische studies
7. College 7: GGZ in samenleving
8. College 8: nieuwe tendensen in de geestelijke gezondheidzorg: een evaluatie
9. College 9: het Vlaamse beleid Geestelijke Gezondheidszorg
10. College 10: band met werkveld & vragencollege
2
,‖ DEEL 1: WETGEVING
3
, COLLEGE 1: ORGANISATIE VAN DE GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG IN
VLAANDEREN (PATRICK LUYTEN)
GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG
Kerntaken
- Behandeling en begeleiding van mensen met psychische problemen en stoornissen (curatie)
- Voorkomen van psychische problemen (preventie)
Geestelijke gezondheidzorg:
- Residentiële hulpverlening
o Psychiatrische ziekenhuizen
o Kinderpsychiatrische diensten
o Psychiatrische verzorgingstehuizen
- Semi-residentiële hulpverlening
o Beschut wonen
o Partiële hospitalisatie (enkel nacht of dag)
- Ambulante hulpverlening
o Centra voor geestelijke gezondheidszorg (CGG)
o Dagcentra voor drugshulpverlening
o Poliklinische activiteiten georganiseerd door psychiatrische ziekenhuizen
Sector in evolutie: de heel sterke cure-functie is langzaam aan het evolueren naar een care-functie, wat niet zonder
frictie gepaard gaat.
- ‘Cure’- functie: gespecialiseerde behandelingen in ziekenhuizen
- ‘Care’- functie: begeleiding/verzorging in psychiatrische verzorgingstehuizen, beschut wonen, ambulante
zorg en out-reaching. → vermaatschappelijking van de zorg.
Fundamentele reorganisatie:
- Van programmatie en financiering van bedden en erkenning van voorzieningen (bv. CGG).
- Naar programmatie en financiering van zorgcircuits en erkenning van netwerken.
o Patiënt staat hierin meer centraal
VOORZIENINGEN BINNEN DE GGZ
Officiële voorzieningen die door (verschillende niveaus van) de overheid worden gefinancieerd
Psychiatrische afdelingen binnen algemene ziekenhuizen Centra geestelijke gezondheidszorg (CGG)
Psychiatrische ziekenhuizen Beschut wonen
Kinderpsychiatrische diensten Voorzieningen met RIZIV conventie
Psychiatrische verzorgingstehuizen (andere: er zijn heel wat nieuwe initiatieven die de
klassieke voorzieningen doorkruisen)
We zitten met heel wat mogelijkheden tot
hulpverlening. De densiteit daalt wel wanneer we
naar de meer perifere gebieden gaan bv. verre
Limburg of West-Vlaanderen.
- Eén van vele afdelingen binnen een algemeen ziekenhuis
- Korte opname (meestal 2 tot 8 weken), meestal in samenwerking met spoedgevallendienst
- Hebben vaak een liaison-psychiatrische functie op de niet-psychiatrische afdelingen
- Soms ook gespecialiseerde units voor psychosomatische aandoeningen
- Afhankelijk van ernst van het probleem doorverwijzing naar
o Ambulante circuit
o Psychiatrisch ziekenhuis
Zie de bolletjes: mooi verspreid rond Vlaams landschap.
PZ = PSYCHIATRISCHE ZIEKENHUIZEN
- Uitsluitend gericht op (vrij ernstige) psychiatrische problemen (bv. psychose, persoonlijkheidsstoornissen,
ernstige suïcide dreiging of forensische problemen)
o Men spreekt daarom ook vaak van de derdelijnszorg
- Multidisciplinaire specialistische hulpverlening
- Zowel kort- (bv. 2-6 maanden) als langdurend (bv. 9-11 maanden)
- Volledige (bv. de hele week) of partiële (bv. enkel weekdagen of enkel dag…) opname
- Voorzieningen binnen de ggz
Opm. de psychiatrische ziekenhuizen zijn vaak gelegen op het platteland. Dit komt vanuit een vroeger idee waar men
mensen op een rustige plek wou steken, een soort eigen milieu (voorloper van milieu therapie). Mensen werden uit
de maatschappij gehaald en werden bekeken als gekke mensen, waar anderen van wegliepen. Toch wouden ze deze
plaatsen bereikbaar maken voor bv. familieleden, wat maakt dat psychiatrische ziekenhuizen vaak langs een
treinspoor gelegen zijn (beetje ongelukkig, want dit heeft de suïcidedreiging verhoogd). → Dit gaat sterk ik tegen het
huidige idee van vermaatschappelijking en dat we mensen zo snel mogelijk terug in de maatschappij moeten krijgen.
Dus, filosofie hierrond is sterk veranderd!
Rode bolletjes: psychiatrische ziekenhuizen in Vlaanderen.
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Tescl. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
