Samenvatting Nectar 5 vwo/6 vwo Hoofdstuk 11 : REGELING INTERN MILIEU - Biologie met afbeeldingen
Alles voor dit studieboek (195)
Geschreven voor
Middelbare school
VWO / Gymnasium
Biologie
5
Alle documenten voor dit vak (5521)
Verkoper
Volgen
Meikehanje
Voorbeeld van de inhoud
H9 Bloedsomloop
P1
SOORTEN BLOEDSOMLOPEN: Binas 84A
- Open bloedsomloop: (insecten) een bloedvat met een aantal kamers die het bloed
(zonder bloedcellen) naar de kop pompen. Het bloed gaat tussen de cellen door
terug naar de hartbuis en omspoelt organen en weefsels. Dit gebeurt allemaal door
pom- en zuigebewegingen die onstaan door het ritmisch bewegen van de
hartkamers.
- Gesloten bloedsomloop: (vissen) het bloed neemt zuurstof en koolstofdioxide op
en geeft het ook weer af. Het bloed komt niet buiten de bloedvaten.
● Dubbele bloedsomloop: (amfibieën, reptielen, vogels, zoogdieren) Het hart heeft
twee aparte pompen; rechterpomp/kamer = kleine bloedsomloop: zuurstofarm
bloed naar longen → neemt zuurstof op en koolstofdioxide af → zuurstofrijk bloed
gaat naar linkerboezem. linkerpomp/kamer = grote bloedsomloop: zuurstofrijke
bloed gaat via de aorta en slagaders naar de organen en geeft zuurstof af →
zuurstofarme bloed via aders naar rechterboezem.
● Enkelvoudige bloedsomloop: (vissen) O2-rijk bloed van de kieuwen gaat meteen
door naar de rest van het lichaam. Daarna gaat het bloed via het hart weer naar de
kieuwen. Dit is minder krachtig dan bij dubbele omloop. Bewegingen van het
vissenlichaam verhogen de stroomsnelheid van het bloed.
.
Kransslagader: eerste vertakking van de aorta (grote lichaamsslagader), die O2-rijk bloed
naar hartspier brengt.
.
Kransader: voeren bloed uit hartspierweefsel naar rechterboezem
.
Poortader: ader waardoor het bloed van darmen naar lever stroomt
- O2-arm bloed gaat via de bovenste holle ader (hoofd en armen) of via de onderste
holle ader (organen borst of lager) in de rechterboezem.
- Door de haarvaten in weefsel stroomt het bloed dat stoffen
uitwisselt met de cellen van het weefsel.
Beide harthelften bestaan uit een boezem (ontvangt bloed uit aders) en een kamer (pompt
bloed weg naar slagaders), en ze pompen gelijktijdig evenveel bloed weg.
FASES HARTSLAG: Binas 84D1
1. Kamers vullen;
, ⤷ diastole (kamers/boezems ontspannen)
⤷ bloed stroomt in boezems → boezemsystole (boezems trekken samen)
⤷ bloed vult de kamers
2. Kamer persen leeg
⤷ kamersystole (kamers trekken samen)
⤷ hartkleppen tussen kamers en boezems sluiten door druk van bloed
⤷ slagaderkleppen openen en stromen de longslagader en de aorta in
⤷ kamers ontspannen, kamerdruk daalt tot onder de druk in de slagader en
slagaderkleppen sluiten
3. Korte pauze
= hartcyclus
- Per hartslag hoor je 2 tonen: 1. sluiten hartkleppen
2. sluiten slagaderkleppen
- Door cardiotraining/inspanningsoefeningen kun je je hartslagfrequentie variëren
EMBRYONALE BLOEDSOMLOOP Binas 84B
Een embryo maakt nog geen gebruik van zijn longen, maar krijgt voedingsstoffen en
zuurstof via de navelstreng uit de placenta.
Het O2-rijke bloed uit de navelstrengader mengt zich in de lever en onderste holle ader met
O2-arm bloed, hierdoor komt in de rechterharthelft gemengd bloed met voldoende O2.
1. Als het bloed in de rechterboezem komt, gaat het via het ovale venster (gat) naar de
linkerboezem (en niet naar rechterkamer → longslagader)
2. Ook gaat het bloed uit de longslagader naar de aorta via de ductus Botalli.
⤷ Dit is omdat de longen niet gebruikt worden en daar longhaarvaten hebben die weerstand
bieden, als het bloed niet langs deze haarvaten hoeft → hartje minder hard pompen
⤷ Nadat de navelstreng is afgebonden, gaan de kleine en grote bloedsomloop zich scheiden
(baby gaat huilen: longen vullen met lucht = minder weerstand dan het vruchtwater →
grotere bloedstroom vanuit het hart naar de longen en terug)
, P2
Binas 84DE
1. Kamersystole: zorgt de pompdruk ervoor dat de bloeddruk in de slagaders tijdelijk
omhoog gaat = systolische druk/ bovendruk. De elastische slagaderwand rekt eerst
makkelijk en daarna steeds moeilijker uit, dit dempt enigszins de drukverhoging.
Nadat de slagaderkleppen sluiten zorgt het terugveren van de slagaderwand voor
een drukverhoging.
2. Diastole: de bloeddruk neemt af tot de basiswaarde: diastolische druk/ onderdruk.
⤷ In de loop van de jaren ontstaan in gladde bloedvatwanden kleine littekens → wand
verdikt → atherosclerose (vernauwing van bloedvaten, cholesterol speelt hierin een rol)
(uitweiden van slagaderwanden kan je voelen op je pols/hals)
Bloeddruk (boven en onder) meet je met een
bloeddrukmeter in pascal:
⤷ Manchet rond bovenarm en pomp op
⤷ de armslagader is dichtgedrukt
⤷ draai ventiel open, druk in manchet neemt af
⤷ druk in manchet net iets lager dan systole in
linkerkamer, bij elke hartslag gaat bloed naar de
slagader: bovendruk
⤷ manchet leeg laten lopen, ‘persgeluid’ van
golfjes bloed verdwijnt: onderdruk
Druk is in het hart het hoogst, hoe verder van hart af → lager de bloeddruk (druk neemt af
door weerstand van bloedvaten)
P3
Door het prikkelgeleidingssysteem trekken hartdelen aan;
1. De sinusknoop geeft in een vast ritme prikkels af aan de gespecialiseerde
spiercellen in de wand van de rechterboezem. Zenuwen naar de sinusknoop kunnen
het ritme verhogen/verlagen.
2. Door de elektrische stroom trekken spiervezels aan → dit levert weer elektrisch
stroompje → andere spiervezels trekken aan → allebei de boezems trekken samen.
3. Stroom bereikt AV-knoop, deze geeft een prikkel met vertraging zodat de kamers
kunnen vullen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Meikehanje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.