Inleiding in de filosofie
Drost wil duidelijk maken dat filosofie niet “zweverig” is. Het denken over hier en nu,
toekomst en verleden zijn een samenhang van mensen die op zoek zijn naar de zin
van hun leven. Wat is het nu van het leven?
Met het boek wilt van Drost erachter komen of hij een eind kan maken aan de
machteloosheid. Vraag naar het goede leven en hoe je dit moet bereiken.
Ongeluk en machteloosheid
Steeds de vraag: hoe vrij/onvrij zijn we? En waaruit bestaat onze vrijheid/onvrijheid?
En wat kunnen wij doen aan de machteloosheid van het leven? Men die niet nadenkt
zal altijd dezelfde fouten maken.
Waarom denken helpt
“In alles wat we doen geven we uitdrukking aan een manier van denken over onszelf
en anderen en de wereld. Dit meer impliciet maken, bewust, doordacht, zal ons vrijer
doen kiezen en handelen en helpen, omdat we dan niet alleen voelen dat het goed is
wat we doen, maar ook weten waarom.” – Drost, 2021 P14
Het belang van wereldbeelden, mensbeelden en ethiek
Denken met Epicurus (342-271 vC) Oprichter ‘die van de Tuin’.
Is angst nodig? Het is het grootste opstakel naar geluk. Epicurus belangrijkste taak
het doorgronden van de aard van de werkelijkheid om de mens van zijn angsten te
bevrijden d.m.v. wetenschap/feiten, niet door geloof.
Kernopgaven filosofie = Het doorgronden van de aard van de werkelijkheid om de
mens van zijn angsten te bevrijden.
Wereldbeeld
De wereld is niet geschapen door god, niets gebeurt met een rede
maar is toevallig.
Alles bestaat uit atomen. Ook de ziel. Er is geen leven na de dood.
Wereldbeeld als kader voor de ethiek, als begrenzing waarmee we
rekening moeten houden bij ons streven naar geluk.
Mensbeeld & Ethiek
Zijn fysische wereldbeeld werkt door in zijn ethiek. Binnen een eindig bestaan
in een werkelijkheid die geen ‘natuurlijke woning’ is, een eigen beperkte orde
scheppen (iglo bouwen), waarin we ons even thuis kunnen voelen.
Zijn ethiek wordt Hedonistisch Lust of genot als criterium voor handelen. Onze
gevoelens (Pathé) van lust en onlust/pijn zijn onbetwijfelbaar. Maar: omdat ons
lichaam steeds meer wil, hebben we ons verstand (Phronêsis) nodig om de juiste
afweging te maken.
, Mensen die genieten van het leven? Dan moeten ze wel zondigen was het denkbeeld
van de omgeving. Volgens Epicurus heeft een mens 2 dingen nodig; autareia
(zelfredzaamheid) en ataraxia (gemoedsrust).
Wat als het leven zinloos is?
Een hulpmiddel om geluk te bereiken is de tetrapharmakos of de viervoudige kuur:
‘Wees niet bang god, maak je geen zorgen over dood, wat is goed is gemakkelijk te
krijgen, en wat vreselijk is, is gemakkelijk te verdragen.
HC2
Vervolg: Denken met Epicurus
Drie soorten behoeftes:
(1) Natuurlijke en noodzakelijke: Voeding, kleding, zuurstof etc.
(2) Natuurlijke en niet-noodzakelijke: Champagne, kaviaar
(3) Niet-natuurlijke en niet-noodzakelijke: resultaat van een ongegronde mening
bepaald door publieke opinie.
Wat als het leven zinloos is?
Nietzsche was het oneens met Epicurus zijn denkbeelden omdat hij vindt dat geluk
gekoppeld staat aan macht, groeien en expansie. Als je de pijn uit de weg gaat kun je
niet groeien.
Nietzsche kan zich wel vinden in het creëren van een 2e huis tussen jou en de
buitenwereld. Richt je op jezelf en houd het klein. Hoe groter je wereld hoe
oncontroleerbaarder hij wordt.
Vriendschap is het mooiste in het leven (saamhorigheid), liever kwetsbaar dan alleen
- Epicurus
Als er iets naars gebeurt leg je de schuld vaak buiten jezelf maar waarom? De lezer
geeft god de schuld wanneer het regent of iets tegenzit. Hij zegt: ‘het is fijn om niet
altijd te hoeven nadenken of het jouw eigen schuld is of waarom dingen bij jou
gebeuren’. De machteloosheid zorgt ervoor dat je tegen beter weten in god de schuld
geeft.
Tot slot: Epicurus is allesbehalve angst vrij maar geniet van zijn luxeleven en verwijst
naar zijn vermogen in plaats van on mogen. ‘Onze geboorte was eenmalig, tweemaal
geboren worden is onmogelijk, en we moeten een eeuwigheid niet-meer-zijn. En jij,
die niet zeker bent van de dag van morgen, stelt uit wat vreugde brengt. Maar het
leven vervliegt in dralen en ieder van ons sterft met te weinig tijd’. Waar moet een
atheïst heen met zijn gevoelens van dankbaarheid?
HC3
Denken met de stoïcijnen (= gevoelloos) (apathie = niet emotioneel)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Dobrakeboer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.