HOOFDSTUK 8: MEDICALISERING
HEEFT NEGATIEVE BIJKLANK VOOR DE MEESTE MENSEN
MEDICALISEREN EN PATHOLOGISEREN
1. EEN GROOT PROBLEEM?
* Veel mensen zien dit als een ziekte, dat de wereld lijkt vol te staan met ziektes
* Medicalisering gaat gepaard met een soort van ziekte in de samenleving, de samenleving
lijkt bol te staan van ziektes. Het is zeldzaam dat je iemand tegen komt die geen ziekte heeft
→ begrip ziekte is heel breed
- VB: leerstoornissen: ADHD, dyslexie, dyscalculie, …waren vroeger niet zo bekend, maar
tegenwoordig is er een enorme toename aan mensen die lijden aan een leerstoornis
§ Iemand die vroeger ADHD had werd niet gezien als iemand met een stoornis, maar
gewoon als een lastig persoon
§ Iemand die vroeger autisme had werd gewoon gezien als een eigenaardig persoon die
moeilijk van z’n lijn afwijkt, iemand die sociaal onbeholpen is
§ Vaker worden gedragen toestanden ook erkend als een ziekte waar ze vroeger niet als
een ziekte beschouwd werd (en waar je misschien ook nooit last van hebt gehad)
§ Kapitalistisch standpunt: wanneer iets een ziekte is, kan he geld vragen om het te genezen
→ De meeste reclame filmpjes: je word er eest op een subtiele manier van overtuigd dat
er iets mis is met jou, dan komt het geneesmiddel in beeld met de oplossing
* Moderne maatschappij is zieke samenleving
- Ivan Illich ~ Medical Nemesis → medische wereld is vijand van samenleving
§ Iatrogenese: de medische wereld veroorzaakt schade; artsen veroorzaken schade
§ Men moet de medische wereld relatief klein houden, artsen moeten maar een aantal
zaken behandelen waar een grote consensus over bestaat dat het ziektes zijn. Het
ogenblik dat ze gaan uitbreiden, gaat hun schade verder verspreiden
→ Medische wereld beperkt houden tot het noodzakelijke kwaad
- Dirk De Wachter ~ Borderline Times → we zijn allemaal veel vatbaarder voor vooral
psychologische problemen
* Medicalisering als “overmatige bemoeienis van de geneeskunde (met het menselijk leven)”
2. ILLICH: SCHADE DOOR MEDISCHE WERELD
* Iatrogenese: ‘schade veroorzaakt door een arts’
- Klinisch: gevaren door behandeling, bijwerkingen van medicijnen (bvb., chemotherapie
vernietigt de eigen immuniteit)
§ Iedere behandeling die en arts uitvoert dragen gevaren met zich mee → er zijn geen
risicovrije operaties (ziekenhuisbacterie)
§ Is het geneesmiddel erger dan de ziekte?
- Sociaal: medicalisering ontneemt autonomie en weerbaarheid van patiënten
§ Door medicalisering van de samenleving dreigen mensen hun autonomie en
weerbaarheid te verliezen
§ Autonomie: bepaalde zaken als ziekte bestempeld → mensen voelen zich verplicht om
daar op in te springen
§ Hellend vlak: Door mogelijkheid van medische ingrijp ga je keuze vrijheid verminderen →
keuze om in te grijpen of niet → normaliteit gecreëerd worden → normaliteit verminderd
§ Paradoxaal: iets wat lijkt de keuzevrijheid te vermeerderen, is toch iets dat je in een
andere richting gaat duwen om een bepaalde normaal of ideaal te bereiken
55
, * Geen uitzondering, maar ‘een kenmerk dat ingebouwd is in het medisch bedrijf’ → de hele
farmaceutische/klinische/medische wereld behoort tot een essentie die schade veroorzaken
→ kan je niet beheersen
3. ILLUSTRATIE (1): PLATO EN HET SCHRIJVEN
* Schrijven is een pharmakon
- Geneesmiddel voor vergeten
- Vergif voor het geheugen → door er op te rekenen dat je
dingen kan opschrijven, ga je ze niet meer onthouden
- VB: Het internet is een geweldig geneesmiddel om alle dingen
snel op te zoeken, maar het is een vergif voor het geheugen
4. ILLUSTRATIE (2): DEPRESSIE
* Schijnbare toename in depressieve stoornissen
- Allemaal te maken met negatief gevoel, angstigheid,…
§ Paradoxaal: heel veel onzekerheid in een tijd van zoveel zekerheid en een
geëmancipeerde samenleving
- Damiaan Denys: de angstparadox
§ We zijn ongelofelijk angstig zonder dat we een reden hiertoe hebben
§ Afname in resistentie: samenleving zo medisch en sociaal gevorderd → geen resistentie
meer t.o.v. negatieve effecten
§ VB: Mensen die allergieën ontwikkelen zijn meestal in een te proper huis opgegroeid →
onvoldoende blootgesteld aan allerlei vuiligheid en stoffen → hyper reageren bij contact
- Dirk De Wachter: afname aan resistentie
* Maar: Wakefield
- Depressie-diagnose te makkelijk en te vaak gesteld
- Toename in diagnose omwille van ‘losse en algemene criteria’
* Toename van het aantal diagnoses → boost in de economie, maar mensen gaan hun ook
vaker een ziekte aanpraten
5. ILLUSTRATIE (3): OSTEOPOROSE
* Poreus worden van de botten (=natuurlijk proces) → densiteit neemt af → kleine gaatjes
waar water in kan → ziekte??
- Farmaceutische bedrijven noemen dit een ziekte
- Maar: medicatie heeft slechts een marginaal effect → kosten-baten analyse draait niet positief
uit
- Door medicalisering van osteoporose zijn er meer problemen bij gekomen dan opgelost
* Onderscheid risicofactor en ziekte
- Risicofactor: een factor die je hebt waardoor je meer vatbaar kan zijn voor een bepaalde
toestand of ziekte
- VB: Mannen leven minder lang dan vrouw → man-zijn op zich is geen ziekte
- VB: Roken is een risicofactor voor het ontwikkelen van longkanker roken → opzich is geen
ziekte
56
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sarah105. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.