Verkennen van het werkveld: H1 - Welzijnsbeleid
1. Welzijnsbeleid
1.1. Wat is welzijn?
• = zich goed voelen + welbevinden
• Hoe meer welzijn, hoe minder zorgbehoeften
• Vertrekt vanuit de eigen kracht van mensen
1.2. Wat is welzijnszorg?
• Belangrijk instrument ter verbetering van belemmerende situaties van personen →
antwoord vanuit de omgeving op de noodsituatie van een individu, bij wie het welzijn
(tijdelijk of blijvend) bedreigd of ontoereikend is
2. De verschillende bestuursniveaus in het welzijnsbeleid
federale overheid bevoegd voor welzijn
na 6 staatshervormingen
merendeel bevoegdheden overgegeven aan gemeenschappen
+ federale overheid en lokale besturen geven welzijnsbeleid ook mee vorm
2.1. Rol van de federale overheid
Bevoegd voor: arbeidsreglementering (welzijn op werk), sociale zekerheid en sociale bijstand
• Betalen van uitkeringen aan individuen & toekennen van fiscale voordelen
→ zorgt er voor dat mensen gecompenseerd worden voor tekort aan welzijn en/of
ondersteuning om (verder) welzijnsverlies te voorkomen.
• Regels uitwerken met betrekking tot de bescherming van het welzijn
• Zorgvoorzieningen ondersteunen
• Beheert zelf dienstverlenende organisaties
- FOD Justitie: belangrijke rol adoptiebeleid
- FOD Binnenlandse Zaken: gesloten opvangcentra
- Fedasil: beheert opvangcentra voor asielzoekers
, 2
2.2. Rol van de Vlaamse overheid
• hét beleidsniveau bij uitstek m.b.t. welzijn → moet gepast beleid ontwikkelen aan de
noden van de burgers
• binnen diverse beleidsvelden → tekent algemene regels m.b.t. bijstand & voorziet
middelen in functie van dienst- en hulpverlening
Vlaamse overheid vertrouwt deze hulp- en dienstverlening aan andere organisaties:
- publieke organisaties: zelf opgericht door de overheid (vb. OCMW)
- private organisaties: heeft de structuur van een VZW = geen winstbejag (vb. CAW)
→ ook al werkt een organisatie in opdracht van de overheid en krijgt hij er geld
van, kan het een private organisatie zijn
- commerciële organisaties: winstbejag, winst als doel (vb. FPC)
Overheid ‘vraagt’ aan andere organisaties wie een bepaalde instelling wilt
opstarten/organiseren (vb. Sodexo)
- PPS: samenwerking publieke en private organisaties, commerciële bedrijven en
gemeente bedrijven (vb. woonzorgcentrum)
➔ laten zich omschrijven als zorgvoorzieningen
• Welzijn is een Vlaamse materie sinds 1980
→ omschrijving welzijnsorganisatie door Vlaamse overheid
→ welzijnszorg in Vlaanderen bestaat uit veel organisaties (versnippering &
onoverzichtelijkheid)
2.2.1. Beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin
• Minister + kabinet: politieke eindverantwoordelijke in zijn bevoegde beleidsdomein
(op bestuursniveau) → bepaald dan ook beleid m.b.t. zijn domein
• Hulp- en dienstverlening valt onder het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en
Gezin (verantwoordelijke minister Wouter Beke, CD&V)
• Hiërarchische relatie tussen minister & departement WVG en IVA’s zonder
rechtspersoonlijkheden
, 3
2.2.1.1. Structuur beleidsdomein WVG
• Voor beleidsdomein WVG → oprichting Vlaams Ministerie (ambtelijk niv.) van WVG
2.2.1.2. Departement WVG
• Departement WVG → entiteit van de Vlaamse overheid, met o.a. volgende
opdrachten:
- voorbereiden, monitoren en opvolgen van beleidsinitiatieven
- erkennen, subsidiëren en inspecteren van zorgvoorzieningen
2.3. Rol van het lokale bestuur
3 taken binnen het brede welzijnsbeleid:
• Wettelijk verplichte taken: vanwege hogere overheden
Vb. OCMW → verplicht om leefloon uit te betalen in opdracht van de fed. overheid
• Wettelijk geregelde taken: hogere overheden hebben regulerend kader uitgewerkt
Vb. kwaliteitsdecreten (minimale kwaliteitseisen opleggen)
• Optionele taken: taken die lokale besturen zelf en vrijwillig kunnen opnemen in
functie van lokale noden en situaties
Vb. huis-aan-huisbedeling voor ouderen
➔ Meer dan beleidsuitvoering (vb. LSB, regie bij kinderopvang)
➔ Vl. Overheid geeft veel bevoegdheden m.b.t. welzijnsvoorzieningen aan gemeenten
, 4
3. De kenmerken van de organisaties (zorgvoorzieningen)
Kenmerken zorgvoorzieningen in functie van hun werking:
• categoriaal (duidelijk afgebakend) <-> niet-categoriaal (ruim werken, met iedereen)
• ambulant (hulpverlener komt aan huis = mobiele begeleiding OF hulpvrager gaat naar
de hulpverlener) <-> residentieel (woonomgeving verlaten )
semi-residentieel of semi-ambulant: tussenvorm
• autonoom (zelfstandig hulpverlener) <-> ingebouwd (behoren tot een groter geheel)
• publiek (toegankelijk voor volledig publiek, opgericht door overheid) <-> privaat
gezamenlijk: publiek-private samenwerking (PPS)
4. De indeling van de welzijnszorg
Horizontale indeling = indeling naar beleidsdomein
Verticale indeling (getrapte indeling of echelonnering) = ordening in functie van aanpak
• de nulde lijn: informeel / directe leefwereld / zelfzorg / mantelzorg / zelfhulpgroepen
(helpersprincipe, help jezelf door anderen te helpen / identificatie, ik herken dat)
• de eerste lijn: formele beroepskrachten / brede waaier / niet-gespecialiseerd
(generalistisch) / lage drempel / ambulant
• de tweede lijn: formeel / gespecialiseerd / kleinere doelgroep / hogere drempel /
ambulant
transmurale zorg (semi-ambulant)
• de derde lijn: doorgedreven specialisatie / afgebakend / hoge drempel / eventuele
doorverwijzing / residentieel (intramuraal)
Verzuiling = het levensbeschouwelijk pluralisme wordt doorgetrokken in een groot aantal
maatschappelijke activiteiten (opdeling van de samenleving volgens bepaalde ideologieën:
christelijk, socialistisch, liberalistisch)
Verkokering = organisaties op hetzelfde beleidsterrein werken naast elkaar
Verkokering bestrijden = ontkokering
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annejongen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.