Samenvatting
Samenvatting taal diagnostiek fase 1
- Vak
- Taal Diagnostiek
- Instelling
- Thomas More Hogeschool (tmhs)
Duidelijke en volledige samenvatting taal diagnostiek
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 79 pagina's
Voorbeeld 4 van de 79 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Taal: diagnostiekAfgrenzing - indeling
Er bestaan verschillende indelingen van taalstoornissen. Zo bestaat er bijvoorbeeld een
onderscheid tussen:
‣ Internationaal aanvaarde indelingen (DSM, ICF,…)
DSM wordt vooral gebruikt om mentale stoornissen te classificeren. Ook neurologische
ontwikkelingsstoornissen wat kan leiden tot communicatiestoornissen, taalstoornissen,…
Kenmerken taalontwikkelingsstoornis DSM-classificatie:
1. Persisterende moeilijkheden in verwerven en gebruik van taalsymbolen (gesproken,
geschreven, gebaren) ! verschillende componenten
2. Taalvaardigheden vallen onder leeftijds-verwachtingen in één of meerdere taaldomeinen
3. Taalstoornissen als primaire aandoening of als gevolg van andere beperkingen
4. Symptomen aanwezig vanaf de kinderjaren
5. Taalmoeilijkheden resulteren in functionele beperkingen m.b.t. effectieve communicatie,
schoolse prestaties en/of beroepsuitoefening
ICF: International Classification of Functioning, Disability and Health → multidimensionele
benadering
‣ Klinische indelingen
ontwikkeling " verworven:
- Ontwikkelingsstoornis: kinderen
- Verworven stoornis: volwassenen
Uitzonderingen! Ook kinderen kunnen een verworven taalontwikkelingsstoornis ontwikkeling door
bv ongeluk. Omgekeerd kunnen ook volwassenen ontwikkelingsstoornis hebben vanaf de geboorte
specifiek " niet-specifiek
- Specifiek (= primaire): geen oorzaak
- Niet-specifiek (=secundaire): duidelijke oorzaak
Diagnose
- exclusie criteria
- discrepantie criteria
- inclusie criteria
Specifieke taalontwikkelingsstoornissen (SLI): op basis van exclusiecriteria
1. Intelligentie mag niet lager zijn dan 85
2. Gehoordrempel moet altijd hoger zijn dan 30dB
3. Er mag geen sprake zijn van neurologische afwijkingen
4. Er mag geen afwijking zijn op vlak van sociaal gedrag
5. Tweetaligheid mag niet aan de oorzaak liggen van taalontwikkelingsstoornis
6. Er mag geen sprake zijn van onvoldoende taalaanbod.
#Als deze niet aanwezig zijn spreken we van specifieke taalontwikkelingsstoornis, anders is het
niet specifiek.
Discrepantiecriteria: onderscheid tussen taalstoornissen
- kloof tussen actuele en verwachte taalniveau: we verwachten bepaalde dingen van een
bepaalde leeftijd bv dat een 4 jarige spreekt als een 4 jarige
- wanverhouding tussen verbale en non-verbale mogelijkheden (15 IQ-punten? Kritiek!)
- klinische en psychometrische referentiepunten om discrepantie te beschrijven: verschil in visie:
Aram vs Tallal
,Aram:“Given the multiple aspects of language that may be impaired and the significant
heterogeneity among children’s levels of functioning, it has been suggested that parents and
clinicians may be better judges of language impairments than psychometrically derived
discrepancy formulas. More recently some authors have reinforced the importance of clinical
reference by suggesting that the concept of a language impairment must be defined with respect to
environmental and societal norms. This implies a value judgment made by the speaker or listener.”
Tallal: “hanteren van zeer strikte psychexometrisch gedefinieerde discrepantie- en andere criteria
omwille van vergelijking en onderlinge uitwisselbaarheid van gegevens”
Inclusie criteria: er moet voldaan worden aan bepaalde voorwaarden om te kunnen spreken van
dat probleem # niet zo belangrijk
Definitie
Children can be described as having language disorders if they have a significant deficit in learning
to talk, understand or use any aspect of language appropriately, relative to both environmental and
norm-referenced expectations for children of similar developmental level.
Dit is een definitie met een duidelijke afbakening om te weten wanneer men kan spreken van een
taalstoornis.
Toelichting bij definities
Maar wat is eigenlijk een normale taalontwikkeling? We hebben een houvast van normaal en
afwijkend nodig. Daarom bestaan er
Minimum Spreeknormen:
- 1 jaar: veel en gevarieerd brabbelen
- 1;6 j.: naast papa-mama nog een 5-tal woorden
- 2 jaar: communiceren via 2-woorduitingen Verstaanbaarheids-%: +/- 50%
- 3 jaar: spreken in 3 tot 5 woorduitingen, nog afwijkende grammaticale structuren.
Verstaanbaarheids-%: +/- 75%
- 4 jaar: gebruik van enkelvoudige zinnen, betere grammaticale structuur
- 5 jaar: redelijk goed gevormde, ook reeds samengestelde zinnen. Verstaanbaar voor 90 à 95 %
Leeftijdsgebonden indicaties (Manders 1991):
- weinig of niet brabbelen op leeftijd 10 m.
- geen aanwijs- of reikgedrag op 14 m.
- geen taalbegrijpen op 16 m.
- nog geen enkel zinvol woord op 21 m.
- nog geen 2- à 3-woordzinnen op 24 m.
- nog niet verstaanbaar op 3;6 j.
- nog weinig grammatica op 4;0 j.
- nog uitspraakproblemen (/s/,/r/) op leeftijd 5;6 j.
In definities wordt verwezen naar:
- Regionale en sociale verschillen. Dit komt doordat niet in alle regio’s de lat even hoog ligt wat
betreft de eisen aan de taalvaardigheid.
- Voldoen aan de ‘school’norm omdat achterstand kan leiden tot leer/gedragsproblemen
- Mondelinge taalvaardigheid in functie van lezen en schrijven. De taal heeft namelijk een effect in
lezen en schrijven.
- Meerdere aspecten van taalgedrag kunnen gestoord zijn. Bv zowel in fonologie, semantiek,
pragmatiek,…
,Vormen
- normale verloop: chronische leeftijd (CT) komt overeen met taalleeftijd (TL)
- vertraagde verloop: TL staat duidelijk achterop tov CT
- verlate taalaanvang: later tijdstip maar haalt vertraging/achterstand in
- Verlate + vertraagde verloop: het kind begint niet enkel op latere leeftijd te praten, maar praat
ook op tragere tempo.
Ook nog onderscheid in vertraagde en gestoorde ontwikkeling:
- vertraagde taalontwikkeling: taalgebruik van 4-jarig kind vertoont kenmerken van de taal van
een 2- of 3-jarig kind, die normaal niet meer voorkomen in de taal van een 4-jarige (vaak
harmonisch profiel)
- gestoorde taalontwikkeling: taalgebruik van kind vertoont kenmerken, die niet in 1 bepaalde
fase van het taalverwervingsproces thuishoren en die geen samenhangend beeld vormen (vaak
disharmonisch profiel)
, Verklaringsmodellen voor T.O.-stoornissen
1. Systeemmodel
Uitgangspunt: het probleem ligt eerder bij de interactie tussen de sprekers dan enkel het kind zelf.
De achterstand kan dan bv verklaard worden door culturele verschillen of door dialectinvloeden.
.
Interventie vooral richten op hoe omgeving te veranderen om de communicatie te faciliteren.
In dit geval wordt er gekeken naar S (context) R en C (bekrachtiging).
2. Categoriaal model/ medisch model
Men gaat uit van een classificatie in syndromen en symptomen waarbij men labels krijgt. Het leunt
dus aan bij een medisch model.
+ : goed om gelijkenissen bij zelfde categorieën te beschrijven
- : vaak grote verschillen ondanks zelfde categorie: bv. 2 kinderen met zelfde gehoorverlies waarbij
dit bij de ene sneller ontdekt wordt dan bij de andere.
- : vaak overlap tussen verschillende categorieën: bv. ASS + verstandelijke beperking
- : evolutie van categoriale naar dimensionele benadering
3. Specifieke afwijkingen model
De vaardigheden en beperkingen van het kind worden in kaart gebracht en men tracht een
sterkte/zwakte profiel op te stellen.
.
Varianten:
- Neuropsychologisch model (onderzoek geheugen, perceptie, psychomotoriek…)
- Auditief-perceptueel tekort-model:
- Problemen auditieve verwerking: oorzaak of gevolg van taalstoornis?
- Gebrek aan automatisering van bekende informatie (# moeilijk nieuwe info opnemen)
- Tekort aan (auditieve) aandacht
4. Descriptief ontwikkelingsmodel
Meest gebruikt
Startpunt: hierbij wordt het huidige niveau van talig functioneren van het kind gedetailleerd
beschreven in alle aspecten van vorm, inhoud en functie waarbij het steeds vergeleken wordt met
de normale ontwikkelingsnormen.
Uitgangspunten:
- Niet steeds mogelijk/nodig oorzaak om op te sporen
- Sterkte/zwakteprofiel is ruggengraat van therapieplan
- Therapieplan dient gebaseerd te zijn op normale ontwikkelingslijn
Ook bij kinderen mogelijk:
- Na hersenaandoening
- Na normale taalontwikkeling
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper YeldaCaliskann. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59804 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen