2. 6 oktober
Sociologie als wetenschap
Sociologie past in de oude traditie van de wetenschap, maar is een relatief nieuwe wetenschap.
Het licht de sluier op van de maatschappij. Het is relatief laat ontstaan omdat het ging over
eigen omgeving. De samenleving moest worden gezien als iets wat door de mensen werd
gemaakt en niet door God.
Achtergrond: de verlichting 18e E. Een geloof in de vooruitgang door middel van wetenschap.
Het overwinnen van de religie door wetenschap stond centraal.
Liberté, égalité, fraternité. Een belangrijke waarde uit de Franse revolutie dat ook de
grondwettelijke visie zal beïnvloeden: link met het recht. De idealen van de verlichting (vrijheid
en gelijkheid) vormen dan ook een motto voor de revolutie.
Thomas Hobbes: het lichaam van de koning ontstaat door alle burgers van de staat. Ze dragen
hun macht over aan de soeverein. De samenleving is een vereniging van individuen. Het
individu komt eerst en heeft een eigen karakter onafhankelijk van de samenleving. De
samenleving is dus een resultaat van deze vereniging en haar karakter.
Goya: de droom van de rede creëert monsters. De eerste vorm van kritiek op de rede. De
overrationalitiet vormt een probleem.
3 wegbreiders van de sociologie
-Karl Marx
-Emile Durkheim
-Max Weber
Karl Marx (1818-1883)
Hij was niet religieus opgevoed, studeerde rechten, filosofie en geschiedenis. Hij leert dan ook
op basis van de antwoorden door de geschiedenis heen (Hegel)
Achtergrond: Einde 18de eeuw, boeren trokken massaal naar steden om te gaan werken in
fabrieken, omdat de boeren eerst arbeid mochten verrichten op kleine landen, maar de
grootgrondbezitters forceren hen om deze landen af te staan. In deze periode:
contractsvrijheid. Werkgevers konden kiezen wat ze deden met arbeiders en hun lonen.
, Dit leidt tot de industriële revolutie (1760-1840): een industrialisering met slechte
werkomstandigheden voor de arbeiders, lange werkdagen, vuil…dit is dan ook het begin van de
sociale bescherming met factory acts 1833-1890: zij brengen deze problemen aan het licht.
Houtdiefstallen: arme mensen hadden de gewoonte om gevallen hout te gebruiken voor eigen
gebruik. Dit werd later strafbaar gemaakt bij wet als diefstal. Marx brengt hier de rol van het
recht aan het licht: het staat ten dienste van de machthebbers van de maatschappij. Dit
verklaart ook de contractvrijheid.
Das Kapital: een werk van Marx. Het is een sociologisch werk gebaseerd op filosofisch denken.
Arbeid= historische daad waarmee de natuur dienstbaar wordt gemaakt aan de mens
Menselijk samenleven begrepen vanuit arbeidsproces: landbouwers in
landbouwgemeenschappen= sociale groep
Ze produceren niet alleen materiele producten, maar hun sociale orde.
Centrale stelling = macht hangt af van iemands economische en maatschappelijke
status, door hem klasse genoemd.
Vals bewustzijn
Marx’s visie op het recht
Hij was erg kritisch over de rol van het recht in de samenleving: voordeel geldt enkel voor de
rijken
Arbeidsproces= proces van omvorming van een voorwerp tot een product door menselijk
arbeid met arbeidsmiddelen.
De lonen worden naargelang steeds kleiner en de winst steeds groter (= meerwaarde,
makkelijkste manier om deze te verhogen, is verlenging van de arbeidsduur en zelfde loon).
Marx noemt dit uitbuiting. Hij vergelijkt ook de feodale samenleving en de standen van knecht
en heer met de werknemers en werkgevers en met de bezitters van de productiemiddelen en
de producenten. Deze verhoudingen zijn onafhankelijk van de wil en soms tegen de wil van de
betrokkenen. Hij geeft kritiek op Hegel: hij vindt net dat het proletariaat de draaiende motor
van de maatschappij is.
De steeds verdere arbeidsdeling (productiemiddelen komen steeds meer in de handen van een
kleinere groep) wordt ook aangehaald bij veel anderen sociologen. Dit zorgt telkens voor frictie.
Iemands macht hangt af van zijn of haar sociale klasse. Het conflict van de klassenstrijd zal
ervoor zorgen dat de arbeiders uiteindelijk de kapitalisten omverwerpen.
Hij stelt vast dat werkelijke vrijheid en gelijkheid niet kunnen bestaan zonder gelijke
economische verhoudingen.
Maatschappelijke ordening:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliev123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.