College aantekeningen
Lesnotities H3: spellen
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Lesnotities H3: spellen
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
H3 SpellenTeksten behorend bij dit hoofdstuk:
Henneman, K. (1994). Problemen van gevorderde spellers. Signalering, diagnostiek en
begeleiding. Bussum: Dick Coutinho.
o Hoofdstuk 1: Spellingsysteem en spellingproces (p. 15-28)
Ghesquière, P. & Van der Leij, A. (2016). Technisch lezen en spellen. In: K. Verschueren en H.
Koomen (red.). Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding. Kind en context (pp. 71-
91). Antwerpen: Garant
Inhoudsopgave
1 De spelling van het Nederlands...........................................................................................................2
1.1 Fonologisch/fonemisch principe...................................................................................................2
1.2 Morfologisch principe...................................................................................................................4
1.3 Etymologisch principe...................................................................................................................5
2 Spellingmodellen.................................................................................................................................7
2.1 Taakanalytisch spellingmodel.......................................................................................................7
2.2 Procesmodel voor spelling............................................................................................................9
3 Spelling in de leerplannen.................................................................................................................12
4 Diagnostiek spellen............................................................................................................................13
4.1 Niveaubepaling via dictee...........................................................................................................13
4.1.1 Vormen van dictees.............................................................................................................13
4.1.2 Normtoetsen.......................................................................................................................13
4.1.3 Leerlingvolgsystemen (LVS).................................................................................................14
4.2 Foutenclassificatie......................................................................................................................15
4.2.1 Vuistregels/criteria voor een goed systeem........................................................................15
4.2.2 Verkort Utrechts Classificatiesysteem voor Spelfouten (V-UCS)..........................................15
4.3 Kwalitatieve analyse...................................................................................................................17
5 Taakgerichte leerhulp: spellen (orthodidactisch niveau)...................................................................19
5.1 Opbouwmethodiek.....................................................................................................................20
5.2 Strategiemethodiek....................................................................................................................20
5.3 Inprentingsmethodiek................................................................................................................23
Eerst voorbeeld: TASK (spellingtest) uitvoeren zie practicum
1
,1 De spelling van het Nederlands
PAS OP: niet zo dat elk taalkundig principe wordt uitgelegd in het onderwijs
Hoe zit onze Nederlandse taal taalkundig in elkaar
Hoe wordt die onderwezen in eerste jaren lager onderwijs
Orthografie = systeem van regels waarmee gesproken taal in geschreven taal kan worden omgezet
=> Orthografie van Nederlandse taal volgt 3 principes:
1) Fonologisch/ fonemisch principe
o ‘fonos’ – geluid, klank (telefoon etc)
2) Morfologisch principe
o ‘morfè’ – vorm
3) Etymologisch principe
o Étymos – werkelijk, echt
Ingaan op elk principe in detail
1.1 Fonologisch/fonemisch principe
Basisregel: 1 foneem/klank = 1 grafeem/letter
=> zoveel mogelijk (indien mogelijk alle) klanken door 1 beeld representeren
Nederlands is redelijk klankzuiver
NL = transparante taal: door goed luisteren naar klanken, zelf weten welke grafemen erbij horen
MAAR geen perfecte 1 op 1 relatie
Been niet perfect zuiver: b -ee - n
School niet perfect zuiver: sch -oo-l
Helmgras perfect zuiver: h-e-l-m-g-r-a-s
=> klankbeeld blijft in al deze gevallen wel een houvast
=> hoe transparanter taal en als je goed bent in auditieve discriminatie, dan gemakkelijker spellen
Andere talen:
nog transparantere talen: Spaans, sommige Scandinavische talen
veel minder transparante talen: Engels (heel veel klanken die je op verschillende manieren
kan schrijven – niet vasthouden aan gesproken taal alleen)
MAAR Nederlands kent uitzonderingen op het fonologisch principe:
1) Digrafen
o = 1 foneem wordt door vaste combinatie van twee letters (grafemen) voorgesteld
2
, o 1) Homogeen: zelfde letters
Aa ee oo uu
o 2)heterogeen: verschillende letters
Oe ie ui eu ch ng
PAS OP: ‘ng’ is niet combinatie van n en g, spreek je nog anders uit
2) 1 grafeem gekoppeld aan meerdere verschillende fonemen
o E bvb: wet – benen- de
o Ook omgekeerd: 1 foneem gekoppeld aan meerdere verschillende grafemen
Is leesprobleem, niet spelprobleem
Eg ‘e’: de – lelijk
PAS OP: is niet digrafe, gaat hier om 1 zelfde uitspraak die gekoppeld wordt
aan verschillende lettertekens
3) Abstractie van verbindingsklanken
o > fonologie: in sommige woorden zitten bepaalde uitgesproken klanken niet in het
schriftbeeld
=> er zitten klanken in die je wel schrijft en klanken in die je niet schrijft
=> klanken die je niet schrijft zijn verbindingsklanken die de uitspraak
vergemakkelijken: woorden zijn 1 geheel in betekenis, maar ook in klank, dus
geen auditieve pauze tussen moeilijke overgangen
o Eg melk: m-e-l-e?-k
o Eg janu-w?-ari
o Eg twee-j?-ën
4) Invloed van klankpositie binnen woord
o Eg slaap – slapen – slappe => 1e keer met lange klinker, tweede keer met korte
klinker, derde keer met dubbele medeklinker
o = wat wij nu gebruiken als spellingregel: verenkelen en verdubbelen
Met ‘korte klinker verdubbel’ = regel gesloten lettergreep – korte klinker => VERDUBBELEN
UITZ: ‘Open onbeklemtoonde lettergreep’
Met ‘lange klinker ‘verenkel’ = regel open lettegreep – lange klinker => VERENKELEN
UITZ: als lange klank op einde van een woord: enkele letter
Eg nu, sla
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LuGi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen