Deze samenvatting bevat 83 pagina's en omvat de lessen, de powerpoint en de cursus van mevrouw De Pauw. Samen met virologie en mycologie behaalde ik in eerste zit 14/20.
• Inleiding en labdiagnostiek parasitologie
• Protozoa
o Sporozoa
o Rhizopoda
o Flagellata
• Metazoa
o Helminthes (vermes)
▪ Trematoda
▪ Cestoda
▪ Nematoda
o Arthropoda
DEFINITIES
Parasiet
Parasiet = dierlijk of plantaardig organisme dat zich voedt ten koste van een ander organisme (GH)
en waarop het een schadelijke werking uitoefent. (aglen zijn parasieten die plantaardige organismen
kunnen aantasten). We kunnen pathogene bacteriën, pathogene fungi en pathogene virussen als
parasieten beschouwen.
Parasitisme = associatie tussen 2 verschillende organismen, een parasiet en een GH. De parasiet is
metabolisch afhankelijk van zijn GH en dit brengt met zich mee dat er een onderlinge uitwisseling is
van substanties. De afhankelijkheid van de parasiet tot zijn GH is het gevolg van een verlies van
genetische informatie aan de zijde van de parasiet.
Een parasiet is een organisme dat voor het volbrengen van zijn natuurlijke levenscyclus tijdelijk of
permanent moet leven in of op een ander levend organisme (GH), waaraan het voedsel onttrekt)
Afmetingen
• Prokaryoten: bacteriën: 0,2-10µm
• Eukaryoten: gisten, Protozoa: 7 tot 10-100 µm (eencelling)
• Virussen: 40-80 nm
• Meercellige parasieten
o Sommige wormen enkele meters lang
1
, • Protozoa = eencellige eukaryoten
o Rhizopoda = amoeben met pseudopodiën (schijnvoetjes voor de voortbeweging of
om voedsel op te nemen)
o Flagellata = bezitten een flagel/zweepdraad
o Sporozoa = niet beweeglijk
o Ciliata = organismen met trilharen in een stadium
• Metazoa = meercellige eukaryoten
o Helminthes = wormen
▪ Platwormen = hermafrodiet = 2-slachtig
• Trematoda = zuigwormen = leverbotten = bevatten zuignappen
• Cestoida = lintwormen
▪ Rondwormen = gescheiden geslacht
• Nematoda
o Arthropoda = geleedpotigen
▪ Arachnida = spinachtigen: teken en mijten
▪ Hexapoda = 6-potigen: vlooien, luizen, vliegen, muggen en wantsen
TAXONOMIE
• Dierenrijk:
o Predatoren
o Herbivoren
o Omnivoren
o Parasieten
o Phylum
• Klasse
o Orde
▪ Familie
• Genus
o Specie
2
,BELANG
Parasieten zijn verantwoordelijk voor infectieziekten: vooral in tropische landen (vochtig klimaat) <->
importinfectie. De infectieziekten in de tropen hebben een invloed op de volksgezondheid en de
economische ontwikkeling. Malaria, Tryponosama, amoeben die hevige dysenterie veroorzaken,
typische worminfecties
Parasieten zijn beperkter inheems, wel importinfecties. Toxoplasma, Gardia, trichomonas, aarsmade,
hoofdluis.
Het is belangrijk om kennis te hebben over de levenscyclus zodat we inzicht krijgen in transmissie,
diagnose en behandeling. Er zijn 2 soorten cyclussen:
• Rechtstreeks = 1 GH, parasiet wordt uitgewisseld tussen die GH-soort
• Onrechtstreeks = meerdere GH komen te pas bij die cyclus
Bij de tussen-GH grijpt de ongeslachtelijke voortplanting plaats. Bij de eind-GH grijpt de geslachtelijke
voortplanting plaats.
Accidenteel parasitisme = parasiet die zijn normale route niet volgt en terecht komt bij een GH, waar
hij zelden wordt aangetroffen, alhoewel er goede overlevingskansen zijn. meestal komt dat doordat
de ontmoetingskansen tussen parasiet en desbetreffende GH gering zijn.
Homoxene parasiet = heeft maar 1 GH
Heteroxene parasiet = heeft wel een tussen-GH
Monoxene parasiet = stadium wordt slechts in één GH-soort aangetroffen
Polyxene parasiet = stadium kan in verschillende GH-soorten worden aangetroffen
Vector = insect dat een parasiet overbrengt van de ene mens naar de andere mens
Sommige parasieten zijn zowel monoxeen als heteroxeen. Sommige parasieten zijn zowel polyxeen
als heteroxeen
Premunitie = bepaalde bevolkingsgroepen zijn niet vatbaar voor bepaalde parasitaire infecties door
het feit dat die continue in contact kmen met de parasiet: ziekte is endemische aanwezig → lokale
bevolking is bestand tegen de infectieziekte. (immuniteit kan wel verdwenen zijn als men daar een
tijd niet is geweest). <-> absolute immuniteit = na vaccinatie
3
, 2 LABODIAGNOSTIEK VAN PARASITAIRE INFECTIES
Vaststellen van een parasitaire infectie
• Meestal geen karakteristieke symptomen
• Routine lab-onderzoek:
o Hoge eosinofilie: worminfectie in de weefsels?
• Geografische anamnese
• Specifiek gericht lab-onderzoek:
o Bloed, urine, faeces, beenmerg
FAECES-ONDERZOEK
= coprologisch onderzoek
• Opsporen van parasieten die langs de darm van het lichaam verlaten
• Zoeken naar vegatatieve stadia (trofozoïeten), cysten, wormen, wormeieren
Er wordt gebruik gemaakt van een steriel, lekvrij faecespotje. Het is van belang dat er geen
contaminatie is met urine of water. Dit zou ervoor zorgen dat het faeces uitverdund wordt waardoor
het parasitair stadium moeilijker terug te vinden is.
Staalafname
• Faecesstaal: zo snel mogelijk naar lab
o Vloeibare stoelgang: binnen de 30min (vegetatieve vorm van protozoa aantonen:
trofozoïet Stadia → fragiel stadium dat snel degradeert)
o Halfgevormde stoelgang: binnen 1uur
o Normale stoelgang: dezelfde dag
• Indien niet mogelijk:
o Stoelgang koel bewaren → commensalen kunnen dan niet goed groeien
o Bewaarmiddel/fixeermiddel toevoegen om degeneratie van de parasieten tegen te
gaan, zonder de vorm te wijzigen. Het fixeermiddel zorgt ervoor dat het trofozoïet
stadium niet degradeert en intact blijft zodanig dat we later dit stadium kunnen
aantonen tijdens het onderzoek. Nadien kunnen we dat stadium ook nog kleuren in
een uitstrijkje
• Staalafname soms herhalen:
o De uitscheiding van parasieten verloopt soms intermittent/niet constant
o Meestal 3 stalen met een interval van 2-3 dagen
Macroscopisch onderzoek
• Consistentie van de stoelgang:
o Vast: cystestadium van een parasiet → vrij sterk, dikke wand
o Vloeibaar: trofozoïet stadium dat zeer fragiel is en snel degradeerd
o Andere/overal: eitjes en larve afkomstig van wormen/helminthes
o Bloed en of slijm aanwezig
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fbt2018. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
