Dit is een samenvatting van de cursus Vitaliteitscoach van CIVAS. Het is een samenvatting van alle lessen (1 t/m 25), waarin ik de antwoorden van de parate-kennisvragen en meerkeuzevragen heb verwerkt. Ik heb de cursus zelf gevolgd van 2019 t/m 2021.
Vitaliteitscoach les 1: De relatie tussen hulpverlener en cliënt ........................................................................ 2
Vitaliteitscoach les 2: Gesprekstechnieken...................................................................................................... 5
Vitaliteitscoach les 3: Motivatie en weerstand ................................................................................................ 9
Vitaliteitscoach les 4: Ethiek en wet- en regelgeving ..................................................................................... 15
Vitaliteitscoach les 5: Wat is coaching? ......................................................................................................... 19
Vitaliteitscoach les 6: Het coachproces ......................................................................................................... 23
Vitaliteitscoach les 7: Kwaliteiten, valkuilen en weerstand ........................................................................... 28
Vitaliteitscoach les 8: Oplossingsgericht coachen .......................................................................................... 33
Vitaliteitscoach les 9: Oplossingsgericht coachen (vervolg) ........................................................................... 36
Vitaliteitscoach les 10: Rationeel-emotieve therapie (RET)............................................................................ 41
Vitaliteitscoach les 11: Rationeel-emotieve therapie (vervolg) ...................................................................... 45
Vitaliteitscoach les 12: De creatiespiraal ....................................................................................................... 49
Vitaliteitscoach les 13: Wat is vitaliteit? ........................................................................................................ 55
Vitaliteitscoach les 14: Stressmanagement ................................................................................................... 61
Vitaliteitscoach les 15: Coachen bij stress en burn-out .................................................................................. 67
Vitaliteitscoach les 16: Emotiemanagement .................................................................................................. 72
Vitaliteitscoach les 17: De invloed van levensstijl op vitaliteit ....................................................................... 74
Vitaliteitscoach les 18: Vitaliteit en Voeding deel 1 ....................................................................................... 78
Vitaliteitscoach les 19: Vitaliteit en Voeding deel 2 ....................................................................................... 86
Vitaliteitscoach les 20: Het belang van vitaliteitsmanagement ...................................................................... 91
Vitaliteitscoach les 21: Vitaliteitsverlies binnen organisaties ......................................................................... 96
Vitaliteitscoach les 22: Vitaliteitsbeleid binnen organisaties ......................................................................... 99
Vitaliteitscoach les 23: Tools en instrumenten ............................................................................................ 104
Vitaliteitscoach les 24: Verandermanagement ............................................................................................ 110
Vitaliteitscoach les 25: Zingeving ................................................................................................................ 113
1
,CIVAS - Vitaliteitscoach
Vitaliteitscoach les 1: De relatie tussen hulpverlener en cliënt
Grondhouding van de hulpverlener
Grondhouding hulpverlener = geesteshouding, van waaruit men iets beschouwt of aanpakt
Essentieel voor professionele relatie, belangrijker nog dan toegepaste technieken
Grondhouding steunt op 2 pilaren: Ethiek & Effectiviteit
* Ethiek (deugdelijk met de cliënt omgaan)
* Effectiviteit (hulpverlener met goede grondhouding maar zonder juiste
gesprekstechnieken bereikt meer dan hulpverlener zonder juiste grondhouding maar met
juiste gesprekstechnieken)
Gesprek = belangrijkste medium
Directieve en non-directieve houding
Non-directieve houding: cliënt komt zelf tot conclusies, hulpverlener biedt nauwelijks
richtlijnen/adviezen (e.g. cliënt-centered therapie of psychoanalyse)
Directieve houding: cliënt doet zoveel mogelijk zelfonderzoek, maar hulpverlener biedt wel
richtlijnen/adviezen, wijst op bijv. niet-helpende gedachten (e.g. CGT)
Beide benaderingen hebben voor- en nadelen:
Voordeel Nadeel
Directief Therapeut heeft technieken die Cliënt kan denkbeelden
leiden tot gezonde gedachten, hulpverlener overnemen
cliënt mag zelf conclusies trekken
Non-directief Cliënt neemt geen denkbeelden Cliënt moet steeds zelf zoeken en
over van hulpverlener kan makkelijk weg kwijtraken, of
heeft geen oog voor specifieke
problemen
In coaching beide benaderingen: mate van directiviteit afstemmen op cliënt, probleem, doel
Oordelen en veroordelen
Oordelen: plicht om je uit te spreken als cliënt schadelijke oplossingen kiest
> gericht op gedrag (bijv. Als je je kinderen corrigeert kun je beter ander gedrag kiezen)
Veroordelen: geven van waardeoordeel over een persoon
> gericht op persoon (bijv. Scheld jij je kinderen uit? Wat ben jij voor vader?)
Oordelen mag, veroordelen niet > zet iemand vast in een bepaalde rol (bijv. slechte vader)
Betrokkenheid
Iedere hulpverlener is in de eerste plaats mens, je gaat dus een menselijke relatie aan met je
cliënt. Beiden moeten ‘aanwezig’ zijn om elkaar te ontmoeten: betrokken zijn bij de ander.
Betrokkenheid moet echt en oprecht zijn, maar komt niet altijd van twee kanten.
2
, CIVAS - Vitaliteitscoach
Relatie tussen hulpverlener-cliënt
Gebaseerd op aantal ‘ongeschreven’ regels, noemen we ongeschreven omdat ze per relatie,
situatie en mens verschillen
Overdracht en tegenoverdracht
Overdracht: alle gevoelens, wensen, angsten die de cliënt voelt t.o.v. de hulpverlener
Soms worden gevoelens die cliënt in verleden bij iemand anders heeft ervaren nu op de
hulpverlener geprojecteerd (bijv. vrouwelijke cliënt voelt boosheid t.o.v. mishandelende
vader, dit wordt nu geprojecteerd op hulpverlener die ze ziet als vaderfiguur)
Tegenoverdracht: alle gevoelens, wensen en angsten die de hulpverlener voelt t.o.v. cliënt
Vaak sprake van zonder dat je ervan bewust bent (bijv. vaderrol bevestigen, cliënt als het
ware behandelen als eigen dochter) > belangrijk om situatie te voorkomen, omdat
hulpverlener dan niet meer objectief kan zijn in gesprek
Overdracht en tegenoverdracht vrijwel altijd aanwezig.
Onderscheid tussen positieve en negatieve overdacht (overdragen van positieve gevoelens
zoals liefde vs. overdragen negatieve gevoelens zoals boosheid)
Afstand en nabijheid
De relatie tussen hulpverlener en cliënt kent twee uitersten:
* Zakelijke relatie (hupvraag vaststellen, afspraken maken)
* Inhoudelijke relatie (betrokkenheid, vertrouwen, steunen)
> juiste balans hierin vinden, ook fysieke afstand/positie van belang (120°)
Gedragsgrenzen van cliënt en hulpverlener
- Alles binnen professionele relatie is vertrouwelijk
(als je in team samenwerkt en dit hoort te bespreken, is er geen sprake van exclusiviteit)
- Neem nooit de plek in van iemand uit de omgeving
- De hulpverlening staat centraal, niet jij!
- Neem problemen van een ander niet over
- Respectvol omgaan met vertrouwensrelatie
Respect en betrokkenheid
Betrokkenheid verwijst naar de kwaliteit van de interactie, niet naar de kwantiteit
Respect maakt onderscheid tussen de persoon en zijn gedrag
Valkuil van betrokkenheid is dat je als hulpverlener gelijkwaardige wederkerigheid verwacht
(terugkrijgen wat je geeft)
Empathie
Empathie is het vermogen om je in te leven in de gevoelens of gedachtegang van anderen
- Teveel inleven kan leiden tot aanspreken van eigen pijnlijke ervaringen/ tegenoverdracht
Bescherm jezelf tegen zaken die je sterk raken, neem afstand
Kans op overdracht of tegenoverdracht wordt groter
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Roos44. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €24,95. Je zit daarna nergens aan vast.
