Voor het vak Parodontologie van de opleiding Mondzorgkunde aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, heb ik een samenvatting gemaakt van alle kennisclips. Dit vak werd gegeven in periode 2 van mijn propedeusejaar (20/21), door professor Hugo de Bruyn.
25 NOVEMBER 2020
LIEKE VAN VLIET
Mondzorgkunde propedeuse
,Inhoud
Thema 1 Bouw en functie van het parodontium ..................................................................... 2
1.1 Normale macroscopische structuren van het gezonde parodontium .......................... 2
1.2a Parodontium microscopisch ....................................................................................... 4
1.2b Het parodontaal ligament ........................................................................................... 5
1.2c Bezenuwing en bloedvoorziening van het parodontium .............................................. 8
1.3 Klinisch beeld van een gezonde en ongezonde gingivale conditie ............................... 9
1.4a Zichtbaar ongezonde parodontale conditie................................................................10
Thema 2 Pathogenese en diagnostiek .................................................................................11
2.1 Pathogenese; klinisch bekeken ...................................................................................11
2.2 Plaque en biofilm ........................................................................................................17
2.3 Tandsteen ...................................................................................................................20
2.4a Immunologie & genetisch profiel ...............................................................................21
2.4b Immunologie & genetisch profiel ...............................................................................22
2.5 Roken als modificerende factor ...................................................................................23
Thema 3 Algemene diagnostiek ...........................................................................................26
3.1 Diagnostiek en algemene principes ........................................................................26
3.2 Diagnostiek en klinische parameters ......................................................................27
3.3 Sondeertechnieken ................................................................................................28
3.4 Diagnostiek parodontale status ..............................................................................29
3.5 Diagnostiek Radiologisch onderzoek ..........................................................................30
3.6a Microbiële testen en plaque-hypothesen ...................................................................31
3.7 Genetische testen .......................................................................................................32
Thema 4 Gingivitis................................................................................................................33
4.1 Gingivitis pathogenese ................................................................................................33
4.2 Gingivitis behandeling .................................................................................................34
4.3 Overzicht diverse vormen gingivitis .............................................................................35
4.4 Plaque-geïnduceerde gingivitis met en zonder extra factoren .....................................36
4.5 Necrotiserende ulceratieve gingivitis ...........................................................................36
4.5 Hormonaal beïnvloede gingivitis .................................................................................37
4.6 Medicamenteus beïnvloede gingivitis ..........................................................................38
1
,Thema 1 Bouw en functie van het parodontium
1.1 Normale macroscopische structuren van het gezonde parodontium
Het parodontium is een unieke structuur dat bestaat uit 4 weefseltypes. Deze weefseltypes
variëren in cel samenstelling, celtypes, hoeveelheden proteïnen, mineralisatie, mate van
metabele activiteit, gevoeligheid aan ziekte.
1. Gingiva
o Vrije (niet tand- of botgesteund)
o Vaste (botgesteund)
2. Alveolaire bot
3. Parodontaal ligament
4. Wortelcement
5. (Alveolaire mucosa)
Het wortelcement en het alveolaire bot zijn de 2 gemineraliseerde
componenten, die de tand via de parodontale weefsels verankeren.
De gingiva is de enige structuur die we kunnen zien. Het is de
bedekkende en beschermende structuur.
o Het eerste wat je kunt beoordelen
o Bevindt zich coronaal van de tand, en is verbonden met
collageenvezels aan het periosteun (bot)
o Enige locatie in het lichaam waar een harde mineraalstructuur door
het integementum steekt.
Gezonde gingiva:
• Roze van kleur of melanine pigment
• Stevige consistentie
• Stippel aspect
• Geen zwelling / bloeding
• Geen pockets
• Scherpe papillen
Variaties gingivabreedte: er is geen normale minimale breedte van gingiva die bepalend is
voor de parodontale gezondheid, maar voor preventie van recessies en poetsirritaties is het
beter om de vaste gingiva te bewaren.
o Breedte 1-9 mm
o Dikte 0,8 – 1,5 mm
Volume van de mucosa;
, Na tandverlies verandert de positie van de gingiva door botresorptie. Dit heeft impact op:
o De tandvleesdikte
o Verplaatsing muco-gingivale grens naar coronaal
o De processus alveolaris klapt in en de botdikte wordt dus dunner
Poetstrauma’s kunnen de vaste gingiva vernietigen. Dit leid tot recessies (terugtrekking)
vaak tot in de mucosa. Gevolg hiervan is dentinegevoeligheid (koud/warm).
Het is belangrijk om te weten waar de gingiva overgaat in mucosa zodat je kunt waarnemen
of er sprake is van een poetstrauma of ontsteking, en het is belangrijk voor de uiteindelijke
therapie.
Interdentale gingiva papil
Dit is de structuur die de opvulling tussen de tanden gaat maken
Het maakt de verbinding tussen linguaal en buccaal. Wat ertussen zit
noemen we de interdentale col.
In een gezonde toestand vult de papil de volledige ruimten tussen de
tanden op (embrasure)
De papil wordt bepaald door de grootte van het element; bij een incisief
bestaat de col uit 1 papil, bij een molaar uit 2 papillen.
De col is niet-gekeratiniseerd. Dat betekent dat dit de zwakste plek
van het tandvlees is, en dat hier vaak de eerste aanzet is voor irritatie
en ontsteking.
Na extractie, bij tanden zonder contactpunt of bij diastemen verdwijnt de col, en komt er
gekeratiniseerde gingiva in de plaats.
Dat de papil afwezig is hoeft niet altijd een teken van ziekte te zijn.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liekevanvliet1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,48. Je zit daarna nergens aan vast.
